Số hoá tác phẩm đoạt Giải sách Quốc gia để lan toả văn hoá đọc

Tối nay (9/10) tại Nhà hát VOV, số 58 Quán Sứ, Hà Nội, Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức Lễ trao Giải Sách Quốc gia lần thứ 3. Trước thêm lễ trao giải, ông Nguyễn Nguyên - Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) có những chia sẻ với VietNamNet xung quanh giải thưởng danh giá này.

Ông Nguyễn Nguyên, Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành.

Qua 3 mùa tổ chức Giải Sách Quốc gia, ông đánh giá như thế nào về chất lượng, tính lan toả và định hướng văn hoá đọc cho độc giả?

Trong bài phát biểu chỉ đạo tại Lễ trao Giải thưởng sách lần thứ hai, ông Võ Văn Thưởng - Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương - có nhấn mạnh một trong những yêu cầu quan trọng của giải là: "Làm ra được những cuốn sách hay, những cuốn sách có giá trị là cả một nỗ lực, cố gắng, tâm huyết của rất nhiều người, nhưng để sách đến được với bạn đọc, lan tỏa và nhân lên những giá trị tri thức, những giá trị văn hóa trong đời sống xã hội lại còn là một yêu cầu, thách thức lớn đòi hỏi nỗ lực, cố gắng nhiều hơn, cần phải có biện pháp để nâng tầm giá trị cho mỗi cuốn sách đoạt giải tương xứng với sự kỳ vọng của đông đảo bạn đọc; trở thành tài sản tinh thần quý giá trong mỗi gia đình và cộng đồng".

Giải thưởng xét cho cùng cũng là làm thế nào để lan toả cuốn sách có giá trị tới bạn đọc. Rõ ràng qua mỗi mùa trao giải những cuốn sách hay, sách đẹp góp phần định hướng đọc cho độc giả. Tôi nghĩ rằng có khâu vô cùng quan trọng là qua công tác tham gia giải, các NXB đã ý thức hơn vị trí, vai trò, trách nhiệm của mình trong việc lựa chọn đề tài, xuất bản những cuốn sách hay.

Mặc dù trong năm 2020 có tác động tiêu cực từ dịch bệnh Covid-19 nhưng hoạt động xuất bản vô cùng phong phú và nỗ lực. Năm nay, các hoạt động xuất bản, các cuốn sách được lựa chọn xuất bản đã chỉn chu hơn, sai sót trong hoạt động xuất bản ít đi, đầu sách chất lượng nhiều lên. Bên cạnh sách phục vụ chính trị, các nhiệm vụ văn hoá khác những cuốn sách thời sự về Covid-19 cũng rất nhiều. 

Ông đánh giá như thế nào về công tác tổ chức giải tại Nhà hát VOV?

Qua 3 mùa tổ chức tôi nhận thấy rằng, BTC Giải thưởng ngày càng chuyên nghiệp hơn về cả công tác chấm giải cho tới khâu tổ chức. Việc đồng hành và ủng hộ của Đài tiếng nói Việt Nam trong công tác tổ chức góp phần cho Lễ trao giải thêm phần trang trọng và cũng là yếu tố để cho cơ quan báo chí định hướng truyền thông một cách hiệu quả. Điều này góp phần lan toả tới cộng đồng về văn hoá đọc cũng như những cuốn sách có giá trị.

Bộ sách Vùng Đất Nam Bộ đạt Giải A, Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 2.

27 cuốn sách đạt giải đều là các tác phẩm xuất sắc, nhưng trong quá trình chấm, Hội đồng có phải nâng lên đặt xuống hay tiếc nuối điều gì ở Giải thưởng này không thưa ông?

Theo đánh giá chung của Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia, năm nay, các NXB có sự đầu tư công phu hơn hẳn các mùa giải trước. Mặt bằng chung chất lượng công trình dự thi tốt hơn. Hình thức sách đẹp và có nhiều kỹ thuật in ấn, đóng sách mới, hấp dẫn.

