Cuốn sách truyền đi thông điệp sống tử tế

Không giống những tiểu thuyết khác của Fredrik Backman, cuốn sách Những kẻ âu lo (dịch giả Hoàng Anh, NXB Trẻ phát hành) mở đầu như một tiểu thuyết trinh thám hấp dẫn với hàng loạt bí ẩn thách đố tài suy luận của bạn đọc: tiếng súng nổ trong căn hộ đóng kín, hung thủ biến mất không dấu vết, các con tin liên tục đưa ra những lời khai mâu thuẫn…

Tuy nhiên, khi câu chuyện được phát triển, tác phẩm dần trở thành một tiểu thuyết tâm lý xã hội pha trộn chất trào lộng Bắc Âu đã thành thương hiệu của Backman, cho phép độc giả khám phá và cùng khóc cười với những góc khuất lắm bi hài của các con tin, hai cảnh sát điều tra lẫn của chính bản thân hung thủ. Họ xét cho cùng, cũng giống như những ai đọc được tác phẩm này, chỉ là những cá nhân đang lo lắng tìm cách tồn tại trong xã hội đầy rối ren, bộn bề hiện tại, nơi chỉ một sai lầm nhỏ cũng có thể dẫn tới hậu quả khôn lường và không phải ai cũng có cơ hội sửa sai.

Thật khó nói đâu là nhân vật chính của cuốn sách này, bởi có vẻ như tất cả: kẻ cướp ngân hàng, con tin, cả cảnh sát, đều là nhân vật chính với những câu chuyện của riêng mình và số phận của họ có liên quan đến nhau theo những cách thức vô cùng kỳ lạ. Như Backman mô tả: “Đây là một câu chuyện về nhiều thứ nhưng chủ yếu là về những kẻ ngu ngốc. Cần phải nói ngay rằng bảo người khác ngu ngốc rất dễ nhưng chỉ khi bạn đã quên mất làm người là một việc khó đến mức ngớ ngẩn như thế nào. Nhất là khi bạn có những người cần bạn sống một cách tương đối tử tế với họ. Bởi vì thời bây giờ, bạn phải đối phó với một số lượng đáng kể các thứ…”.

Ngay cả nhóm cảnh sát cũng không hề được mô tả như “người hùng” chói sáng mà cũng bối rối với những vấn đề riêng của mình và một vụ án vượt ngoài tầm xử lý. Thật trớ trêu khi những người hoàn toàn khác nhau không thể nào có cơ hội ngồi xuống và trao đổi với nhau, trừ khi họ bị ép phải ở chung trong một hoàn cảnh hiếm có - một vụ bắt giữ con tin. Căng thẳng, cáu giận, sợ hãi, họ không còn cách nào khác là phải dựa vào nhau để vượt qua. Mà liệu so với những gì họ trải qua trong đời, vụ bắt cóc con tin này đã phải là chuyện tệ hại nhất chưa? Liệu các viên cảnh sát hăng hái phá án sẽ xử lý ra sao khi đối mặt với một kiểu thủ phạm hoàn toàn khác mô tả những gì họ được đào tạo trong trường cảnh sát?

Backman là cây bút rất giỏi ghi lại những khía cạnh lạ thường trong cuộc đời những người bình thường. Ông mở ra thế giới của những người mà ta rất dễ đi lướt qua: cặp vợ chồng già khó tính hay cự cãi nhau và càu nhàu về tất cả, người mẹ đơn thân vội vã kiếm tiền, cặp đôi sắp có con lo lắng về vô số thứ, tay diễn viên chưa gặp thời phải làm đủ nghề để sống, kể cả hóa thân vào những vai lố bịch… Ngòi bút giễu nhại của ông không hề né tránh những vấn đề đen tối như trầm cảm, sự mất mát người thân, những thăng trầm hôn nhân, sự xa cách của con cái, sự lệ thuộc vào chất kích thích hay thói quen nào đó, chỉ để trấn an sự lạc lõng trong lòng.

Tất cả những gì ông viết nhằm khắc sâu một thông điệp: Sống là một quá trình rất khó khăn. Sống tương đối tử tế càng khó khăn hơn. Vỏ bọc người ta tạo ra để đối phó với cuộc đời rất khác nhau, không ít người trở nên cay nghiệt hơn, nóng nảy hơn để tự vệ. Lớp gai càng dày thì sự cô đơn trong lòng càng sâu, càng khát khao tình cảm. Không ai cảm thấy mình hoàn hảo ở vai trò của mình, dù là ở vai trò ông bà, cha mẹ, con cái, chồng vợ… Ai cũng có sai lầm, đa  phần ai cũng đang chiến đấu đến khi không thể cố gắng được nữa và do đó ai cũng xứng đáng một cơ hội để được yêu thương và hưởng những điều tươi sáng hơn.

Tình Lê  

Hỗ trợ tư vấn xuất bản miễn phí sách về y học tại Việt Nam

MedInsights (Alpha Books) sẽ tư vấn miễn phí việc xuất bản và hỗ trợ miễn phí việc thiết kế bìa, chế bản cho các tác giả có nhu cầu xuất bản hoặc tái bản sách Y học tại Việt Nam.