- Kính thưa đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia Năm Hữu nghị Việt Nam - Campuchia 2022; 

- Thưa bà Men Sam An, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Quan hệ Quốc hội, Thượng viện và Thanh tra Vương quốc Campuchia, Phó Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia, Chủ tịch Hội Hữu nghị Campuchia - Việt Nam,

- Kính thưa Đồng chí Nguyễn Tấn Dũng, nguyên Uỷ viên Bộ Chính trị, nguyên Thủ tướng Chính phủ; 

- Kính thưa đồng chí Đinh Tiến Dũng, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành uỷ Hà Nội

- Thưa đồng chí Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương,

- Thưa các đồng chí Lãnh đạo, nguyên Lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam,

- Thưa Quí vị đại biểu, khách quý Campuchia và Việt Nam,

Hôm nay, chúng ta rất vui mừng và phấn khởi cùng tham dự Lễ kỷ niệm 55 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Campuchia (24/6/1967 - 24/6/2017) – một sự kiện lịch sử trọng đại trong quan hệ giữa hai nước chúng ta.

Trước hết, thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Nhân dân Việt Nam, tôi nhiệt liệt chào mừng Đoàn đại biểu cấp cao Chính phủ Vương quốc Campuchia do bà Men Sam An, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Quan hệ Quốc hội, Thượng viện và Thanh tra, Chủ tịch Hội Hữu nghị Campuchia - Việt Nam dẫn đầu, cùng các vị đại biểu đến từ Đại sứ quán Campuchia và đông đảo cán bộ, sinh viên Campuchia đang công tác, học tập tại Việt Nam. Sự hiện diện của bà Phó Thủ tướng và các vị khách quý Campuchia mang đến những tình cảm hữu nghị ấm áp, gắn bó thân thiết của nhân dân đất nước Chùa Tháp láng giềng anh em. 

Xin nhiệt liệt chào mừng các đồng chí Lãnh đạo, nguyên Lãnh đạo Đảng và Nhà nước Việt Nam; các mẹ Việt Nam anh hùng; đại diện các Bộ, Ban, ngành, đoàn thể ở Trung ương và địa phương; các cựu chuyên gia, cựu quân tình nguyện; đại diện các gia đình thương binh liệt sỹ từng tham gia làm nhiệm vụ quốc tế tại Campuchia, đại diện các tầng lớp nhân dân cả nước và thủ đô Hà Nội đã tới dự Lễ kỷ niệm trọng thể hôm nay.  

Nhân dịp này, xin gửi tới bà Phó Thủ tướng cùng quý vị đại biểu, các bạn Campuchia có mặt tại đây và qua Bà, xin chuyển tới Quốc vương Nô-rô-đôm Xi-ha-mô-ni, Xăm-đéc Tê-chô Thủ tướng Hun Sen cùng các nhà Lãnh đạo và nhân dân Campuchia những lời chúc mừng nồng nhiệt nhất của Lãnh đạo và nhân dân Việt Nam nhân ngày vui chung này của hai đất nước, hai dân tộc chúng ta. 

Thưa Quí vị và các bạn,

Sự gần gũi về địa lý cùng những nét tương đồng về văn hóa, lịch sử là nền tảng vững chắc để Việt Nam và Campuchia vun đắp và phát triển một trong những mối quan hệ có truyền thống lâu đời tại khu vực Đông Nam Á. Ngày 23/6/1967, trong bức điện gửi Quốc trưởng Campuchia Nô-rô-đôm Xi-ha-núc, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ: “Việc đặt quan hệ ngoại giao giữa hai nước chúng ta là biểu hiện rực rỡ của mối tình hữu nghị thân thiết và đoàn kết chiến đấu. Đó là một sự kiện lịch sử trong quan hệ giữa Việt Nam và Campuchia, một nhân tố tích cực trong việc giữ gìn hòa bình ở Đông Dương và Đông Nam Á”. Chỉ 01 ngày sau đó, ngày 24/6/1967, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà và Vương quốc Campuchia đã chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao, mở ra một chương mới trong lịch sử hai nước. 

Trong bức điện khác gửi Quốc trưởng Nô-rô-đôm Xi-ha-núc ngày 08/11/1968 nhân dịp chúc mừng Campuchia kỷ niệm 15 năm Ngày độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp tục nhấn mạnh “… ngày nay cũng như ngày mai, hai nước chúng ta mãi mãi là những người bạn thân thiết…”. 