Tuy vậy, vẫn còn hai mảng đề tài chưa có giải A. Điều này là bình thường đối với các giải thưởng, nhất là Giải thưởng Sách Quốc gia, luôn đặt yêu cầu chất lượng lên rất cao. Chúng tôi hoàn toàn tin tưởng vào Hội đồng Sơ khảo, Hội đồng Chung khảo và Hội đồng Giải thưởng sách Quốc gia là những nhà khoa học tên tuổi, uy tín, chấm giải một cách thận trọng. 

Việc hai hạng mục trống giải A ít nhiều cho thấy, ở một số mảng đề tài, còn thiếu sách có chất lượng, cần được quan tâm, đầu tư hiệu quả hơn nữa cả từ phía những người nghiên cứu, sáng tác đến các nhà xuất bản, các đơn vị liên kết và các chương trình đặt hàng của Nhà nước.

Dịch bệnh kéo dài có khiến cho BTC gặp khó khăn trong công tác huy động nguồn xã hội hoá để giải thưởng không những được vinh danh một cách trang trọng về hình thức, mà còn nhận được giá trị giải thưởng cao không thưa ông?

Bắt đầu từ Giải thưởng sách lần thứ 2, với sự chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông và lãnh đạo Hội Xuất bản Việt Nam, sự ủng hộ của doanh nghiệp mạnh mẽ hơn. Kết quả là từ giải thưởng sách lần thứ hai, giá trị phần thưởng ở các hạng mục giải tăng lên từ 4-5 lần.

Năm nay, dù có một số khó khăn khách quan nhưng giải vẫn nhận được sự ủng hộ, đồng hành của nhiều doanh nghiệp. Giá trị phần thưởng được giữ với các mức giải A: 100 triệu đồng, B: 50 triệu đồng và C: 30 triêu đồng.

Dù giá trị phần thưởng đó còn khiêm tốn so với nỗ lực, công sức để có tác phẩm, công trình hay có giá trị, phục vụ bạn đọc, song tôi cho rằng nó cũng đem ý nghĩa động viên rất lớn, khẳng định, doanh nghiệp và xã hội ngày càng quan tâm hơn đến Giải thưởng sách và sau đó là văn hóa đọc.

Xin ông cho biết, sau khi công bố những cuốn sách đạt giải, ban tổ chức có kế hoạch gì để tiếp tục lan toả chúng tới đông đảo công chúng, kể cả những nơi vùng sâu vùng xa?

Chúng tôi phối hợp chặt chẽ với các cơ quan báo chí, truyền thông tuyên truyền trước, trong và sau lễ trao giải. Xây dựng kế hoạch triển lãm các cuốn được giải thưởng trong triển lãm, hội chợ, việc mà chúng tôi đã làm trong các hội chợ, triển lãm từ đầu năm 2020 đến nay.

Phối hợp với các đài phát thanh, truyền hình xây dựng các chuyên trang, chuyên mục giới thiệu sách hay, giá trị, trong đó có ưu tiên giới thiệu sách hay, giá trị được giải thưởng sách Quốc gia qua các mùa. Kết hợp với một số nhân vật làm truyền thông mạng có nhiều bạn đọc theo dõi giới thiệu sách được giải đến bạn đọc.

Chúng tôi đang nghiên cứu, tính đến việc số hóa các sách được giải; đồng thời khuyến khích các nhà xuất bản số hóa sách được giải và phát hành nhằm lan tỏa mạnh hơn nữa, không chỉ cho bạn đọc trong nước mà còn cả cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài và bạn bè quốc tế quan tâm đến Việt Nam.

Tình Lê 

Giải thưởng Sách Quốc gia vinh danh tác phẩm giàu tính sáng tạo

"Các tác phẩm đoạt giải năm nay giàu tính sáng tạo, nhân văn, các công trình khoa học có giá trị thực tiễn cao", ông Hoàng Phong Hà, Ủy viên thường trực Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia chia sẻ trước lễ trao giải tối nay, 9/10.