Sự ra đi của nhà giáo Đặng Hiển vào ngày 14/3 khiến bao thế hệ học trò tiếc thương. Ông đã để lại cho đời một “gia tài” đồ sộ với 17 tập thơ, 4 tập truyện ký, 6 tập kịch và 11 tập lý luận phê bình văn học.

{keywords}

Tác giả bài thơ “Mẹ vắng nhà ngày bão” qua đời

“Mẹ vắng nhà ngày bão” là một trong những tác phẩm đã tạo nên tiếng vang cho tên tuổi của nhà thơ Đặng Hiển. Bài thơ được đưa vào sách giáo khoa phổ thông từ năm 1981.

“Mấy ngày mẹ về quê

Là mấy ngày bão nổi

Con đường mẹ đi về

Cơn mưa dài chặn lối”.

Những lời thơ dung dị, mộc mạc được viết nên từ tấm lòng chân tình của nhà thơ, có lẽ chính là yếu tố giúp “Mẹ vắng nhà ngày bão” có sức sống mãnh liệt trong suốt 40 năm qua.

Những học trò của ông cho đến tận bây giờ vẫn thiết tha yêu những vần thơ đẹp, những góc nhìn đầy nhân bản trong từng câu chữ: “Thầy dạy tôi biết vị tha, bao dung với cuộc đời, và đặc biệt, trong mọi hoàn cảnh, thầy dạy chúng tôi phải luôn hết mình tận tụy với công việc, vì đã “làm con chim chiếc lá thì con chim phải hót, chiếc lá phải xanh”.

Người thầy ấy còn khiến nhiều thế hệ học trò cảm phục bởi ông đã dành trọn đời mình với một tâm huyết vẹn toàn nhất cho sự nghiệp trồng người. Ông đã được phong tặng Nhà giáo ưu tú với nhiều huân, huy chương, kỷ niệm chương, bằng khen, giấy khen các cấp.

Nhưng với học trò, điều đáng quý nhất ở ông lại chính là sự yêu thương và chân thành. “Tôi đã từng thấy thầy gỡ kính lau nước mắt khi bữa cơm của học trò sống xa nhà chỉ có rau xanh ngăn ngắt. Sau đó, thầy thường bỏ tiền ra mua thức ăn cho các bạn trọ học cải thiện.

Làm sao tôi có thể quên được đến giờ sau 25 năm chúng tôi ra trường, những bài văn hay của chúng tôi vẫn được thầy lưu giữ, nâng niu như báu vật”, Tiến sĩ, Nhà báo Thu Phương, một trong những học trò của ông dưới mái trường THPT Lê Quý Đôn (Hà Đông) nghẹn ngào nhớ lại.

Cho tới năm 2002, sau hơn 40 năm dạy học, nhà giáo Đặng Hiển đã nghỉ hưu, rời bục giảng, tuy nhiên ông vẫn cống hiến hết mình cho sự nghiệp giáo dục.

Dù không trực tiếp giảng dạy, ông vẫn tham gia nhiều nghiên cứu mang tính định hướng trong hoạt động dạy học bậc phổ thông, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Văn trong nhà trường.

Những tác phẩm tâm huyết có giá trị về phương pháp dạy học của nhà thơ Đặng Hiển có thể kể đến như: “Dạy học là phát triển”, “Năng khiếu văn học của học sinh - Phát hiện và phát huy”, “Đưa sáng tác văn học vào hoạt động giảng dạy, học tập văn học trong nhà trường, “Dạy Văn theo hướng tích hợp”,…

Từ bục giảng cho đến sự nghiệp văn chương, dù ở cương vị nào, ông cũng đều đạt được những thành công nhất định.

Trong lĩnh vực thi ca, không chỉ “Mẹ vắng nhà ngày bão”, vào năm 2017, khi đã ở tuổi 78, nhà thơ Đặng Hiển cho xuất bản tập trường ca “Đất thiêng” với hơn 800 câu thơ được chia thành 6 chương, viết trong hơn 4 tháng.

Ông cứ thế miệt mài nghiên cứu, sáng tác ở độ tuổi mà nhiều người cho rằng “cần phải nghỉ ngơi”. Ông từng khẳng định: “Tôi vẫn là thầy giáo, nhưng không còn là thầy giáo trên bục giảng mà là thầy giáo trong tâm hồn và trên những trang viết của mình”.

Nhà thơ Đặng Hiền, tên thật là Đặng Đức Hiển, sinh ngày 9/5/1939, quê ở Hành Thiện, Xuân Trường, Nam Định. Ông qua đời tối ngày 14/3/2020 ở Hà Nội do bệnh trọng, hưởng thọ 82 tuổi. 

Ông được trao tặng huy hiệu 50 năm tuổi Đảng, Huân chương kháng chiến Chống Mỹ cứu nước hạng Nhì, Huy chương “Vì thế hệ trẻ”, Huy chương “Vì sự nghiệp Văn học - Nghệ thuật Việt Nam”, Huy chương “Vì sự nghiệp Giáo dục”,..

Từ 2013 đến 2018, ông tham gia biên soạn, biên tập cuốn Bách khoa thư Hà Nội, được Thành ủy Hà Nội tặng Bằng khen.

 

Mẹ vắng nhà ngày bão

Mấy ngày mẹ về quê
Là mấy ngày bão nổi
Con đường mẹ đi về
Cơn mưa dài chặn lối

Hai chiếc giường ướt một
Ba bố con nằm chung
Vẫn thấy trống phía trong
Nằm ấm mà thao thức

Nghĩ giờ này ở quê
Mẹ cũng không ngủ được
Thương bố con vụng về
Củi mùn thì lại ướt

Nhưng chị vẫn hái lá
Cho thỏ mẹ, thỏ con
Em thì chăm đàn ngan
Sớm lại chiều no bữa
Bố đội nón đi chợ
Mua cá về nấu chua...

Thế rồi cơn bão qua
Bầu trời xanh trở lại
Mẹ về như nắng mới
Ấm áp cả gian nhà.

Đặng Hiển 

Thúy Nga

GS Sử học Hà Văn Tấn qua đời ở tuổi 82

GS Sử học Hà Văn Tấn qua đời ở tuổi 82

 - GS.NGND Hà Văn Tấn, trụ cột của Khoa Lịch sử, Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội), Viện trưởng Viện Khảo cổ học (Viện Hàn lâm Khoa học Việt Nam), vừa qua đời ở tuổi 82.