Sách tốt hay không tốt? Rốt cuộc thì sách phục vụ điều gì? Đó là câu hỏi mà tác giả Ray Bradbury muốn biện giải trong cuốn sách nổi tiếng nhất của ông "451 độ F".
Nhà văn Mỹ Ray Bradbury vẫn còn sống cho đến năm 2012, gần 60 năm sau khi "451 độ F" ra mắt lần đầu tiên. Ông đã mất cách đây 3 năm, nhưng vào năm 2003, trong lần viết dẫn nhập mới cho "451 độ F", ông đã nói rằng cuốn tiểu thuyết đầy ẩn dụ này đã đến với ông như một sự lạ. Bản thảo đầu tiên ông viết trong vòng đúng chín ngày và mất 9,8 đô la. Ông đã không biết rằng cuốn sách có cả một cuộc đời dài trước mặt và bản thân nó không ngừng được tái tạo dưới nhiều hình thức.
"451 độ F" - tác phẩm kinh điển của văn học Mỹ
"451 độ F" là nhiệt độ giấy in bắt lửa và bốc cháy. Ray Bradbury đã xây dựng nên một xã hội giả tưởng tương lai trong đó người ta đốt sách bởi vì cho rằng sách gây nguy hiểm. Sách không làm cho con người hạnh phúc. Sách khiến họ đặt ra những câu hỏi, mở ra những phạm vi mới, bản thân các ý niệm trong những cuốn sách cũng tranh cãi lẫn nhau. Tốt hơn hết là dân chúng nên ngủ yên trong ngôi nhà của mình, với tivi, với radio và tất cả những gì được cung cấp sẵn.
Đó là xã hội mà người dân sẽ được bảo vệ bởi những con Chó Máy và đội lính phóng hỏa - những người xăm hình rồng lửa trên tay và phun dầu vào những kho sách bí mật được cất giấu bởi "những-kẻ-cứng-đầu-không-chịu-giao-nộp-sách". Dân chúng chẳng cần phải ghi nhớ bất cứ điều gì bởi những nhà cung cấp sẽ phục vụ tận răng toàn bộ. Họ không cần biết về bản thân họ hay bất cứ ai, về quá khứ, tương lai hay hiện tại. Họ không có gì để bận tâm, lo lắng và thế là hạnh phúc. Họ như thể được nuôi nhốt trong chính căn nhà của mình với bốn bức tường đầy ắp tivi được mã hóa các bộ xử lý để trò chuyện riêng tư. Tai họ luôn thường trực Vỏ sò - một loại radio gắn trực tiếp và phát âm thanh 24/7. Việc đi bộ ngoài trời là không được phép. Và việc sở hữu bất cứ một cuốn sách nào cũng vậy.
Đứng đầu đội lính phóng hỏa là Beatty - đội trưởng, kẻ nhạo báng sách, một trong những kẻ hiểu biết nhất về sách còn sót lại. Ông từng có thời lang thang khắp các thư viện, yêu những thứ văn chương đẹp nhất trong lịch sử. Nhưng khi cuộc sống thực khiến ông thấy mình như chẳng còn giá trị gì, khi bè bạn chết, tình yêu dang dở, có quá nhiều cái chết và tai nạn vây quanh, Beatty phát hiện ra rằng niềm tin của ông vào sách sụp đổ vì sách không thể giúp ông khi ông cần được giúp.
Cuốn sách xây dựng một xã hội giả tưởng nơi sách bị đốt và các phương tiện giải trí kĩ thuật số lên ngôi (Ảnh minh họa - nguồn: Pinterest)
Montag - nhân vật chính, kẻ sẽ thay đổi - vốn là một anh chàng lính phóng hỏa thuộc đội của Beatty. Vào một đêm sau khi thực thi nhiệm vụ trở về, anh cảm thấy có một điều gì đó chờ đợi anh ở góc đường, dưới ánh sao.
Đó là một cô gái 17 tuổi, Clarisse McClellan, nhỏ nhắn và trắng như sữa, đôi mắt đen sống động. Họ trò chuyện. Cô thật kì lạ, khác tất cả những người anh từng biết. Cô nói với anh những điều anh chưa từng nghe, về sương trên cỏ vào buổi sáng, về mặt trăng, về mùi lá khô thơm như mùi quế, về việc cô tự làm tất cả bằng tay và luôn đặt câu hỏi tại sao. Tư tưởng tự do, sự khác biệt và đầy tính văn chương của cô đã gieo vào lòng Montag những ý niệm anh chưa bao giờ có.
Nhà văn Mỹ Ray Bradbury quả thực đã viết một tác phẩm đáng kinh ngạc, mạch truyện nhanh, các tình tiết gắn kết với nhau chặt chẽ, hành văn nhuần nhuyễn như thể mọi thứ xảy ra một cách thật tự nhiên mà không cần phải suy nghĩ, nhưng nó cũng chứa đầy những ẩn dụ, ý tưởng và sự nhạy cảm trước cái sống động của một cuộc sống thực mà ta có thể đã đánh mất.
"451 độ F" đã giành được rất nhiều giải thưởng văn học Mỹ và trở thành một trong những tác phẩm kinh điển trong lịch sử văn chương đất nước này.
Hồ Hương Giang