Những lý do khiến Indonesia trở thành tâm dịch Covid-19

Hàng nghìn người – ngủ trong những hành lang, lều bạt và xe ôtô với hơi thở khóc nhọc – đang cố chờ một chỗ trống trong những bệnh viện đều đã quá đông đúc. Nhiều người khác không còn hy vọng nữa, nên đành trở về nhà tự chữa trị.

Dù họ nằm ở đâu, Covid-19 vẫn đang lấy đi hơi thở của họ, thế nên người nhà lại phải vội vã lao đi tìm mua oxy trợ thở, gia nhập cuộc săn lùng dưỡng khí của nhiều người khác cùng cảnh ngộ, theo New York Times. 

Indonesia đã trở thành tâm dịch mới, vượt qua cả Ấn Độ và Brazil về số ca lây nhiễm mới hàng ngày ở mức cao nhất thế giới.

Các bệnh nhân Covid-19 trong một lều bạt ở bên ngoài Bệnh viện Đa khoa Dr. Sardjito ở Yogyakarta, Indonesia. Ảnh: New York Times

Biến thể Delta càn quét

Tờ báo Mỹ phản ánh, những gì đang diễn ra ở Indonesia là một phần của bức tranh chung châu Á, nơi tỷ lệ tiêm chủng thấp nhưng các nước vẫn kiểm soát Covid-19 tương đối tốt cho đến gần đây. Việt Nam, Malaysia, Myanmar và Thái Lan đều đang đối mặt với đợt bùng phát nghiêm trọng và đã áp đặt các hạn chế mới, bao gồm phong tỏa và yêu cầu người dân ở nhà.

Ở Indonesia, các ca nhiễm và tử vong tăng vọt trong tháng qua, khi biến thể Delta của virus SARS-CoV-2 càn quét đảo Java và Bali. Ở một số khu vực, virus đã đẩy hệ thống y tế quá giới hạn, dù các bệnh viện liên tục thực hiện các biện pháp khẩn cấp để nâng cao năng lực chữa trị. 

Bệnh viện công khu vực Bekasi, nơi một số bệnh nhân Covid đã chờ đợi nhiều ngày để được nhận vào điều trị, đã dựng lên một loạt lều lớn trong khuôn viên, với sức chứa lên đến 150 người. Ở Jakarta, một hàng dài người đợi nhiều giờ đồng hồ bên ngoài một trạm y tế nhỏ với hy vọng đổ đầy ôxy vào các bình di động mang theo.

Ảnh: New York Times

Trong số đó có Nyimas Siti Nadia, 28 tuổi, đang chờ mua oxy cho gia đình của người cô ruột đều nhiễm Covid-19. Cô cho biết, kể cả đến bệnh viện thì nhiều bệnh nhân phải tự mang bình dưỡng khí.

Theo số liệu của các nhà chức trách Indonesia, nước này hiện có hơn 3 triệu ca nhiễm và 79.000 người tử vong vì Covid-19. Tuy nhiên, một số chuyên gia y tế cho rằng những con số đó chưa phản ánh đúng thực tế, bởi xét nghiệm còn rất hạn chế ở quốc gia đông dân thứ tư thế giới. Dicky Budiman, một nhà dịch tễ học người Indonesia tại Đại học Griffith ở Australia, ước tính số người người nhiễm thực sự cao gấp 3 đến 6 lần.

Ở Ấn Độ, nơi biến thể Delta được phát hiện lần đầu tiên, số ca nhiễm hàng ngày lên đỉnh điểm trên 414.000 hồi tháng 5, nhưng sau đó giảm xuống còn khoảng 40.000. 

Một trung tâm tiêm chủng ở Yogyakarta. Ảnh: New York Times

Dù diễn biến dịch bệnh ở Indonesia tăng cao như vậy, giới chức nước này khẳng định vẫn kiểm soát tốt tình hình. New York Times dẫn lời ông Luhut Pandjaitan - một bộ trưởng cấp cao được Tổng thống Joko Widodo giao nhiệm vụ xử lý khủng hoảng Covid-19 - phát biểu mới đây: "Nếu xảy ra tình huống xấu nhất, 60.000 ca mới hoặc hơn một chút, chúng ta vẫn khá ổn. Chúng tôi hy vọng sẽ không chạm mốc 100.000 ca, nhưng kể cả như thế thì chúng tôi đang chuẩn bị ngay bây giờ cho viễn cảnh đó".

