Ai Cập lại bùng cháy một lần nữa. Sau 7 tuần cảnh báo về một chiến dịch khẩn cấp sắp diễn ra nhằm vào cuộc biểu tình ngồi của những người ủng hộ Tổng thống bị lật đổ Mohammed Morsi, chính phủ lâm thời do quân đội hậu thuẫn đã vây hãm các đám đông dân sự để "khôi phục dân chủ".

TIN BÀI LIÊN QUAN:

{keywords}

Xúc cảm dâng trào ở cả hai phía. Đối thoại và đàm phán được coi là rất yếu kém. Sức mạnh quân sự và chiến dịch cưỡng chế tại các quảng trường công cộng của Ai Cập sẽ không giải quyết được những vấn đề chính trị sâu sắc của cả hai bên.

Giải pháp cho cuộc khủng hoảng này cần gắn với ông Morsi.

Đối với phần lớn những người Ai Cập biểu tình dưới cái nóng thiêu đốt khi nhịn đói trong tháng lễ Ramadan, Morsi vẫn là Tổng thống hợp pháp của Ai Cập. Và các cuộc đụng độ bạo lực chết người giữa người biểu tình và lực lượng an ninh ở Cairo sẽ tiếp tục, với nhiều người nữa phải bỏ mạng, trừ phi họ nhận ra và giải quyết được mối bất hòa cơ bản này.

Người biểu tình được dẫn dắt bởi tổ chức Tình Anh em Hồi giáo. Họ sẽ không từ bỏ các cuộc biểu tình rầm rộ trên đường phố, sẽ không từ bỏ "vùng an ủi" mà họ từng nói. Hàng nghìn người bị thương trong 2 tháng qua và gần 200 người đã thiệt mạng. Nền kinh tế Ai Cập sẽ tiếp tục tụt dốc, và bất ổn chính trị sẽ ám ảnh vùng đất cổ này.

Vậy các bên ở Ai Cập nên làm gì?

{keywords}

Manh mối xuất phát từ con trai của Morsi là Osama Morsi - khi anh trả lời phỏng vấn của hãng tin CNN mới đây. Osama đã huy động những người ủng hộ cha mình thông qua các bài phát biểu trước dân chúng. Anh biết rõ tâm trạng của những người tham gia cuộc tuần hành Rabaa El-Adawiyah và ở các nơi khác trên đất Ai Cập. Anh xác nhận các quan điểm cơ bản của Tình Anh em Hồi giáo và của những người phản đối cuộc đảo chính quân sự gần đây. Nhưng khi đấy, anh đã ngụ ý điều gì đó: "Cha ạ, cha là nhà lãnh đạo hợp pháp; cha là nhà lãnh đạo được bầu chọn và tổng thống được bầu chọn. Chúng con ủng hộ bất kỳ quyết định nào mà cha đưa ra, thậm chí cả việc cha quyết định rời nhiệm".

Điều này nghe có vẻ kỳ quặc đối với những người quan sát bên ngoài và với những ai phản đối Morsi. Nhưng với Tình Anh em Hồi giáo - lực lượng chính trị có tổ chức tốt nhất ở Ai Cập - thì Morsi vẫn là Tổng thống của Ai Cập. Họ vẫn tin Morsi đang nắm quyền, và trừ phi ông từ chức, người biểu tình sẽ không nao núng ủng hộ ông.

Các lực lượng an ninh khai hỏa vào người biểu tình hoặc chiến dịch dọn dẹp của quân đội ở các quảng trường công cộng trên toàn Ai Cập sẽ chỉ tạo ra những người tử vì đạo cho Tình Anh em Hồi giáo.

Cách thức duy nhất thoát khỏi ngõ cụt này là để cho ông Morsi từ chức để cứu Ai Cập khỏi bất ổn và tổn thất nhân mạng thêm nữa.

Nếu Morsi chính thức từ chức, Tình Anh em Hồi giáo sẽ không cần phải tập hợp quanh một cá nhân, một người của họ vốn đã bị ngược đãi và làm cho bẽ mặt. Morsi từ chức sẽ cung cấp cho Tình Anh em Hồi giáo một lối thoát giữ thể diện từ lập trường cố thủ của họ là "Morsi phải được phục chức" trong các cuộc biểu tình thời gian qua.

Nếu Morsi sẵn sàng rời nhiệm, điều này cũng sẽ thể hiện với người Ai Cập về khát vọng của ông muốn ngăn chặn tình trạng đổ máu thêm, đưa Ai Cập trở lại yên ổn, chấm dứt nạn chia rẽ bất hòa dân tộc và cho pép Tình Anh em Hồi giáo trở lại tiến trình chính trị thông qua các cuộc bầu cử.

Nếu như 5 cuộc bầu cử trước kia của Ai Cập là một bài học thì Tình Anh em Hồi giáo nhiều khả năng sẽ chiếm ưu thế trong các cuộc cạnh tranh ở quốc hội tương lai.

Bằng cách từ chức, Morsi sẽ củng cố sức mạnh của Tình Anh em Hồi giáo. Kết thúc văn hóa bạo lực đường phố mới xuất hiện sẽ làm tăng thêm nghi ngờ về tuyên bố của quân đội rằng Tình Anh em Hồi giáo đang quay sang bạo lực và vì thế cần bị cấm cản, một động thái sẽ làm bùng nổ thảm họa cho các nhà hoạt động chính trị Hồi giáo và tiếp sức cho chủ nghĩa cấp tiến ở đất nước này.

{keywords}

Nói chung, một bầu trời chung mà trong đó ban lãnh đạo Tình Anh em Hồi giáo và những người ủng hộ tồn tại cần được công nhận.

Catherine Ashton - quan chức phụ trách chính sách đối ngoại của Liên minh châu Âu - đã tìm cách giúp đỡ Ai Cập song bà vẫn chưa có nhiều ảnh hưởng hoặc tầm nhìn. Người Ai Cập giờ đây đâu cần thêm các cuộc họp báo và hay những cuộc gặp vội vã nữa.

Những cái đầu lạnh hơn trong Tình Anh em Hồi giáo cần nỗ lực thuyết phục Morsi từ chức. Ashton và những người khác có thể có ích trong việc điều đình sự tiếp cận của họ với Morsi.

Chính trị Ai Cập sẽ không tách khỏi các cuộc biểu tình rộng khắp. Đúng là Morsi xứng đáng có thêm thời gian tại nhiệm để chỉnh sửa những sai lầm của ông. Và cuộc đảo chính vừa qua quả là một sai lầm thảm khốc. Phe đối lập chính trị ở Ai Cập là một mớ rối ren, báo chí địa phương thành kiến nặng nề, bộ máy tư pháp tham nhũng còn quân đội thì bị chính trị hóa.

Nhiệm vụ của Tình Anh em Hồi giáo không nên là bênh vực Morsi mà là đổi mới, cải cách chính trị và kinh tế Ai Cập bằng những bài học rút ra từ sự thành công của Thổ Nhĩ Kỳ. Để làm điều đó, Morsi có thể giúp cho Ai Cập và Tình Anh em Hồi giáo tiến lên bằng cách gấp rút đệ đơn từ chức chính thức

Thanh Hảo (Theo CNN)