Kiến nghị xem xét thận trọng vụ án Hồ Duy Hải

Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp QH Lê Thị Nga: Vụ Hồ Duy Hải có đủ 4 căn cứ kháng nghị. Ảnh: Lê Anh Dũng

Phó Chủ nhiệm UB Tư pháp phân tích: Vụ án Hồ Duy Hải có nhiều vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng trong quá trình điều tra vụ án, thể hiện ở vi phạm nghiêm trọng về khám nghiệm hiện trường và quy định về thu thập, đánh giá chứng cứ, thiếu sót trong trưng cầu giám định.

Việc điều tra xét hỏi tại phiên tòa không đầy đủ, không làm rõ được những mâu thuẫn trong vụ án. Kết luận trong bản án không phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án, chứng cứ ngoại phạm của Hải chưa được xem xét, đánh giá kỹ dẫn đến kết luận trong bản án về thời gian Hải có mặt ở bưu điện Cầu Voi là chưa thuyết phục.

Kết luận trong bản án sai với kết luận giám định. Bản án phúc thẩm phản ánh không đúng về phiên tòa sơ thẩm. Bản án kết luận dựa trên sự "suy diễn chết người" của kết luận điều tra và cáo trạng.

"Một điểm nữa là cơ quan điều tra, viện kiểm sát và tòa án đều lựa chọn sử dụng những chứng cứ có lợi trong việc buộc tội, mà không phản ánh trung thực, khách quan những chứng cứ có lợi cho việc gỡ tội", bà Nga nhấn mạnh.

Từ đó bà đưa ra kiến nghị: Đây là vụ án rất nghiêm trọng, được dư luận quan tâm, bản án lại đưa đến việc tước đoạt mạng sống của một con người, cần xem xét lại một cách thật thận trọng, để có thể hoàn toàn yên tâm có đủ căn cứ kết tội.

Ông Vũ Xuân Trường, ủy viên UB Tư pháp, thì nhận định "Hồ Duy Hải không oan": Hầu hết các lời khai của Hải từ đầu chí cuối đều nhận tội. Kể cả khi có kiểm sát viên và luật sư cùng chứng kiến và hỏi, Hải đều khai báo cặn kẽ những chi tiết mà nếu không có mặt ở hiện trường thì không thể biết được. Sau khi xét xử sơ thẩm, Hải chỉ kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt chứ không kêu oan. Tại phiên phúc thẩm và trong đơn gửi Chủ tịch nước, Hải chỉ xin tha tội chết.

Nhưng ông Trường thừa nhận qua giám sát thấy "trong quá trình khám nghiệm hiện trường, điều tra thu thập dấu vết có quá nhiều thiếu sót": Những chứng cứ quan trọng không được củng cố vững chắc. Căn cứ quan trọng nhất để buộc tội chủ yếu là các lời khai của bị cáo, có lúc mâu thuẫn, có lúc cho là bị mớm cung, ép cung...

"Những thiếu sót trên khiến bản án chưa thực sự có sức thuyết phục, cần được làm sáng tỏ. Nhưng đến nay vụ án đã xảy ra được 7 năm, hiện trường đã thay đổi, nếu hủy bản án để điều tra bổ sung thì có thể tìm được chứng cứ, khắc phục thiếu sót được không?", ông Trường nói.

Ông Phạm Xuân Thường, ủy viên UB Tư pháp, chia sẻ quan điểm: "Các cơ quan điều tra rất sai sót trong quá trình thu thập chứng cứ". Nhưng ông nhấn mạnh quan điểm cá nhân và "niềm tin nội tâm" là "nó chính là nó, không phải là ai khác".

"Nhưng chính vì những sai sót trong quá trình thu thập chứng cứ mà chúng ta cầm gậy đập vào chân mình. Vì chúng ta gian dối, đưa các chứng cứ giả vào mới dẫn đến vụ án phức tạp như thế này", ông Thường cũng kiến nghị xem xét lại thật kỹ vụ án này.

Trao đổi lại, bà Lê Thị Nga nhấn mạnh: "Niềm tin thì ai cũng có, nhưng kết án phải căn cứ vào chứng cứ".

Một ủy viên khác của UB Tư pháp, ông Nguyễn Văn Hiến lại có ý kiến: Không có chứng cứ trực tiếp nào để kết tội Hồ Duy Hải. "Các bản án kết tội chỉ căn cứ vào lời khai của Hải. Nghiên cứu cả quá trình qua các lần khai của Hồ Duy Hải, tôi thấy rất nghi ngờ. Những cái đáng nhẽ không nhớ thì lại kể rất chi tiết, những cái cần nhớ thì mãi sau này mới thấy có hướng lái cho phù hợp với biên bản hiện trường. Nên tôi cho là chưa có căn cứ vững chắc để kết tội".

Chủ nhiệm UB Tư pháp Nguyễn Văn Hiện nhận định những sai sót nghiêm trọng trong thu thập chứng cứ, đặc biệt là những chứng cứ ban đầu, là điểm chung giữa vụ án Hồ Duy Hải với hầu hết các vụ án đang gây bức xúc trong dư luận mà đoàn giám sát đặt ra để xem xét.

Do đó, trong kiến nghị mà đoàn giám sát dự kiến trình QH, vụ Hồ Duy Hải được xếp vào một trong 3 vụ án đặc biệt nghiêm trọng, đang có đơn kêu oan và được dư luận quan tâm, cần phải giải quyết dứt điểm.

Đọc dự thảo này, ông Đỗ Văn Đương, ủy viên thường trực UB Tư pháp QH nêu: "Làm rõ động cơ gây án, thời gian trong vụ án, và loại bỏ tất cả những mâu thuẫn, vi phạm nghiêm trọng thủ tục trong hồ sơ vụ án".