Tháng 1 vừa qua, anh Lê Thành (Hà Nội) mắc Covid-19 với các triệu chứng nhẹ. 2 ngày đầu sau khi có kết quả dương tính với SARS-CoV-2, anh hơi sốt nhẹ và mỏi mệt dù vậy người bệnh vẫn có thể ăn uống, sinh hoạt bình thường
5 ngày sau, anh Thành có kết quả âm tính. Tuy nhiên những triệu chứng sau khi khỏi Covid mới khiến anh Thành lo lắng. 4 ngày tiếp theo đó, anh gần như thức trắng suốt đêm. “Đêm tôi nằm thao thức thử nhiều cách nhưng không thể ngủ được. Tôi có uống rượu vang để giúp dễ ngủ hơn nhưng người càng mệt mỏi. Đến gần sáng, do mệt quá tôi mới thiếp đi được một lát”.
Bị mất ngủ sau khi khỏi Covid, anh Thành rất lo lắng bởi sợ triệu chứng kéo dài sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe, công việc. Ngoài mất ngủ, cơ thể anh cũng rất mỏi mệt.
Điều trị bệnh nhân Covid-19. Ảnh: Thanh Tùng |
Theo nhiều bác sĩ, các triệu chứng hậu Covid-19 có thể xuất hiện ngay sau khi khỏi bệnh nhưng cũng có nhiều trường hợp sau 4 tuần mới xuất hiện. Những rối loạn này có thể kéo dài trong 4 tuần, thậm chí đến 6 tháng.
Bên cạnh những triệu chứng như mệt mỏi kéo dài, đau đầu, ho, khó thở, rụng tóc, mất mùi vị… thì tình trạng giảm khả năng nhận thức, giảm tập trung, hay rối loạn tâm lý, rối loạn giấc ngủ… cũng xảy ra với F0 đã âm tính.
Việc bị thiếu ngủ, ngủ không ngon khiến chất lượng cuộc sống giảm sút (gia tăng mệt mỏi, giảm minh mẫn, buồn ngủ vào ban ngày, lú lẫn, suy giảm trí nhớ, căng thẳng lo âu...), dẫn đến trầm cảm, các bệnh lý tâm thần khác.
Theo Ths.BS Nguyễn Quang Hòa, Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Phổi Trung ương, rối loạn giấc ngủ sau nhiễm Covid 19 thường xảy ra với các biểu hiện: Cảm giác khó đi vào giấc ngủ hoặc không ngủ được, ngủ hay thức giấc hoặc dậy sớm nhưng mệt mỏi...
Các lý do dẫn đến triệu chứng này bao gồm:
- Thiếu ánh sáng tự nhiên dẫn đến não giảm tổng hợp Melatonin (là chất giúp chúng ta cảm giác buồn ngủ)
- Do dùng các loại thuốc
- Do môi trường bệnh viện
- Các trải nghiệm xấu trong quá trình nhiễm Covid
- Các dấu hiệu của bệnh gây nên sợ hãi, sự sợ hãi làm đặt cơ thể vào tình trạng cảnh giác cao độ nên căng thẳng, gây khó ngủ.
Về hướng xử trí, Ths.BS Nguyễn Quang Hòa chia sẻ, người bệnh cần thực hiện chế độ dinh dưỡng phù hợp và tập thể dục. Cụ thể:
- Buổi chiều: Không uống cà phê, rượu, trà; tránh ăn quá no hoặc tập thể dục nặng trong vòng 2h trước khi đi ngủ.
- Trước khi đi ngủ: Tạo thói quen trước khi ngủ như giảm ánh sáng, điều chỉnh nhiệt độ và tiếng ồn; thư giãn bằng cách đọc sách, nghe nhạc...
- Thời gian ngủ: Duy trì thời gian đi ngủ và thức dậy đều đặn; phòng ngủ bỏ hết các loại có màn hình ra khỏi phòng ngủ (TV, điện thoại, Ipad...)
- Trong khi ngủ: Đừng chăm chăn nhìn đồng hồ; nếu thức quá 20 phút, bạn hãy ra khỏi giường và quay lại giường khi buồn ngủ, đừng nằm trên giường. Bạn đừng lo lắng về giấc ngủ, càng lo thì càng mất ngủ.
BS Nguyễn Quang Hòa cũng đưa ra các vấn đề cần lưu ý:
- Ngủ và dậy đúng giờ, kể cả ngày nghỉ
- Để 1 cuốn sổ cạnh giường, ghi lại những điều bạn nghĩ đến; điều này giúp bạn ngừng nghĩ đến nó và ngủ tiếp.
- Phòng ngủ nên để nhiệt độ lạnh hơn là để nóng.
- Chúng ta nên tránh để bụng đói, khát khi đi ngủ.
“Kiên trì và lạc quan sẽ giúp các bạn dần dần cải thiện giấc ngủ và đưa cơ thể trở lại trạng thái ban đầu”, Ths.BS Nguyễn Quang Hòa cho biết.
Trong quá trình tư vấn cho các F0, số lượng câu hỏi thắc mắc tôi nhận được liên quan đến các vấn đề thời kỳ sau khi khỏi bệnh tương đương, thậm chí có thời điểm nhiều hơn so với các thắc mắc về quá trình điều trị. Về hậu covid, có thể nói mất ngủ là một trong những vấn đề mà tôi được hỏi thường xuyên nhất, tỷ lệ gặp khá phổ biến. Lý do bởi hầu như bệnh nhân nào cũng ở trong trạng thái căng thẳng, lo âu khi nhiễm bệnh. Nhiều người cũng có các triệu chứng kèm theo như ho nhiều về đêm, khó thở, chán ăn… tất cả đều là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp tới giấc ngủ. Giấc ngủ bị ảnh hưởng kéo dài chắc chắn sẽ kéo theo chất lượng cuộc sống đi xuống, kèm theo đó là vô số hệ lụy, ảnh hưởng đến sự hoạt động của các cơ quan trong cơ thể. Đông y hay Y học cổ truyền điều trị mất ngủ đạt hiệu quả khá tốt, các phương pháp thường được ứng dụng gồm có châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, ngâm chân, dùng thuốc y học cổ truyền… Tùy theo mỗi tình trạng bệnh ở các cá thể bệnh nhân khác nhau mà có sự phối hợp, can thiệp phù hợp. TS.BS Ngô Quang Hải (Nguyên phó giám đốc Trung tâm đào tạo và chỉ đạo tuyến, Bệnh viện Châm cứu Trung ương) |
Ngọc Trang
Trẻ mắc Covid-19 liệu có diễn tiến nặng?
Trẻ mắc Covid-19 diễn tiến nặng đa phần có bệnh nền, mạn tính như: suy giảm miễn dịch, bệnh hệ thống...