Hay tin nhạc sĩ Hồng Đăng vừa nhận giải thưởng Bùi Xuân Phái - giải thưởng lớn vì tình yêu Hà Nội, tôi bỗng nhớ những kỷ niệm về ông, người nhạc sĩ có nhiều ca khúc mà tôi thường nghe.
Ngày 1/1/2021 có người bạn rủ tôi đi cùng đoàn nhà báo, nhà văn đến thăm nhạc sĩ Hồng Đăng nhân sinh nhật tuổi 85 của ông. Tôi nhớ lại lần báo Công an nhân dân họp cộng tác viên, tan buổi, tôi nhìn thấy vợ nhạc sĩ Hồng Đăng bây giờ là Lê Anh Thúy dìu ông xuống bậc tam cấp của Cung Văn hóa Hữu Nghị Việt Xô Hà Nội. Tôi đến chào mới biết ông bị xe máy tông gãy chân, giờ đi lại rất khó khăn.
Mấy hôm sau, tôi đến thăm ông tại nhà riêng ngoài đê sông Hồng. Người ra mở cửa, chào tôi rất lịch sự là một thanh niên đẹp trai, nhã nhặn. Lê Anh Thúy nói đó là con trai mình, tên Trần Lê Bảo Long, sinh năm 1988, hiện là đạo diễn sân khấu điện ảnh.
Câu chuyện xoay quanh gia đình một dòng họ nổi tiếng ở xứ Nghệ. Hóa ra, nhà chí sĩ cách mạng nổi tiếng Phan Đăng Lưu là anh ruột của thân phụ nhạc sĩ Phan Hồng Đăng. Thân phụ nhạc sĩ Hồng Đăng là Phan Đăng Tài, trước cách mạng làm ở tòa sứ, rồi theo Việt Minh, từng là Phó Chủ tịch lâm thời đầu tiên của tỉnh Hà Tĩnh. Sau này, khi gia đình chuyển ra Hà Hội, nhiều năm ông Phan Đăng Tài làm trưởng phòng tư liệu của báo Nhân Dân.
Dòng họ Phan Đăng nhiều người đỗ đạt, thành danh như Phan Đăng Nhật (được giải thưởng Nhà nước). Ngay như thân phụ của nhạc sĩ Hồng Đăng là Phan Đăng Tài, một người hiểu nhiều, biết rộng, thông thạo 7 ngoại ngữ, đã dịch nhiều tác phẩm với bút danh Phan Hồng Sơn, được mọi người gọi là 'kho tư liệu sống'.
“Bố tôi là một nhà nho nhưng biết chơi đàn nguyệt. Từ nhỏ, tôi đã say mê tiếng đàn của ông, có lẽ con đường âm nhạc của tôi bắt đầu từ đó. Nho, Y, Lý, Số là cách mà bố tôi trải nghiệm. Ông biết đàn, biết hát, xem phong thủy... Ông đi rất nhiều nơi, nhất là vùng biển miền Trung, những chuyến đi bất tận đó ông thường cho tôi đi theo. Chính những chuyến đi về miền biển với ông đã tạo cho tôi cảm hứng về biển. Cảm hứng đó trong tôi thật dạt dào. Chất biển đã thấm vào tôi như máu thịt để sau này tôi sáng tác các bài hát về biển như Biển hát chiều nay.
Dòng họ nhà tôi từ đời ông nội, đến đời bố tôi, rồi tôi luôn là những chuyến đi bất tận, ở hết chỗ này đến chỗ khác. Truyền thống gia đình tôi là luôn rộng mở, gia đình lúc nào cũng đông đúc, sẵn sàng đón bạn bè, con cháu, họ hàng, người làng, người xã đến ăn ở nhiều ngày, luôn lấy tấm gương sống trong sáng, giàu tình thương, sống đàng hoàng, tử tế với tấm lòng rộng mở để dạy con, dạy cháu…
Đến đời tôi, tôi cũng noi gương các cụ, cũng luôn lấy tình thương yêu, với tấm lòng rộng mở để dạy con. Khi hai cháu đầu của tôi còn nhỏ, tôi thường tranh thủ thời gian lấy xe đạp đèo con đi sơ tán theo nhà trẻ. Nhưng tôi luôn đi công tác, luôn xa nhà, nên quả thực không có điều kiện để chăm sóc, dạy dỗ các con thường xuyên, công việc đó chủ yếu là do mẹ các cháu quán xuyến. Bây giờ nghĩ lại, cũng có lúc tôi cảm thấy rất ân hận…”, nhạc sĩ Hồng Đăng tâm sự.
