Bài học từ cơn 'sốt' xuyên tâm liên và thảo dược trị Covid-19 ở Thái Lan

Hy vọng về "thần dược" chữa Covid-19 giá trị cao

Theo báo Bangkok Post, cơn sốt xuyên tâm liên, danh pháp khoa học Andrographis paniculata xuất hiện thời gian gần đây ở Thái Lan, sau khi nhà chức trách công bố một số nghiên cứu phát hiện cây dược liệu này chứa hàm lượng cao andrographolide, hoạt chất giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, hỗ trợ bệnh nhân hồi phục sau mắc Covid-19.

Thuốc thảo dược chiết xuất từ xuyên tâm liên của Thái Lan. Ảnh: Bangkok Post

Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-o-cha tuần trước đã chỉ đạo thành lập một ủy ban nghiên cứu về sử dụng chiết xuất xuyên tâm liên để điều trị các bệnh nhân nhẹ. Thông báo được đưa ra tại một cuộc họp của nội các ngày 20/7 nhằm thảo luận về những biện pháp bổ sung để khống chế dịch.

Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Y tế Anutin Charnvirakul được bổ nhiệm lãnh đạo ủy ban nghiên cứu nói trên. Thủ tướng Prayut giao cho ủy ban điều phối các nghiên cứu về tính an toàn và hiệu quả của chiết xuất xuyên tâm liên ở những trường hợp dương tính với virus corona chủng mới, cũng như soạn thảo một kế hoạch chiến lược để quảng bá y học cổ truyền của Thái Lan nói chung.

Quyết định được đưa ra theo đề xuất của Bộ trưởng Tư pháp Somsak Thepsutin, người đã thúc giục chính phủ mở rộng quy mô dùng các loại thuốc cổ truyền để điều trị những ca bệnh có triệu chứng nhẹ. Động thái diễn ra trong bối cảnh Thái Lan đang khan hiếm nguồn cung vắc xin Covid-19, giữa lúc số ca nhiễm mới không ngừng tăng.

Đề xuất của ông Somsak viện dẫn các bằng chứng cho thấy, Cục Cải tạo thuộc Bộ Tư pháp Thái Lan đã thành công trong việc điều trị cho 12.376 tù nhân nhiễm virus trong các nhà tù ở Chiang Mai và tỉnh Nonthaburi bằng chiết xuất xuyên tâm liên.

Người đứng đầu Bộ Tư pháp tiết lộ, trước khi cho phép kê thuốc thảo dược điều trị cho tù nhân, ông đã nghiên cứu thông tin của Cục Y học cổ truyền và thay thế Thái Lan (DTTAM), trong đó khuyến nghị một liều 180mg andrographolides chiết xuất từ xuyên tâm liên dùng trong 5 ngày liên tục với bệnh nhân có những triệu chứng nhẹ.

Theo ông Somsak, nghiên cứu trên cũng chỉ ra rằng một mảnh đất 1.600m2 có thể cho năng suất thu hoạch 600kg xuyên tâm liên, đủ để bào chế 375.000 viên thảo dược.

Quan chức này ước tính Thái Lan cần tổng cộng 3,1 tỷ viên thuốc như vậy để dùng cho toàn bộ dân số, đồng nghĩa sẽ cần 8.400 mảnh đất như vậy để trồng cây xuyên tâm liên. Cục Cải tạo hiện có kế hoạch sản xuất khoảng 50 triệu viên thảo dược trong vòng 4 tháng tới để kê dùng cho khoảng 50% tù nhân toàn quốc.

Ông Somsak nói thêm, xuyên tâm liên dạng thô hiện có giá khoảng 450 Baht (hơn 314.000 đồng)/kg. Do các lợi ích về chữa bệnh, nó đã trở thành mặt hàng xuất khẩu đang được ưa chuộng.

Một nhân viên giới thiệu thảo dược tại triển lãm ở Bangkok. Ảnh: Bangkok Post

Săn lùng thảo dược trị bệnh

Bộ Y tế Thái Lan và các đối tác đang tìm hiểu kỹ lưỡng hơn về những đặc tính của các dược liệu tự nhiên được một số nghiên cứu trước đó phát hiện có khả năng chống lại SARS-CoV-2 ở những bệnh nhân có triệu chứng nhẹ.

Theo Phó thủ tướng Anutin, một nghiên cứu gần đây do Trung tâm khám phá dược phẩm thuộc Đại học Mahidol và Trung tâm Khoa học đời sống Thái Lan ghi nhận, 6/122 loại thảo mộc được thử nghiệm có thể được dùng để chế thuốc điều trị Covid-19. Trọng tâm chú ý hiện dồn vào xuyên tâm liên và bồng nga truật, danh pháp khoa học Boesenbergia rotunda.

