- Giới trẻ Việt bắt đầu tham gia vào mạng lưới việc làm UpWork (tiền thân là Odesk). Tuy nhiên, kiếm tiền ở môi trường quốc tế không trải đầy hoa hồng.

LTS: Nghề Freelancer được hiểu là lao động tự do, ai kêu gì làm nấy, người chủ thường sinh sống ở các quốc gia phát triển, họ thuê mướn lao động tự do-là người sinh sống của nước nghèo (Châu Á, Châu Phi)- với giá rẻ hơn mức lương tối thiểu ở đất nước họ. Nhưng với các freelacer, số tiền này khá lớn, đủ để họ trang trải cuộc sống thậm chí làm... giàu.

Gần đây, khá nhiều bạn trẻ Việt Nam bắt đầu tham gia vào mạng lưới việc làm UpWork (tiền thân là Odesk). Bên cạnh đó là các trang tìm việc như: Freelancer, Fiverr, Guru... 

Đây là cơ hội là nhiều bạn trẻ kiếm tiền, đồng thời nâng cao kỹ năng làm việc, giao tiếp ở môi trường đa quốc gia trong thời buổi toàn cầu hóa... Tuy nhiên, kiếm tiền ở môi trường quốc tế không phải là thế giới hào nhoáng, trải đầy hoa hồng.

{keywords}

Upwork-một trang tìm việc được nhiều freelancer chọn lựa làm việc. 

Ảnh chụp giao diện trang web

Từ tò mò, bán tín bán nghi

Theo nhiều Freelancer cho biết, sở dĩ có nhiều người biết hơn là do một admin một diễn đàn nổi tiếng tại TP.HCM khởi xướng. Từ các clip đăng tải đều đặn trên diễn đàn thời gian qua, giới thiệu về công việc, các bạn trẻ biết đến, và cứ thế càng nhiều người tìm hiểu và tham gia. Từ tò mò, bán tín bán nghi, sau thì tin tưởng và muốn thử sức.

"Thấy trong tài khoản có tiền, chừng vài USD thì mừng, nhưng cũng run không biết có bị lừa hay không. Đến lúc rút thử tiền, cầm trong tay mới tin là sự thật. Quyết tâm làm nhiều hơn. Ngồi tại nhà kiếm tiền từ làm việc cho người ngoại quốc là thật" - Nguyễn Minh chia sẻ cảm giác đầu tiên khi tham gia mạng lưới tìm việc quốc tế. 

{keywords}

Có người kiếm được hơn 50 ngàn USD nhờ nghề Freelancer

Nguyễn Minh nhận định: "Nếu bạn có vốn tiếng Anh tốt, bạn sẽ có nhiều nguồn thông tin hơn nữa, thành công hơn. Người hướng dẫn bước đầu nhiệt tình, tuy nhiên, có nhưng bí quyết riêng không phải ai cũng sẵn lòng chia sẻ hết".

Chị Th. Trang, một newbie (người mới) cho biết, từ giới thiệu của người em, chị tham gia một trang website tìm việc. Do có người đi trước biết đường đi nước bước nên việc gia nhập, làm đẹp hồ sơ cũng dễ. Tuy nhiên, theo đuổi và để giỏi nghề không phải ngày một ngày hay thành công. Làm thành viên 3 tháng, chị cũng chỉ tìm được 3 việc liên quan đến chuyên môn tiếng Anh.

"Nếu muốn giỏi bạn phải đầu tư, việc đầu tiên là thời gian, bởi tính cạnh tranh của nghề khá cao, lâu quá không xin được việc rất dễ nản", chị nhận xét.

Không phải ai cũng thành công

Đến với nghề Freelancer, nhưng đâu phải ai cũng thành công. Nhiều người cũng tạo tài khoản, nộp đơn và... chờ. Mãi không thấy ai mời làm thì bắt đầu nản. 

Thời gian trung bình các freelancer nhận được công việc đầu tiên là khoảng 20 ngày. Người nản thì bắt đầu rơi rụng dần...

{keywords}

Do có trình độ tiếng Anh tốt, chủ thuê lao động thường ưu tiên thuê freelancer Philippines. Ảnh chụp từ kênh youtube Philippines hướng dẫn làm việc trên mạng

Sinh viên, người muốn rèn luyện kỹ năng giao tiếp, nâng cao trình độ ngoại ngữ, tiếng Anh, thì đây là môi trường tốt. Chứ muốn kiếm tiền nhiều, thì phải cần cố gắng nhiều.

Có những chuyện tưởng đùa nhưng lại là sự thật được người làm nghề đem ra kể, thể hiện kỹ năng tồi của sinh viên Việt Nam. Nhiều ứng viên không tự viết được đôi dòng tiếng Anh giới thiệu bản thân trên hồ sơ xin việc. Freelancer copy hồ sơ của người khác, tuy nhiên, lại không rõ những câu chữ có ý nghĩa gì. Bê luôn cách lý giải tên riêng của người khác vào. Sai sót thành ra trò cười cho người đọc.

Vốn ngoại ngữ chính là rào cản lớn của người theo đuổi nghề, và không biết đến nghề Freelancer. Nguyên nhân người Việt không thành công như nhiều freelancer các nước lân cận, như Philippines, Ấn Độ. Số lượng người Philiipines làm việc trên mạng rất đông và được luôn đánh giá cao. Các chủ người ngoại quốc thường hay kèm theo từ "ưu tiên người Phillipines" khi đăng tuyển dụng... Xem qua tài khoản, thấy họ kiếm được khá nhiều tiền.

Freelancer phải dành nhiều thời gian cho công việc. Sáng, trưa, chiều, tối. Khách hàng đến từ nhiều quốc gia, múi giờ rất khác nhau. Giờ làm việc của bạn, nhưng có thể là giờ họ ngủ, nghỉ và ngược lại.

Một công việc đưa ra, rất đông người nộp đơn. Nếu chậm một vài phút thôi, bạn đã mất cơ hội. Thậm chí, khi nộp đơn rồi, cũng phải thường xuyên kiểm tra xem, để nếu họ phản hồi, sẽ trả lời ngay. Để không vụt mất cơ hội trúng tuyển.

Một Freelancer thừa nhận: "Công việc trên mạng thường liên quan đến máy tính, phần mềm, thiết kế, nên không phải ai cũng tìm ngay được việc phù hợp. Và hợp đồng cho những công việc này cũng lớn hơn, vài ngàn USD/việc. Vốn tiếng Anh yếu, kỹ năng chưa cao, đồng nghĩa với cơ hội tìm được việc cũng ít hơn.....

Tháng 2/2017, Upwork - một trang website tìm việc lớn đã hỗ trợ rút tiền về thẳng ngân hàng Việt Nam, giúp các freelancer Việt Nam thuận tiện hơn trong việc rút tiền về - tránh khâu trung gian tốn phí cao.

* Tên các nhân vật trong bài viết đã được thay đổi

Nguyên Ba