Chủ tịch UB Chứng khoán: Nhận thức chưa thấu đáo, nợ nhiều lời xin lỗi

Tại Tọa đàm trực tuyến “Nghẽn lệnh tại HOSE: Thực trạng và giải pháp” do Câu lạc bộ Nhà báo Chứng khoán tổ chức sáng 24/6, ông Trần Văn Dũng, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, hệ thống giao dịch do Hàn Quốc xây dựng (KRX) đã được thử nghiệm từ 14/6 và kéo dài 6 tháng. Theo lý thuyết, vào cuối năm nay, hệ thống sẽ đi vào hoạt động.

Về kế hoạch 100 ngày với hệ thống phần mềm do FPT xây dựng, ông Trần Văn Dũng cho biết, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã trả lời với công luận sẽ đưa hệ thống vào giao dịch đầu tháng 7.

Theo Chủ tịch UBCK, chiều nay (24/6), ban chỉ đạo nghẽn lệnh do Thứ trưởng Bộ Tài Chính Huỳnh Quang Hải sẽ họp và xem xét tổng thể. Dù vậy, công việc đưa hệ thống mới vào hoạt động không hề đơn giản, phải qua nhiều bước, chuẩn bị kỹ lưỡng, phải test an ninh an toàn hệ thống.

Ban chỉ đạo sẽ xem xét cẩn trọng nhưng sẽ không vượt quá thời hạn như đã thông tin. Những điều đã thông tin ra thị trường thì đó chính là lời hứa, lời cam kết. Hệ thống sẽ được đưa vào hoạt động sớm nhất nhưng phải đủ điều kiện, không còn trục trặc và không còn tình trạng nghẽn và có sự cố thì phải xử lý được.

Ông Dương Dũng Triều – Chủ tịch Công ty TNHH Hệ thống thông tin FPT (FIS) cho biết, hệ thống mới do FPT xây dựng cho HOSE sẽ có dung lượng hệ tăng lên gấp 3 lần hiện nay, đạt từ 3-5 triệu lệnh/ngày.

Theo đó, FPT mang phần mềm của hệ thống HNX sang HOSE và chỉnh sửa lại hệ thống giao dịch để phù hợp với HOSE, chỉnh sửa hệ thống tiếp nhận lệnh của HNX theo chuẩn kết nối của các CTCK và tích hợp hệ thống giao dịch mới này vào các hệ thống đang có của HOSE và các hệ thống liên quan như VSD…

Ông Lê Hải Trà, Giám đốc Sở GDCK TP.HCM (HOSE) cho biết HOSE là cơ quan vận hành thị trường và là tổ chức phục vụ thị trường chứng khoán do đó bất kỳ lý do gì thì những vấn đề mà HOSE gặp phải thì cơ quan này phải nhận một phần trách nhiệm và phần lỗi của mình.

Ông Trần Văn Dũng cho biết UBCK có nhiều kế hoạch phát triển TTCK nhưng ở thời điểm hiện nay việc chống nghẽn lệnh là ưu tiên số 1, các kế hoạch khác, trong đó có việc xây dựng chiến lược 10 năm tới cho thị trường có thể phải chậm lại vài tháng.

Chủ tịch UBCK cho rằng, trong thời gian qua nhiều nhà đầu tư không hài lòng nhưng cũng rất chia sẻ với các cơ quan quản lý và vận hành TTCK. Với tình huống nghẽn lệnh xảy ra, các cơ quan quản lý không chỉ nợ 1 lời xin lỗi mà nợ nhiều lời xin lỗi.

Chờ một cú bứt phá

Tình trạng nghẽn lệnh trên sàn HOSE đã diễn ra từ cuối năm 2020 khi lượng nhà đầu tư mới tham gia vào thị trường tăng đột biến. Hàng loạt biện pháp đã được đưa ra như: tăng lô giao dịch từ 10 lên 100 cổ phiếu, chứng chỉ quỹ; tạm chuyển một số doanh nghiệp niêm yết từ HOSE sang HNX hay nhiều CTCK đồng thuận hạn chế việc sửa/hủy lệnh.