Trong đó, bồng nga truật được phát hiện hiệu quả nhất trong việc ngăn chặn virus corona nhân bản khi được dùng với liều lượng đủ thấp để không gây độc cho các tế bào khỏe mạnh trong cơ thể người. DTTAM cùng Đại học Mahidol đang tiến hành một thử nghiệm lâm sàng sử dụng 2 loại chiết xuất từ bồng nga truật là Pinostrobin và Pandulatin A để chống lại virus.

Cảnh báo ảnh hưởng tiêu cực

Theo Bangkok Post, các thông tin về khả năng điều trị Covid-19 của xuyên tâm liên và bồng nga truật đã khiến người dân Thái Lan đua nhau lùng mua những thảo dược chiết xuất từ các cây dược liệu nói trên.

Prachin Buri là tỉnh đã sớm tổ chức trồng xuyên tâm liên trên diện rộng để thu hoạch, phục vụ sản xuất dùng trong y tế. Trong vài tuần trở lại đây, bệnh viện Chao Phraya Abhaibhubejhr tại tỉnh đang nhận được lượng đơn đặt thuốc chiết xuất từ cây dược liệu này tăng đột biến.

Một quan chức địa phương có tên Sunthorn Thongkham nói, xuyên tâm liên cho thu hoạch sau 2 tháng trồng. Sau khi phơi khô dưới ánh nắng, cây sẽ được nghiền thành bột và dùng để bào chế thuốc viên. Giá 100 viên nang là 80 Baht (56.000 đồng).

Trong một thông báo mới đây, bệnh viện Chao Phraya Abhaibhubejhr cho biết nguồn cung của họ không đủ để đáp ứng nhu cầu của người dân, nên chỉ có thể xuất bán thuốc cho 200 khách xếp hàng chờ mua trước 8h sáng mỗi ngày, với mỗi người không được mua quá 3 lọ.

Sakchai Unchittikul, Phó chủ tịch Hiệp hội Các ngành công nhiệp Thái Lan (FTI) cảnh báo, cơn sốt thảo dược trị Covid-19 đã khiến nhu cầu xuyên tâm liên tăng gấp 3 lần so với đợt bùng phát dịch đầu tiên hồi năm ngoái. Quốc gia Đông Nam Á có thể phải đối mặt với tình trạng khan hiếm dược liệu này trong vòng 1 - 2 tháng tới.

Một gia đình ở tỉnh Nakhon Sawan trồng bồng nga truật đem bán. Ảnh: Bangkok Post

Tương tự, việc dân đổ xô đi mua bồng nga truật cũng đẩy giá bán của loại dược liệu này tăng vọt chỉ trong thời gian ngắn. Trước đây, bồng nga truật có giá từ 30 - 80 Baht (21.000 - 56.000 đồng)/kg tùy thuộc vào chất lượng và mùa trong năm. Song, nhu cầu tăng chóng mặt đã đẩy giá lên 100 - 170 Baht (70.000 - 119.000 đồng)/kg tùy theo kích cỡ.

Các nông dân trồng bồng nga truật ở tỉnh Nakhon Sawan đang đút túi từ 5.000 - 7.000 Baht (3,5 - 4,9 triệu đồng)/ngày nhờ bán dược liệu này cho các lái buôn hoặc đơn đặt hàng qua mạng.

Wichian Suecharoen, một nông dân kiếm bộn từ việc kinh doanh bồng nga truật chia sẻ, tất cả các bộ phận của cây đều có thể bán được. Các lái buôn hàng ngày vẫn ùn ùn kéo đến địa phương của anh để thu mua bất kỳ thứ gì liên quan đến cây dược liệu, mang lại thu nhập đáng kể cho các hộ gia đình ở đây.

Tuy nhiên, các quan chức khuyến cáo, nguồn cung vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu. Vì vậy, người dân không nên tích trữ thảo dược gây khan hiếm thuốc điều trị và đẩy giá thành sản phẩm lên cao quá mức. Các bệnh viện và nhà sản xuất cũng cam kết sẽ nhanh chóng mở rộng năng suất để đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Tuấn Anh

Thái Lan ngày thứ 4 liên tiếp ghi nhận số ca nhiễm Covid-19 kỷ lục

Số ca nhiễm Covid-19 ở Thái Lan liên tiếp phá kỷ lục, trong bối cảnh nước này đang phải đối mặt với đợt bùng phát dịch bệnh tồi tệ nhất từ trước đến nay.

Thu hồi công văn công bố 26 sản phẩm cổ truyền hỗ trợ điều trị Covid-19

Sau 2 ngày ban hành, Bộ Y tế quyết định thu hồi công văn 5944 với lý do có nhiều nội dung chưa phù hợp.