Trong khi cựu nhân viên CIA Edward Snowden đang lẩn trốn chính quyền Mỹ ở Hong Kong được nhiều người Mỹ ví như người hùng thì bắt đầu xuất hiện nghi ngờ anh có thể là điệp viên hai mang cho cả Trung Quốc và Mỹ.

Theo Fox News, trong một cuộc trả lời phỏng vấn đầu tiên với báo chí khi anh tiết lộ các bí mật quốc gia của Mỹ, Snowden, năm nay 29 tuổi, nguyên là nhân viên Cơ quan tình báo Mỹ (CIA) và là một cựu kỹ sư làm thầu phụ cho Cơ quan An ninh Quốc gia Mỹ (NSA), tự nhận mình "chỉ là một gã như bao người khác ngồi trong văn phòng từ ngày này qua ngày khác".

{keywords}

Edward Snowden được cho là đang lẩn trốn chính quyền Mỹ ở Hong Kong. Ảnh: Guardian

Nhưng nay, một số nghi vấn nảy sinh về động cơ của anh cũng như có băn khoăn rằng liệu những tuyên bố rằng anh muốn biến những điều sai trái thành đúng đắn có phải là thật lòng – hoặc liệu anh có thể là một gián điệp hai mang thời hiện đại: che giấu hành vi của mình rất thông minh và vẽ mình như là một nạn nhân của chính phủ Mỹ trong khi lại làm việc như là một gián điệp cho người Trung Quốc.

Gordon Chang, tác giả của cuốn "The Coming Collapse of China" (tạm dịch là Sự sụp đổ sắp đến của Trung Quốc) nghĩ có một khả năng rất lớn là Snowden có thể làm việc cho cả Mỹ và Trung Quốc.

Dấu hiệu đầu tiên, theo ông Chang là Snowden tới Hong Kong để ẩn náu và Hong Kong có một hiệp định dẫn độ với Mỹ, hai bên có truyền thống hợp tác chặt chẽ về thực thi pháp luật. "Có nghĩa là điều duy nhất ngăn cách giữa Snowden và án chung thân trong nhà tù siêu hạng là Bắc Kinh", ông Chang nói.

Ngoài ra, theo ông Chang, thời gian Snowden tiết lộ bí mật cũng đáng tình nghi. Trước đó, Mỹ đã gia tăng chỉ đích danh chính quyền Bắc Kinh tiến hành hàng loạt cuộc tấn công mạng vào mạng lưới quân sự, doanh nghiệp Mỹ và đánh cắp rất nhiều thông tin bí mật về sở hữu trí tuệ. Nay, sau khi Snowden tiết lộ bí mật, dư luận lại chĩa mũi dùi vào chính phủ Mỹ và coi Trung Quốc là nạn nhân.

Tiết lộ đầu tiên của Snowden đến đúng vào thời điểm Tổng thống Mỹ Obama tiếp ông Tập Cận Bình, tân Chủ tịch Trung Quốc. Một nội dung hội đàm chính giữa hai nguyên thủ quốc gia là an ninh mạng. "Tiết lộ mới nhất là về các hoạt động của NSA do thám Hong Kong và Trung Quốc. Điều này chỉ tốt cho Bắc Kinh", ông Chang nói.

Phát biểu với báo Hong Kong Bưu điện Hoa Nam buổi sáng, Snowden cho biết NSA đã thực hiện hơn 61 nghìn vụ tấn công trên toàn cầu và NSA đã hack máy tính ở Hong Kong và Trung Quốc kể từ năm 2009 và rằng các mục tiêu Trung Quốc bao gồm trường đại học, quan chức chính phủ và sinh viên.

Ông Chang nói nếu Snowden chạy tới Trung Quốc, "về cơ bản là anh tự đặt mình vào một nơi mà các nhà chức trách Mỹ không thể với tới anh ta và đó là điều quan trọng bởi anh ta có thể làm được rất nhiều thứ anh ta muốn. Và có lẽ vấn đề là anh ta không phải tự mình quyết được. Rằng anh ta đã làm điều này với sự giúp đỡ của ai đó".

Ông Chang tin rằng Snowden sẽ rất khó đoạt được một khối lượng dữ liệu lớn trong một thời gian ngắn như vậy khi ở vị trí mà hầu hết mọi người không nghĩ là có thể.

Hiện tại, Fox News bình luận, điều rõ ràng nhất là có nhiều câu hỏi cần được hỏi và cần được trả lời xung quanh Snowden.

Về phía Trung Quốc, trong khi người phát ngôn Bộ Ngoại giao giữ chiến thuật im lặng, không có thông tin gì hết khi bị báo chí truy vấn thì truyền thông nhà nước bắt đầu vào cuộc. Hôm 14/6, tờ Global Times, một ấn phẩm của Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã đăng một bài bình luận cả trên ấn phẩm tiếng Anh và tiếng Trung, trong đó nói rằng Snowden không nên được trao trả về Mỹ bởi những tiết lộ của anh về các chương trình giám sát điện tử của Mỹ liên quan đến quyền lợi của Trung Quốc. Bài báo cũng nói người Trung Quốc sẽ không vui nếu Snowden bị trả về Mỹ.

Đồng thời, nói rằng Snowden có thể cung cấp cho các quan chức Trung Quốc tài liệu tình báo Mỹ anh đang nắm giữ, giúp cho Trung Quốc cập nhật hiểu biết của mình về thế giới mạng.

Hôm Chủ nhật (ngày 9/6/2013), Edward Snowden cho biết anh chính là nguồn cung cấp thông tin liên quan tới PRISM - chương trình theo dõi các cuộc điện đàm và các dữ liệu Internet về các đe dọa khủng bố của Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ (NSA) "để giữ cho nước Mỹ được an toàn", theo tuyên bố của Nhà Trắng. Snowden năm nay 29 tuổi, là cựu kỹ thuật viên của CIA và đã làm việc với NSA bốn năm với tư cách là nhân viên công ty Booz Allen Hamilton, một nhà tư vấn an ninh có quan hệ mật thiết với NSA. Công ty này mới đây cũng đã tuyên bố sa thải Snowden.

Theo GuardianWashington Post, chương trình PRISM được thành lập năm 2007 và cho phép NSA truy cập trực tiếp vào các máy chủ trung tâm của 9 nhà cung cấp dịch vụ Internet lớn như Google, Facebook, Apple, Microsoft… để theo dõi mọi dữ liệu mạng của người dùng, từ những cuộc nói chuyện qua các công cụ chat, hình ảnh, thư điện tử, tài liệu và nhật ký truy cập.

Theo Vnreview