Bộ NN-PTNT cho rằng việc hợp tác với phía Trung Quốc là cơ hội tốt và có tính khả thi trong việc nhân giống rùa Rafetus swinhoei (còn gọi là rùa Hoàn Kiếm hay rùa Hồ Gươm) khi trên thế giới chỉ còn duy nhất 4 cá thể.
Mới đây, Bộ NN-PTNT vừa mới có văn bản gửi UBND thành phố Hà Nội về việc hợp tác bảo tồn rùa mai mềm Rafetus swinhoei với phía Trung Quốc.
Theo Bộ NN-PTNT, tháng 5/2018, Tổng giám đốc cơ quan CITES Trung Quốc có thư gửi Bộ NN-PTNT đề xuất hợp tác bảo tồn rùa mai mềm Rafetus swinhoei (thường gọi là rùa Hoàn Kiếm). Đây là loại rùa có phân bố tự nhiên tại Việt Nam và Trung Quốc. Theo đó, Bộ NN-PTNT đã giao Tổng cục Lâm nghiệp lấy ý kiến các cơ quan quản lý, cơ quan khoa học, chuyên gia và tổ chức phi chính phủ hoạt động bảo tồn rùa mai mềm.
Bộ này cho rằng, rùa Hồ Gươm thuộc Phụ lục II của Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES), thuộc Danh mục các loài thuỷ sinh quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng ở Việt Nam cần được bảo vệ, phục hồi và phát triển. Đồng thời đây cũng là loài thuộc Danh mục loài động vật nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ theo quy định tại Nghị định số 160/2013/NĐ-CP của Chính Phủ.
Hiện nay trên thế giới chỉ ghi nhận 4 cá thể của rùa loại này. Trong đó Trung Quốc đang lưu giữ 2 cá thể (1 con đực và 1 con cái) được nuôi giữ tại vườn thú Suzhou; tại Việt Nam ngoài cá thể rùa tại hồ Hoàn Kiếm đã chết, hiện ghi nhận 2 cá thể đang sinh sống tại hồ Đồng Mô và hồ Xuân Khanh ở Hà Nội. Thế nhưng, các nhà khoa học chưa khẳng định được chính xác giới tính của 2 cá rùa Hoàn Kiếm tại Việt Nam.
Theo Bộ NN-PTNT, việc bảo tồn 2 cá thể rùa đang sống tịa hồ Đồng Mô và hồ Xuân Khanh là rất cấp thiết do nguồn nước đang bị ô nhiễm và chịu tác động các hoạt động khai thác thuỷ sản thiếu kiểm soát của người dân địa phương.
Bên cạnh đó, Bộ này cho rằng, việc hợp tác bảo tồn rùa mai mềm Rafetus swinhoei với Trung Quốc là cơ hội tốt và có tính khả thi nhằm nhân giống, bảo tồn loài rùa này. Tuy nhiên, các cơ quan chuyên môn hai nước cần thảo luận chi tiết về kỹ thuật và điều khoản hợp tác trước khi thực hiện chương trình nhân giống bảo tồn rùa mai mềm Rafetus swinhoei.
Bộ NN-PTNT đề nghị Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội giao cơ quan, đơn vị có chức năng thuộc thành phố xây dựng Đề án và tổ chức các hoạt động rùa mai mềm Rafetus swinhoei.
Trước đó, vào tháng 1/2016, sau khi "cụ" rùa Hồ Gươm chết, các nhà khoa học cho biết chỉ còn 3 cá thể rùa loại này trên thế giới. Trong đó 2 cá thể ở Trung Quốc, còn 1 cá thể ở hồ Đồng Mô (Hà nội). Tuy nhiên, thời gian gần đây, Chương trình Bảo tồn rùa châu Á đã phát hiện ra một cá thể rùa Hoàn Kiếm tại hồ Xuân Khanh ở Sơn Tây (Hà Nội). Theo đó, thay bằng con số 3, rùa Hoàn Kiếm hiện còn 4 cá thể trên toàn thế giới.
Bảo Phương