Mất nhà vì ủy thác vay vốn

Bí bách về tiền bạc hoặc cần vốn làm ăn, nhưng nhiều gia đình lại không thể vay được tiền từ ngân hàng, trong khi hoạt động “tín dụng đen” và ủy thác vay vốn lại biến tướng khó lường. Vì thế, không ít người đã vô tình mất nhà cửa trong cay đắng.

Những ngày gần đây, vợ chồng anh Nguyễn Quang Trung ở xã Kim Nỗ, Đông Anh, Hà Nội “như đứng đống lửa, như ngồi đống than”, bởi mảnh đất hương hỏa gần 250m2 đang đứng trước nguy cơ bị ngân hàng phát mại. “Soi” lại bản hợp đồng ủy quyền về tài sản và tờ giấy vay tiền, vợ chồng anh Trung chết lặng.

Cách đây gần 3 năm, do cần vốn làm ăn, nhưng không thể vay được tiền từ ngân hàng, qua người bạn giới thiệu, vợ chồng anh này tìm đến đặt vấn đề vay của chị Nguyễn Thị Tuyết Lan, trú ở quận Tây Hồ 300 triệu đồng. Đổi lại, vợ chồng anh Trung phải giao tấm “sổ đỏ” mảnh đất của gia đình cho chị Lan để chị này vay giúp tiền từ ngân hàng. Do thiếu hiểu biết, vợ chồng anh Trung không ngần ngại ký vào bản hợp đồng ủy quyền (thời hạn 36 tháng) với nội dung giao cho chị Lan toàn quyền đứng ra làm thủ tục vay tiền ngân hàng hoặc bảo lãnh cho bên thứ 3 vay vốn của các tổ chức tín dụng.

 Có được bản hợp đồng ủy quyền cùng “sổ đỏ” của vợ chồng anh Trung, Lan lập tức giao cho ông Phạm Văn Hạnh, ở huyện Thanh Trì đem đến thế chấp tại một ngân hàng để vay số tiền 1,8 tỷ đồng. Đến nay, cho dù bản hợp đồng tín dụng giữa ông Hạnh và ngân hàng đã hết từ lâu, nhưng người vay vốn vẫn không chịu thanh toán nợ và yêu cầu giải chấp “sổ đỏ”. Chính vì thế mà khoản vay nợ của ông Hạnh lập tức được chuyển hóa sang vợ chồng anh Trung. Tính cả tiền gốc, lãi đến hạn và lãi quá hạn, hiện tổng số tiền phát sinh từ khoản vay nợ bằng việc thế chấp “sổ đỏ” trong vụ việc này đã xấp xỉ gần 3 tỷ đồng.

Vụ việc của vợ chồng anh Trung không phải là trường hợp hiếm gặp vào thời điểm hiện nay. Mới đây TAND TP Hà Nội đã tuyên bố cho một ngân hàng thắng kiện trong vụ án tranh chấp vay nợ. Người “bỗng dưng” mất nhà là ông Trần Ngọc Quang, trú ở xã Mễ Trì, Từ Liêm, Hà Nội.

Năm 2007, do cần 400 triệu đồng làm ăn, nhưng lại không thể tiếp cận được nguồn vốn ngân hàng nên ông Quang đã cậy nhờ một người quen ở quận Tây Hồ. Sau khi nhận ủy quyền vay vốn bằng việc thế chấp quyền sử dụng mảnh đất 82m2 của gia đình ông Quang, người quen của ông này lại bán đứt cho một người thứ 3. Sau đó, người mua nhà của ông Quang mang “sổ đỏ” đến ngân hàng thế chấp vay gần 2 tỷ đồng. Gia đình ông Quang chỉ biết sự việc rối rắm này khi ngân hàng tìm đến đòi nhà vì người dùng “sổ đỏ” thế chấp vay tiền không trả được nợ.

Trên cơ sở đó, ngân hàng sẽ nắm rõ được nhu cầu vay vốn thực sự, việc sử dụng đồng vốn ra sao cũng như khả năng trả nợ thế nào. Và để tránh rủi ro cho tất cả các bên, ngân hàng nhất thiết phải tiến hành “đối chất” giữa người ủy quyền và người nhận ủy quyền đối với khoản tiền vay thực tế. Cái lợi từ việc làm này trước hết thuộc về ngân hàng, nhất là trong bối cảnh bất động sản “đóng băng” như hiện nay.

Cũng theo luật sư Tiến, ngoài việc chủ động của ngân hàng thì Luật Công chứng cũng đã quy định rõ công chứng viên phải giải thích cặn kẽ về hậu quả pháp lý cho các bên đương sự khi họ tiến hành hợp đồng ủy quyền tài sản với nhau, đặc biệt là đối với bất động sản. Tuy nhiên, trong thực tế thì không phải hợp đồng ủy quyền nào công chứng viên cũng giải thích tỉ mỉ, thậm chí một số người còn cố tình “lờ” đi.