Nhạc sĩ Hồng Đăng có bốn người con nhưng chỉ có Phan Việt Phương (sinh năm 1972) là theo nghề bố, nối nghiệp con đường âm nhạc. Năm 1990, khi đã 54 tuổi, nhạc sĩ Hồng Đăng kết hôn với nữ kỹ sư xây dựng Lê Anh Thúy, một cuộc tình mà nhiều bài báo lúc đó nói rằng nhạc sĩ Hồng Đăng thật có hậu vì có người vợ mới trẻ đẹp, đảm đang. Hiện nay nhạc sĩ Hồng Đăng đã có cháu ngoại, cháu nội và chắt ngoại.
 |
| Nhạc sĩ Hồng Đăng bên vợ. |
Tôi quen biết nhạc sĩ Hồng Đăng từ lâu và có lẽ cũng bắt đầu từ bài hát nổi tiếng của ông, bài Hoa sữa. Cứ mỗi buổi tối ở lại tòa soạn trực báo, tôi thường thả bộ dọc con đường Nguyễn Du nồng nàn hoa sữa, trong tôi lại ngân lên câu hát: ''Hoa sữa ngọt ngào đầu phố đêm đêm/ Có lẽ nào anh đã quên em'.
Nhạc sĩ Hồng Đăng bảo khi sáng tác Hoa sữa ông chưa hề biết hoa sữa là thế nào, phải tới 25 năm sau ông mới nhìn thấy loài hoa này. Bài hát Hoa sữa ông viết cho bộ phim Hà Nội, những mùa chim làm tổ, cũng như bài hát Giữa mùa hái sa nhân phải 15 năm sau ông mới biết thế nào là hoa sa nhân.
Nhạc sĩ Hồng Đăng là người giàu tưởng tượng, với một tâm hồn nghệ sĩ lãng đãng chất thơ nên trong việc dạy dỗ con cái ông cũng lãng đãng như vậy. Ông dạy các con bằng tấm gương của một người nghệ sĩ lớn, sống hết mình, yêu thương hết mình, đàng hoàng, tử tế. Và giờ đây, sau bao thăng trầm của cuộc đời, các con ông đã trưởng thành, đã là những người công dân sống tử tế, biết yêu thương với tấm lòng rộng mở.
Nhạc sĩ Hồng Đăng sinh năm 1936 tại Yên Thành, Nghệ An; học lớp sáng tác khóa đầu tiên của trường âm nhạc Việt Nam; Nguyên Phó tổng thư ký Hội nhạc sĩ Việt Nam, Tổng biên tập tạp chí Âm nhạc và Thế giới âm nhạc. Ông là nhạc sĩ đầu tiên được kết nạp vào Hội Điện ảnh Việt Nam, Ủy viên BCH Hội giao lưu văn hóa Việt – Nhật, Ủy viên Ủy ban quốc gia thập kỷ phát triển văn hóa quốc tế. Ông được trao giải thưởng Nhà nước năm 2001.
Cho đến nay, nhạc sĩ Hồng Đăng đã có 700 tác phẩm với nhiều thể loại khác nhau trong âm nhạc (ca khúc, hợp xướng, khí nhạc, nhạc phim, nhạc sân khấu...). Ông là người có công trong việc khởi xướng 'Nửa thế kỷ âm nhạc Việt Nam' và chính ông cũng được vinh danh trong Con đường âm nhạc năm 2000.
Ông nói trước đây mình nghĩ quá đơn giản, chia tay vợ là dứt áo ra đi. Gia đình tan vỡ chỉ vì những lý do không đâu làm cho bọn trẻ gặp rất nhiều khó khăn. Khi tôi hỏi ông rằng có phải mấy chục năm qua mỗi lần chia tay là ông ra khỏi nhà? Suốt mấy chục năm vào Nam, ra Bắc, đi hết nơi này đến nới khác, ở đâu cũng được bạn bè yêu thương, giúp đỡ? Ông chỉ im lặng. Ông chỉ nói về âm nhạc, về những say mê sáng tác, những khao khát sáng tạo không ngừng của người nghệ sĩ. Người ta gọi ông là 'nhạc sĩ lãng tử', hóa ra, lãng mạn, lãng tử, lãng du… theo như ông nói chính là truyền thống nhiều đời của gia đình ông, dòng họ Phan Đăng nổi tiếng.
Thanh Lam hát 'Hoa sữa' của nhạc sĩ Hồng Đăng
Nhà thơ Dương Kỳ Anh
Cuộc sống độc thân của ca sĩ Tuấn Vũ tuổi 62 ở Mỹ
Ở tuổi 62, ca sĩ Tuấn Vũ luôn duy trì tinh thần lạc quan, tích cực đáng ngưỡng mộ.
.svg){kind=icon}