Thiếu oxy trầm trọng

Thế nhưng, nhiều người Indonesia đã phải đối mặt với tình huống xấu nhất của họ trong nhiều tuần qua. Các thành viên gia đình miêu tả cảnh tượng khủng khiếp khi cố tìm cách đưa người thân nhập viện. Một số bệnh viện chỉ chấp nhận những người có sẵn bình oxy, còn không phải chờ nhiều ngày may ra mới có được một chỗ trống.

Kể cả khi được nhập viện cũng không chắc có được oxy. Tại Bệnh viện Đa khoa Dr. Sardjito ở thành phố Yogyakarta, 33 bệnh nhân đã chết hồi đầu tháng này vì nguồn cung oxy cạn kiệt. 

Hồi đầu tháng 7, 33 bệnh nhân ở Bệnh viên Đa khoa Dr. Sardjito đã tử vong vì thiếu oxy. Ảnh: New York Times

Vì các bệnh viện quá đông, nhiều người đành chọn ở nhà, và đã không qua khỏi. Lapor Covid – một tổ chức phi lợi nhuận chuyên theo dõi số người tử vong vì đại dịch, ghi nhận ít nhất 40 bệnh nhân Covid-19 chết tại nhà mỗi ngày.

Chỉ khoảng 15% trong số 270 triệu dân của Indonesia nhận được một mũi tiêm vắc xin Covid-19, và chỉ 6% được tiêm đủ 2 mũi. Indonesia phụ thuộc chủ yếu vào vắc xin của Sinovac Biotech (Trung Quốc). Mới đây, Mỹ đã tặng cho nước này 4,5 triệu liều vắc xin Moderna. Các nhà chức trách thông báo, ưu tiên số 1 là sẽ tiêm cho gần 1,5 triệu nhân viên y tế. 

Xét nghiệm còn hạn chế

Hơn một năm trước, Tiến sĩ Budiman, nhà dịch tễ học ở Australia, cảnh báo Indonesia sẽ trở thành tâm dịch mới vì dân số đông đúc và hệ thống chăm sóc sức khỏe yếu kém. Ông kêu gọi nước này thực hiện nhiều xét nghiệm hơn, truy vết và cách ly các trường hợp nhiễm bệnh. 

Số người tử vong vì Covid-19 ở Indonesia đã vượt mốc 79.000. Ảnh: New York Times

Bộ trưởng Y tế Indonesia Budi Gunadi Sadikin cho biết, nước này đã tăng xét nghiệm lên khoảng 230.000 người mỗi ngày, từ con số 30.000 hồi tháng 12. Mục tiêu ông đặt ra là 400.000 người/ngày.

Tuy nhiên, ông Budiman đánh giá mức xét nghiệm đó vẫn hạn chế, đồng thời chỉ ra rằng, những ngày gần đây, tỷ lệ các xét nghiệm cho kết quả dương tính đã tăng lên hơn 30%. Theo giới chuyên gia y tế, tỷ lệ dương tính cao là dấu hiệu của việc xét nghiệm quá ít.

"Trong hơn một năm, tỷ lệ dương tính trong xét nghiệm của chúng tôi hầu như chưa bao giờ dưới 10%, có nghĩa là chúng tôi bỏ sót nhiều trường hợp và chúng tôi không thể xác định được phần lớn các trường hợp nhiễm trùng và các chùm ca bệnh", tiến sĩ Budiman nói.

Xếp hàng mua oxy ở Jakarta. Ảnh: EPA

Bên ngoài cửa hàng oxy CV Rintis Usaha Bersama nhỏ bé ở Nam Jakarta, hơn 100 khách hàng vẫn nhẫn nại xếp hàng trên phố, mang theo bình oxy và chờ đợi đến lượt đổ đầy bình.

Alif Akhirul Ramadan, 27 tuổi, nói anh đi mua oxy cho mẹ mình, 77 tuổi, bị nhiễm Covid-19 và đang được chăm sóc tại nhà. Người đàn ông này cho biết, bệnh tình của mẹ anh đã đột ngột xấu đi, mà oxy thì sắp hết. 

"Giờ phải đồ đầy bình vì ở nhà không có dự phòng. Đó là lý do chúng tôi cần phải nhanh chóng mua được oxy", Ramadan than thở.

Thanh Hảo

 >>> Cập nhật tình hình Covid-19 mới nhất

Cuộc vật lộn lùng tìm oxy cứu bệnh nhân Covid-19 ở Indonesia

Bên ngoài một cửa hàng nhỏ ở Nam Jakarta, hàng chục người xếp hàng để tìm kiếm cơ hội cứu mạng thân nhân bị nhiễm Covid-19.