Tiến sĩ Kidong Park, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, cho biết, mỗi năm, thế giới có 4,1 triệu người tử vong do các bệnh liên quan tới ăn thừa muối, tức có tới 11 trường hợp tử vong mỗi ngày do nguyên nhân này.
Tại Việt Nam, theo báo cáo của Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, cứ 10 người mất bởi nguyên nhân bất kỳ, có 3 ca do các bệnh liên quan ăn thừa muối.
Muối có thành phần chính là Natri, yếu tố chủ yếu gây tăng huyết áp, dẫn đến đột quỵ, nhồi máu cơ tim và nhiều bệnh tim mạch khác. Ngoài ra, ăn thừa muối còn làm tăng nguy cơ ung thư dạ dày, suy thận, loãng xương và những rối loạn khác cho sức khỏe.
WHO khuyến cáo mỗi người trưởng thành không nên ăn quá 5g muối/ngày để phòng, chống bệnh tật, bảo vệ sức khỏe. Tuy nhiên, hiện trung bình 1 người trưởng thành ở Việt Nam tiêu thụ tới 9,4g muối/ngày, gần gấp đôi so với khuyến cáo.
 |
| Ảnh minh họa: Indiatvnews |
Tiến sĩ Trần Quốc Bảo, Cục Y tế dự phòng, cho biết, tại các quốc gia phát triển, lượng muối ăn vào mỗi ngày chủ yếu từ thực phẩm chế biến sẵn do ăn ở nhà hàng. Trong khi đó, 70% nguồn muối người Việt Nam sử dụng từ gia vị cho vào thực phẩm khi chế biến và khi ăn.
“Nguyên nhân bắt nguồn từ thói quen ăn uống lâu đời của người Việt. Bên cạnh đó, đa số chúng ta không nhận thức được bản thân ăn mặn”, ông Bảo phân tích.
Tiến sĩ Trần Quốc Bảo đã đưa ra ví dụ dễ hiểu nhất để ước lượng hàm lượng muối tiêu chuẩn. Theo đó, 5g muối tương đương với: 1 thìa cà phê đầy muối, 1,5 thìa cà phê đầy bột canh; 2 thìa cà phê đầy hạt nêm, 2,5 thìa ăn cơm đầy nước mắm, 3,5 thìa ăn cơm đầy xì dầu và bằng lượng gia vị trong 1 gói mì ăn liền.
“WHO, Bộ Y tế khuyến cáo mỗi người dân giảm lượng muối tiêu thụ xuống dưới 5g một ngày để phòng bệnh tăng huyết áp, đột quỵ, nhồi máu cơ tim, các bệnh tim mạch và bệnh không lây nhiễm khác. Để làm tốt việc này, cần nâng cao ý thức người dân, giúp họ tự thực hiện hành vi giảm muối khi chế biến, khi ăn là quan trọng nhất”, ông Bảo cho hay.
Tiến sĩ Đỗ Thị Phương Hà, chuyên gia Viện Dinh dưỡng Quốc gia, chia sẻ, muối là gia vị gắn liền với truyền thống ăn uống của người Việt Nam. Bởi vậy, việc giảm muối trong các bữa ăn sẽ là thách thức với rất nhiều người.
Trong khi người lớn không nên ăn quá 5g muối/ngày, lượng muối phù hợp cho trẻ dưới 1 tuổi là không quá 1,5g/ngày; trẻ dưới 5 tuổi không quá 3g/ngày. Trẻ từ 12 tuổi trở lên có khuyến cáo như người trưởng thành.
Để giảm muối trong gia đình, Bộ Y tế đã đưa ra quy tắc: “Cho bớt muối, chấm nhẹ tay, giảm ngay đồ mặn” để hướng dẫn người dân. Mỗi quy tắc tương ứng với một nhóm hành vi cụ thể giúp giảm dần lượng muối tiêu thụ.
 |
| Tiến sĩ Đỗ Thị Phương Hà, chuyên gia Viện Dinh dưỡng Quốc gia. Ảnh: M.Thúy |
Trước hết, bạn cho bớt muối và gia vị chứa nhiều muối vào thực phẩm khi sơ chế, tẩm ướp và nấu bằng các cách giảm từ từ lượng muối và gia vị nhiều muối khi chế biến món ăn; không cho muối hoặc gia vị chứa nhiều muối vào nước luộc rau. Đồng thời, bạn sử dụng các gia vị khác như tiêu, ớt, tỏi... để ăn ngon hơn mà không cần dùng nhiều muối; tự nấu ăn ở nhà để có thể kiểm soát được lượng muối cho vào món ăn.
Bên cạnh đó, mọi người cần giảm lượng muối từ thói quen chấm gia vị khi dùng bữa. Người dân nên hạn chế để muối và nước chấm trên bàn/mâm khi ăn; không chấm ngập thực phẩm vào nước chấm và gia vị nhiều muối; pha loãng nước mắm để chấm khi ăn.
Bên cạnh đó, bạn không chấm các món ăn đã mặn (kho/rim/rang, dưa/cà muối...) vào muối; không ăn trái cây chấm với muối và gia vị nhiều muối; không rưới nước mắm, nước kho cá/thịt, nước sốt vào cơm. Khi ăn các món phở, bún, miến, không nên cố uống hết nước dùng.
Về nguyên tắc “giảm ăn đồ mặn”, Tiến sĩ Hà cho biết nên hạn chế ăn các thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều muối như mì ăn liền, các loại thịt đóng hộp, các đồ ăn vặt... và tăng cường ăn thực phẩm tươi. Người dân cũng nên ăn nhiều các món luộc thay cho các món kho, rim, rang; đọc kỹ hàm lượng muối trên nhãn thực phẩm để cân nhắc trước khi mua.
Bà Hà cũng thông tin, hiện một số nơi trên thị trường đã bắt đầu có các sản phẩm gia vị ít Natri mà vẫn đảm bảo độ mặn tương tự với các gia vị thông thường. Đây là một trong những giải pháp giúp người tiêu dùng có thể giảm tổng lượng Natri trong khẩu phần, mà không phải thay đổi quá nhiều về thói quen ăn uống.
“Người dân không cần lo ngại về nguy cơ thiếu chất khi cố gắng giảm muối trong bữa ăn hàng ngày. Bởi các thực phẩm tự nhiên vẫn có hàm lượng muối nhất định, đủ để cung cấp cho cơ thể”, Tiến sĩ Hà nhấn mạnh.
Nguyễn Liên
.svg){kind=icon}
