Kính thưa các đồng chí lãnh đạo các địa phương, các nhà khoa học.

Đây là lần đầu tiên tôi chủ trì một hội nghị ở địa phương ngoài Hà Nội về câu chuyện rất là phức tạp, vấn đề thiên tai.

{keywords}
Bộ trưởng NN&PTNT Lê Minh Hoan. Ảnh: C.T

Quê của tôi ở Đồng Tháp, tôi ước mơ có một ngọn núi nho nhỏ, ra đây đồi núi bạt ngàn, những hình ảnh rất nên thơ, thơ mộng, bỗng một chốc nó lại sạt lở. Điều đó nói lên câu chuyện, nếu nhìn vào kỳ quan, nhìn vào vẻ đẹp của nó thì thấy nó đẹp, nhưng chúng ta nhìn vào cái rủi ro thì thấy nó bất trắc, khó lường.

Chúng ta hay nói rằng những diễn biến thời tiết khó lường, cụ thể hoá cái khó lường đó thì nước ngoài họ định nghĩa bằng 4 thuật ngữ bằng tiếng Anh, ráp lại bằng chữ VUCA. Hiểu VUCA là cái gì, nó là 4 đặc điểm biến động, bất định, phức tạp và mơ hồ. Khi dịch Covid-19 xảy ra chắc chúng ta sẽ hiểu được 4 từ đó nó sẽ vận dụng trong con Covid-19, từ đất nước nhỏ bé đến đất nước to lớn, đất nước nghèo đến giàu mà cũng phải chịu thảm hoạ chứ không riêng gì chúng ta.

Cách đây nửa tháng, trên VTV2 có phát một bộ phim, tôi nghĩ rằng trong mạng cũng có, chúng ta xem rồi mình để dòng suy tư mình theo từng lời bình, khuôn hình của phim đó thì nhiều khi chúng ta sẽ có suy tư, suy nghĩ gì đó, thậm chí có sự tỉnh thức về thảm hoạ. 

Phim đó có tựa đề "Thiên nhiên và con người”, thiên nhiên nó đẹp lắm, thiên nhiên có muôn loài, là chỗ sinh sôi nảy nở, trong đó có loài được mang tiếng thiên nhiên ưu đãi, cưng chiều nhất và thông minh nhất trong muôn loài là loài người chúng ta. Nhưng bỗng một chốc thì loài thông minh nhất góp phần gây ra những cái để làm mẹ thiên nhiên nổi giận và cảnh cáo loài người.

Suốt trong nhiều năm qua, chúng ta đã đối mặt ở nhiều nơi, ở đồng bằng Sông Cửu Long biến đổi khí hậu, phía Bắc sạt lở, nhiều hình thái của thiên tai càng ngày càng phức tạp, gây ra mất mát.

Hội nghị hôm nay chúng ta cùng ngồi với nhau và tìm giải pháp để chúng ta chống. Tuy nhiên tôi nghĩ như thế này, thường thường từ "phòng chống" được nói nhiều, phòng chống thiên tai, phòng chống dịch hoạ, phòng chống ma túy… thường thường nói chống hay hơn cái phòng, hay nhiều khi khi có thiên tai xảy ra rồi, thì chúng ta xúm nhau chúng ta chống trọi, chống chịu lại, sau đó xử lý, nhưng khi thiên tai qua đi rồi thì mình lại quên. Cái phòng theo ý tôi nghĩ không phải chỉ phòng năm nay hay năm sau, mà chúng ta phải phòng căn cơ hơn, tìm được giải pháp căn cơ hơn, 5 -10 năm sau, tới thế hệ con cháu chúng ta, đội ngũ phía Bắc này, bà con dân tộc mình, hình thái sống của người ta ra sao, hạ tầng nào phải tiếp tục được đầu tư, những chỗ nào xung yếu chúng ta phải khắc phục. 

Có lẽ chúng ta cần phải có chiến lược dài hạn  trên nền tảng công nghệ mới, như công nghệ dự báo, để chúng ta có tầm nhìn, điều đó cũng không phải là dễ. Như tôi nói có những đất nước khoa học kỹ thuật người ta tiên tiến, người ta cũng thường xuyên phải chịu cái này, nhưng nếu chúng ta có tầm nhìn dài hạn và khâu đầu tư xử lý những cái điểm nóng, rủi ro, những nguy hiểm, hoặc những công nghệ dự báo thì chúng ta sẽ giảm thiểu, đất nước chúng ta chắc cũng khó loại trừ, đây là vấn đề an ninh toàn cầu chứ không phải của 1 quốc gia, đất nước nào. Nhưng thông điệp mãi mãi của các đồng chí lãnh đạo Trung ương là mãi mãi chúng ta nhớ không lấy môi trường để đổi lấy sự phát triển kinh tế.

Có lẽ, đâu đó trong mỗi địa phương trên cả nước chúng ta, để đáp ứng tăng trưởng thì có một lúc nào đó chúng ta xem nhẹ, có lúc nào đó chúng ta có đánh đổi chút nào hay không, đây là vấn đề chúng ta cùng nhau suy nghĩ.

Câu này tôi nói không có ý định phê bình, nhưng nó là thông điệp của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước để chúng ta suy nghĩ trước khi làm. Nhiều khi cái lợi ích trước mắt và có những cái tổn hại sau này nó không có gì bù lại được, chúng ta nhớ phát triển bền vững dựa trên 3 trụ cột: tăng trưởng kinh tế, giải quyết được các vấn đề xã hội và giữ được môi trường, nhưng nhiều khi nó lại chông chênh giữa cái trước mắt, ngắn hạn và cái dài hạn. Thành ra lãnh đạo địa phương cũng cân phân giữa trước mắt và lâu dài. Phát triển bền vững người ta định nghĩa là thoả mãn nhu cầu của thế hệ hôm nay nhưng không làm tổn hại nhu cầu đó cho thế hệ kế tiếp. 

Có lẽ tôi sẽ không phát biểu gì nhiều, xin cám ơn các đồng chí lãnh đạo tỉnh Phú Thọ đã đăng cai hội nghị quan trọng này để tôi có thời gian sẽ lắng nghe ý kiến của các đơn vị.

Ban Thời sự