TIN BÀI LIÊN QUAN
Edward Snowden khi trả lời phỏng vấn báo Hong Kong. Ảnh: SCMP |
Câu hỏi đặt ra với rất nhiều người là Edward Snowden là ai? "Kẻ đốt đền" này có ý đồ gì khi tung ra hàng loạt thông tin bị coi là gây nên tổn thất nặng nề cho tình báo và ảnh hưởng đến an ninh quốc gia Mỹ?
Edward Snowden là người đã tiết lộ thông tin về chương trình do thám của Mỹ, có mật danh là PRISM. Snowden là một nhà phân tích cho hãng tư vấn với mức lương khá hậu hĩnh. Anh có một người bạn gái và một ngôi nhà ở nơi mà anh gọi đó là 'thiên đường'. Nhưng tất cả những thứ đó đã trở thành mây khói.
Snowden thậm chí còn không dám liên lạc về cho gia đình tại Mỹ. Khi công bố những gì mà anh cho rằng đó là một sự vi phạm của chính phủ vào đời tư của các công dân Mỹ, Edward Snowden, 29 tuổi, gần như đã đóng sập cánh cửa đời mình ở độ tuổi mà những thanh niên khác còn đang tạo dựng sự nghiệp cho cuộc đời.
Đang là một chuyên gia với mức thù lao đáng kể, Snowden giờ đây trở thành người được tìm kiếm liên tục trên mạng Google từ mọi nơi trên thế giới, các bức ảnh chụp chân dung của Snowden chiếu khắp nơi trên các màn hình ở sân bay từ Washington cho tới Hong Kong.
Tay trắng
Snowden trở thành một đề tài tranh cãi nóng bỏng: Đây là một 'người tuýt còi' các chính sách có vấn đề của chính phủ hay là 'kẻ phản bội' đất nước? Liệu Snowden có bị dẫn độ không? Sau khi tiết lộ các bí mật này, Snowden có thể phải đối mặt mức án tù bao lâu (nếu bị kết án)?
Vậy tình hình hình của Snowden đang tệ hại đến mức nào?
Trước tiên, rõ ràng nhất là Snowden đang thất nghiệp. Hãng tư vấn Booz Allen Hamilton đã chính thức sa thải Snowden. Các thông tin cho biết Snowden đã từng kiếm được 122.000 USD khi làm phân tích hạ tầng.
Snowden sinh ra ở Bắc Carolina, nhưng quãng thời gian niên thiếu chủ yếu sống ở bang Maryland. Mẹ của Snowden là Elizabeth Snowden là phó chánh văn phòng công nghệ thông tin hành chính cho Tòa án Quận ở Baltimore.
Cha mẹ của Snowden ly hôn năm 2001. Hàng xóm láng giềng cho biết mẹ của Snowden là một người 'đáng yêu' và cậu con trai của bà 'rất kiệm lời, chủ yếu dành thời gian cả ngày cho máy tính'.
Những ngày này, mẹ của Snowden tránh mặt báo chí đang tìm cách tiếp cận bà. Chồng cũ của bà đang sống ở Thung lũng Lehigh ở Pennsylvania. Ông nói rằng vẫn đang 'tiêu hóa và xử lý' các thông tin về con trai mình.
Công việc làm 'cố vấn cấp cao' cho CIA của Snowden đã kết thúc sau 2 năm làm việc tại đây. Tuy nhiên, công việc này đã giúp cho Snowden thu được rất nhiều kinh nghiệm trong thế giới tư vấn. Sau đó, Snowden tham gia vào hãng Booz.
Tóm lại, Snowden giờ đây không có việc, không có bạn gái, không có thiên đường nào hết. Và trên hết, không có tổ quốc. Snowden đang phải trốn chạy.
"Tôi không muốn sống trong một thế giới mà mọi việc tôi làm và nói đều bị ghi âm" - Snowden nói với tờ The Guardian của Anh.
Nhất cử nhất động của Snowden lúc này đều bị theo dõi sát sao, tuy nhiên, khi các quan chức cân nhắc các cáo buộc tội phạm chống lại Snowden thì bước đầu tiên để tóm được 'kẻ đốt đền' này là dẫn độ hoặc trục xuất.
Người hùng – Kẻ phản bội
Những gì chờ đợi Snowden vào lúc này? - Một bộ phận không nhỏ coi Snowden là người hùng, 22.000 người đã ký vào một lá đơn điện tử thỉnh cầu miễn tội cho Snowden. Một bộ phận khác lại muốn theo đuổi một cuộc chiến pháp lý tới cùng với Snowden.
"Tôi hy vọng rằng chúng tôi sẽ đưa Snowden ra trước công lý dù cho có phải đi tới tận cùng thế giới" - Nghị sĩ Lindsey Graham thuộc đảng Cộng hòa, bang Nam Carolina cho biết.
Người phát ngôn Hạ viện John Boehner cũng gọi Snowden là 'kẻ phản bội'.
Thư ký báo chí của Nhà Trắng dù không thể phát biểu cụ thể về tình hình của Snowden vì vụ việc vẫn đang trong quá trình điều tra, nhưng ông cũng nói rằng việc "tiết lộ thông tin nhạy cảm, tối mật có thể gây phương hại tới lợi ích an ninh quốc gia là một vấn đề, một vấn đề rất nghiêm trọng".
Thông tin 'bị giữ kín là có lý do của nó' - ông Carney nói.
Với Snowden lúc này, việc chào đón anh như một người hùng sau khi tiết lộ các tin tức động trời là điều gần như không thể. Trong khi đó, sự rộng lượng gần như là thứ không hề có trong đầu của các quan chức chính quyền Washington.
Snowden nói rằng anh 'không phải người hùng, cũng không phải kẻ phản bội'. Và lúc này 'người dân Hong Kong sẽ quyết định số phận' của Snowden.
Trong lúc chính quyền Hong Kong chưa đưa ra bình luận gì về vụ của Snowden, các nhà lập pháp, các nhà hoạt động và công chúng Hong Kong đã yêu cầu các tòa án bảo vệ quyền lợi của Snowden tại đây.
Các nhà hoạt động và người dân Hong Kong đã kêu gọi trên trang mạng xã hội tiến hành cuộc diễu hành để ủng hộ Snowden vào 3h chiều thứ Bảy tuần này.
Mặc dù nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ và sôi nổi như vậy tại Hong Kong, nhưng điều đó không có gì đảm bảo rằng đây sẽ là nơi nương náu an toàn cho Snowden.
Snowden từng nói rằng anh tin tưởng Hong Kong vì nơi đây có 'truyền thống mạnh mẽ về tự do ngôn luận', nhưng giám đốc cơ quan Giám sát Nhân quyền Hong Kong là Law Yuk-kai nói rằng ông rất nhạc nhiên trước sự lựa chọn của Snowden, vì quan điểm này về Hong Kong 'không còn đúng với thực tế' nữa.
Lê Thu (tổng hợp)