Đây là một sự cố mà Chủ tịch UBCK coi một kỷ niêm vui buồn lẫn lộn. Theo đó, dự án xây dựng hệ thống giao dịch được bắt từ năm 2000 khi mà hiểu biết về hệ thống giao dịch trên một TTCK tại Việt Nam còn rất ít.

Ông Lê Hải Trà, Giám đốc HOSE.

Các cơ quan quản lý cầu toàn muốn tạo ra một hệ thống hiện đại, đồng bộ và toàn diện. Nhưng nhận thức chưa được thấu đáo, dẫn đến việc chuẩn bị cho hệ thống còn vấn đề.

Ông Dũng cũng thừa nhận rằng, trong việc chậm có rất nhiều nguyên nhân khách quan nhưng cũng có nguyên nhân chủ quan, từ SSC cho tới HSX. Trong quá trình thực hiện dự án cũng không lường hết tình hình. Khi triển khai cũng chưa thực sự quyết liệt cũng là nguyên nhân dẫn tới sự chậm trễ.

Còn với hệ thống KRX, khi ký được với Hàn Quốc thì nhà thầu phụ rất quan trọng của Hàn Quốc thực hiện cấu phần bù trừ thanh toán… bỏ cuộc tham gia. Cho nên Sở GDCK Hàn Quốc mất rất nhiều thời gian để tìm đối tác thay thế. Khi xong thiết kết tổng thể thi công, lắp đặt xong phần cứng, phần mềm để chuẩn bị chạy thử thì đại dịch Covid-19 xảy ra.

Với hệ thống mới, nhiều dự báo cho rằng, TTCK Việt Nam sẽ lên một tầm cao mới, thanh khoản sẽ lên cao, nhiều sản phẩm, dịch vụ mới sẽ ra đời.

Với năng lực của hệ thống mới, giao dịch trên toàn thị trường có thể đạt tới 4 tỷ USD mỗi phiên.

Tính từ đầu tháng 6 tới nay, thanh khoản trên TTCK Việt Nam luôn trên 1 tỷ USD. Riêng trên sàn HOSE, thanh khoản đã tăng gấp khoảng gần 13 lần trong vòng khoảng năm rưỡi qua, lần lượt vượt qua các nước trong khu vực và hiện chỉ còn đứng sau Thái và Singapore.

Tốc độ tăng thanh khoản nhanh trong khi hệ thống HOSE cũ kỹ, với năng lực xử lý khoảng 900 nghìn lệnh/ngày, thấp hơn mức khoảng 30 triệu của Sàn Chứng khoán Hà Nội (HNX). Cú tăng mạnh của TTCK đã dẫn tới chuỗi ngày nghẽn lệnh kéo dài nhiều tháng qua.

Các biện pháp tạm thời giải quyết sự cố nghẽn lệnh trong vài tháng qua đã khiến tăng khoản tăng mạnh, lên trên ngưỡng 30 nghìn tỷ đồng/phiên. Giúp giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam lọt top 3 khu vực Đông Nam Á.

Bộ Tài chính đã lựa chọn FPT tiến hành xử lý tình trạng quá tải hệ thống tại HOSE bởi đơn vị này đã có kinh nghiệm trong việc xây dựng hệ thống giao dịch HNX. Trong khi đó, hệ thống công nghệ thông tin mới cho toàn thị trường chứng khoán (KRX) dự kiến phải đến cuối năm nay mới có thể vận hành.

M. Hà

Tỷ USD tắc nghẽn kéo dài: Hứa xong vẫn tắc, tắc xong lại hứa

Thị trường chứng khoán chứng kiến những phiên tụt giảm mạnh trong bối cảnh tình trạng tắc nghẽn tiếp tục xảy ra. Đây là vấn đề diễn ra nhiều năm qua, cơ quan quản lý hứa xử lý nhưng rồi vẫn như cũ.