10 years challenge - thử thách 10 năm đang là trào lưu rầm rộ mấy ngày qua trên mạng xã hội Facebook. Trào lưu bắt nguồn từ Facebook với chức năng "Memories - Ngày này năm xưa". Hasgtag #10yearschallenge đã nhận được hàng trăm nghìn bài post, trong đó có rất nhiều người nổi tiếng là các ngôi sao, diễn viên, blogger,...
Nhưng theo chuyên gia phân tích công nghệ Kate O'Neill trong một bài viết trên trang Wired cho rằng, thử thách khoe ảnh 10 năm này rất có thể đang được lợi dụng để đào tạo hệ thống trí tuệ nhân tạo về nhận dạng khuôn mặt theo sự phát triển của tuổi tác.
Nhiều người phản bác lập luận của O'Neill cho rằng, Facebook đã có tất cả những bức ảnh, cùng dữ liệu cá nhân. Thế nên, việc đối chiếu các bức ảnh của người dùng sẽ không có gì đáng lo ngại.
Tuy nhiên, ý kiến của O'Neill rất đáng để quan tâm. Hãy tưởng tượng rằng, bạn đang muốn xây dựng thuật toán cho máy học về cách nhận diện khuôn mặt và các đặc điểm liên quan đến tuổi, cụ thể hơn là tiến trình về tuổi tác. Ví dụ như cách mọi người già đi như thế nào. Sẽ thật tiện lợi cho việc đào tạo máy học khi bạn cung cấp cho Facebook biết cụ thể mình đã thay đổi ra sao.
 |
| Trào lưu đăng ảnh 10 năm dậy thì thành công trên Facebook có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro cho người dùng. |
Tất nhiên, Facebook có thể tự làm điều đó, nhưng sẽ mất rất nhiều thời gian thống kê và công sức. Vả lại, mọi người hầu hết đều dùng rất nhiều hình đại diện khác nhau. Từ hình ảnh của con vật cưng, ảnh phim hoạt hình, ảnh từ hồi nhỏ và vô vàn các hình ảnh khác,... chẳng liên quan gì tới khuôn mặt người dùng.
Thông qua trào lưu 10 năm trên Facebook, hầu hết người dùng đã bổ sung một cách tốt nhất bối cảnh (tôi năm 2008 và tôi của năm 2018), cũng như các thông tin bổ sung về cách thức chụp ảnh hay sự kiện bức ảnh được thực hiện. Đây chính là bộ dữ liệu lớn giúp Facebook hệ thống lại một cách dễ dàng.
Sẽ có nhiều dữ liệu kiểu "tào lao" vì không phải tất cả người dùng đều đưa ảnh thành thực nhất. Nhưng các nhà nghiên cứu dữ liệu và công nghệ tinh vi hiện nay có thể dễ dàng loại bỏ những bức ảnh không phải là khuôn mặt người. Nếu bức ảnh cách đây 10 năm là một con mèo và bây giờ là một khuôn mặt thì mẫu số đó dễ dàng bị loại bỏ.
Về phần mình, Facebook phủ nhận việc can thiệp vào #10YearChallenge. "Đây là trào lưu do người dùng tạo ra và tự lan truyền", một phát ngôn viên của Facebook cho biết. Và "Facebook chẳng thu được gì từ trào lưu này".
Facebook cũng nhắc lại rằng, tính năng chọn bật hoặc tắt tính năng nhận diện khuôn mặt bất cứ lúc nào của người dùng.
Ngay cả khi những điều Facebook nói là thật thì chắc người dùng cũng chưa quên những scandal dữ liệu cá nhân của mạng xã hội lớn nhất hành tinh này trong năm 2018. Các trò chơi và các trào lưu nhằm trích xuất và thu thập dữ liệu người dùng đầy rẫy trong vài năm qua. Mà ví dụ điển hình là vụ lấy dữ liệu cá nhân của hơn 70 triệu người dùng Facebook được thực hiện bởi Cambridge Analytica.
Nếu đây là kịch bản tốt, công nghệ nhận diện khuôn mặt theo độ tuổi có thể giúp tìm kiếm những đứa trẻ bị mất tích. Năm ngoái, cảnh sát New Delhi, Ấn Độ thông báo tìm thấy 3.000 trẻ em mất tích chỉ trong 4 ngày thông qua công nghệ nhận diện khuôn mặt. Những đứa trẻ đã mất tích một thời gian có thể trông hơi khác so với bức ảnh được biết đến lần cuối. Vì vậy, một thuật toán về tiến triển theo tuổi đáng tin cậy có thể thực sự hữu ích.
Thế nhưng nếu là kịch bản xấu, nhận diện khuôn mặt theo tuổi có lẽ là hữu ích nhất cho quảng cáo mục tiêu. Điều này giúp các chiến dịch quảng cáo hướng đến các đối tượng một cách phù hợp hơn. Kết quả phân tích tốc độ lão hóa của người dùng giúp các công ty bảo hiểm và chăm sóc sức khỏe có thể từ chối bán hàng hoặc đưa ra các gói bảo hiểm lớn hơn vì họ biết bạn già quá nhanh. Tất nhiên, khi phát triển nó sẽ biết được thói quen, vị trí mua sắm, hay các phản hồi của người dùng. Điều này có thể mang lại những tương tác đáng sợ thực sự.
Cuối cùng, bất kể nguồn gốc hoặc mục đích đằng sau trào lưu đang gây sốt trên Facebook này, người dùng cần hiểu rằng dữ liệu cá nhân của bạn là tài nguyên quý giá. Và quyền truy cập và sử dụng nó của bất cứ ai đều cần phải cung cấp thông tin đầy đủ cho bạn về mục đích sử dụng. Khi đó, bạn sẽ cân nhắc có nên tham gia hay không.
H.N. (tổng hợp)
Facebook chống chế thế nào về việc vi phạm pháp luật Việt Nam?
Sau khi các cơ quan chức năng cảnh báo về những hành vi vi phạm pháp luật của Facebook, đại diện Facebook tại Việt Nam mới đây đã lên tiếng phản hồi về vấn đề này.
.svg){kind=icon}
