'Bốn nhà' hội tụ bàn giải pháp thúc đẩy nông nghiệp hữu cơ phát triển

Ông Nguyễn Nam Hải – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng phát biểu tại hội thảo

Phát biểu tại buổi hội thảo, ông Nguyễn Nam Hải – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (TCĐLCL) cho hay, trong năm 2017, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng các chuyên gia, hiệp hội cũng như nhiều đơn vị đã phối hợp xây dựng bộ tiêu chuẩn về nông nghiệp hữu cơ. Đây là bộ tiêu chuẩn  thể hiện nỗ lực lớn của cơ quan quản lý nhà nước đối với việc thúc đẩy sản xuất sản phẩm nông nghiệp hữu cơ phát triển, góp phần quản lý chất lượng sản phẩm nông nghiệp hữu cơ.

“Ban hành tiêu chuẩn này là một trong những nỗ lực của cơ quan quản lý. Tiêu chuẩn được xây dựng theo định hướng tiêp cận tiêu chuẩn quốc tế nhưng có sự điều chỉnh phù hợp với điều kiện sản xuất, kinh doanh của Việt Nam. Điều này thực sự giúp các cơ sở sản xuất tiếp cận thị trường có hiệu quả”, ông Hải nói.

Theo đánh giá của các chuyên gia, thời gian gần đây, trước nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng Việt Nam đối với các sản phẩm an toàn, xanh, sạch và thân thiện với môi trường, nhiều tổ chức, cá nhân đã tham gia vào các hoạt động đầu tư, sản xuất, nuôi trồng chế biến, kinh doanh các sản phẩm nông nghiệp hữu cơ.

Mặc dù vậy, thị trường cho sản phẩm nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam hiện còn rất mới, các hoạt động áp dụng và chứng nhận sự phù hợp với các tiêu chuẩn hữu cơ, công bố, gắn nhãn cho sản phẩm nông nghiệp hữu cơ,... còn chưa được triển khai rộng rãi, không phổ biến, thiếu thông tin minh bạch và chưa trở thành một nhu cầu tất yếu đối với cả người sản xuất và người tiêu dùng.

Để tiêu chuẩn về nông nghiệp hữu cơ được đưa sâu rộng vào cuộc sống và được người tiêu dùng chấp nhận, không có sự lẫn lộn trên thị trường với các sản phẩm khác, theo ông Hải, chúng ta phải chấp nhận chúng như một tiêu chí kỹ thuật đưa vào thực tiễn.

“Trong thời gian tới, phía Tổng cục mong muốn tiếp tục phối hợp với bộ ban ngành, các chuyên gia, tổ chức tư vấn, chứng nhận… và nhiều cơ quan khác để thúc đẩy các tiêu chuẩn của nông nghệp hữu cơ, thúc đẩy hoạt động chứng nhận, thúc đẩy truy xuất nguồn gốc, minh bạch hóa thông tin nhằm mang lại niềm tin cho người sản xuất, kinh doanh, người tiêu dùng, góp phần thực hiện các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước thể hiện rõ trong Nghị định 109/2018/NĐ-CP của Chính phủ về nông nghiệp hữu cơ”, ông Hải chia sẻ.

Đại biểu tham dự hội thảo

Cũng tại hội thảo, TSKH. Hà Phúc Mịch – Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam cho biết, để các tổ chức, cá nhân tham gia vào chuỗi sản xuất, tiêu thụ và sử dụng sản phẩm hữu cơ thì người sản xuất cần định hướng rõ thị trường tiêu thụ sản phẩm hữu cơ của gia đình, trang trại. Bởi lẽ, mỗi một thị trường đều có các yêu cầu về tiêu chuẩn hữu cơ riêng và để đáp ứng các yêu cầu đó cần phải đảm bảo tìm hiểu thị trường, tiêu chuẩn và các quy định ATTP theo luật.

Bên cạnh đó, các tổ chức chứng nhận cần nâng cao trình độ, hiểu biết trong chứng nhận hữu cơ; không bao che cho các đơn vị sản xuất chưa đạt chẩn mà vẫn được chứng nhận để tránh gây méo mó thị trường và mất niềm tin của người tiêu dùng vào sản phẩm hữu cơ có chứng nhận.

Các nhà phân phối sản phẩm nên tìm hiểu rõ sản phẩm đang được phân phối. Về phía người tiêu dùng cũng phải tìm hiểu rõ các thông tin khi mua sản phẩm hữu cơ, thông tin chứng nhận, truy xuất nguồn gốc.

Ths.Vũ Hoàng Minh – Chuyên gia đánh giá thị trường, Trung tâm chứng nhận phù hợp Quacert, Tổng cục TCĐLCL cho biết, thời gian qua, thị trường thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam còn rất mới và có nhiều rào cản dẫn tới việc thực phẩm được chứng nhận hữu cơ đang là mặt hàng xa xỉ chỉ dành cho những đối tượng khách hàng có thu nhập cao.

Chính vì vậy, việc công bố các TCVN về nông nghiệp hữu cơ có hệ thống, đưa ra các mô hình chứng nhận, thừa nhận lẫn nhau trong lĩnh vực chứng nhận, phù hợp đối với các sản phẩm hữu cơ ở trong và ngoài nước để từ đó xây dựng được một bộ tài liệu hướng dẫn áp dụng và quy trình chứng nhận sản phẩm hữu cơ phù hợp với TCVN về nông nghiệp hữu cơ là cần thiết. Điều này đặc biệt hữu ích cho các doanh nghiệp, hộ nông dân, người tiêu dùng và các tổ chức chứng nhận sự phù hợp ở trong nước để họ có cơ sở triển khai, áp dụng một cách nhất quán, minh bạch và công khai. Qua đó, gia tăng sự tin cậy lẫn nhau thông qua các cơ chế tuân thủ việc áp dụng các yêu cầu tiêu chuẩn và được chứng nhận bởi các tổ chức độc lập.

Hội thảo cũng đề cập đến vai trò và trách nhiệm của các cơ quan quản lý Nhà nước trong việc hỗ trợ các tổ chức, cá nhân thực thi các chính sách, áp dụng quy trình kỹ thuật trong sản xuất, kinh doanh. Đồng thời thể hiện sự cam kết của các doanh nghiệp trong việc thực thi chính sách về thực phẩm hữu cơ, kiểm soát chuỗi cung ứng thực phẩm hữu cơ.

Trên nền bộ tiêu chuẩn quốc gia về nông nghiệp hữu cơ được xem như hạ tầng kỹ thuật cho hoạt động sản xuất, chế biến sản phẩm nông nghiệp hữu cơ cùng với các biện pháp quản lý đã được đề cập tại Nghị định 109/2018/NĐ-CP chính sách phát triển nông nghiệp hữu cơ của Chính phủ được kỳ vọng sẽ chắp cánh cho nền nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam phát triển bền vững trong giai đoạn tới.

Hà Thuỷ - Thu Trà - Văn Chuyên