Sau khi thiết lập quan hệ ngoại giao, quan hệ giữa Việt Nam Dân chủ Cộng hoà và Vương quốc Campuchia đã có bước phát triển mới. Chính phủ Vương quốc Campuchia là một trong những Chính phủ đầu tiên trên thế giới công nhận Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hoà miền Nam Việt Nam, thực hiện chính sách trung lập, tích cực ủng hộ kháng chiến của nhân dân Việt Nam.

Những năm tháng sau đó, nhân dân hai nước Việt Nam và Campuchia tiếp tục kề vai sát cánh trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, dành cho nhau sự ủng hộ vô cùng quý báu và cùng giành thắng lợi lịch sử vào mùa xuân năm 1975. Tuy nhiên, ngay sau khi kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến giành độc lập, đất nước Campuchia chưa kịp hưởng hòa bình, lại rơi vào bi kịch lớn khi Tập đoàn phản động Pôn Pốt đặt dân tộc Campuchia trước thảm họa diệt chủng khủng khiếp. Chỉ trong hơn 3 năm, Tập đoàn phản động Pôn Pốt, Ieng Sary với tham vọng thiết lập mô hình “Campuchia Dân chủ” đã dã tâm sát hại hơn 3 triệu người dân Campuchia vô tội, tội ác “trời không dung, đất không tha”, đẩy dân tộc Campuchia vào “thảm họa diệt chủng khủng khiếp, chưa từng có trong lịch sử loài người”. 

Khi ấy, mặc dù Việt Nam còn chưa kịp khắc phục hậu quả nặng nề của chiến tranh, song hiểu rõ tình thế khó khăn của cách mạng Campuchia và đáp lại niềm tin, lời kêu gọi của Mặt trận Đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia, với truyền thống đoàn kết, gắn bó, giúp đỡ lẫn nhau giữa hai dân tộc, Việt Nam tiếp tục sát cánh cùng các lực lượng yêu nước và nhân dân Campuchia làm nên Chiến thắng ngày 07/01/1979, giải phóng đất nước và nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt vong, mang lại sự hồi sinh cho đất nước Chùa Tháp. 

Từ đầu năm 1979, Nhà nước Cộng hoà Nhân dân Campuchia đã hết sức nỗ lực vươn lên để bảo vệ thành quả cách mạng, phát triển đất nước, ngăn chặn chế độ diệt chủng Khmer Đỏ quay trở lại. Trong thời gian này, Việt Nam và Campuchia đã ký nhiều văn kiện hợp tác để thúc đẩy quan hệ giữa hai nước, trong đó có Hiệp ước hoà bình, hữu nghị và hợp tác (tháng 02/1979). Cùng với đó, Việt Nam tiếp tục hết lòng hỗ trợ Campuchia trong công cuộc tái thiết, xây dựng và phát triển đất nước.

Như Quý vị và các bạn đã biết, cách đây 4 ngày tại khu vực biên giới giữa huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước của Việt Nam và huyện Me-mốt, tỉnh T’bông Kh’mum của Campuchia đã diễn ra Lễ kỷ niệm 45 năm “Hành trình hướng tới lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot” dưới sự đồng chủ trì của Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Hun Sen. Việc Xăm-đéc Tê-chô Hun Sen, khi ấy là lãnh đạo Trung đoàn, cùng đồng đội quyết định sang Việt Nam ngày 20/6/1977 bày tỏ mong muốn nhận được sự giúp đỡ từ Việt Nam là một sự kiện lịch sử quan trọng, không chỉ đánh dấu sự khởi đầu hành trình cách mạng cứu đất nước và nhân dân Campuchia thoát nạn diệt chủng, hồi sinh đất nước mà còn là minh chứng sống động cho tình đoàn kết, gắn bó giữa hai dân tộc Việt Nam – Campuchia chúng ta. 

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm này, Xăm-đéc Tê-cho Hun Sen, Thủ tướng Vương quốc Campuchia, Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia đã nhấn mạnh: “Hành trình hướng tới lật đổ chế độ Pol Pot đã mang lại hoà bình cho đất nước Campuchia, tiến tới Hiệp định Pa-ri, tiếp tục tiến tới thắng lợi cuối cùng là thực hiện chính sách hoà hợp và độc lập dân tộc... Lịch sử cũng khắc ghi nghĩa cử của quân đội Việt Nam cứu người dân Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng Pol Pot”.

Nhìn lại một thời kỳ lịch sử đã qua, chúng ta càng ý thức sâu sắc hơn về tầm quan trọng của chiến thắng Ngày 07 tháng Giêng và thêm trân trọng, biết ơn công lao to lớn của quân đội và nhân dân hai nước, đặc biệt là của các anh hùng liệt sỹ, thương binh, các cựu cán bộ, chuyên gia, Quân tình nguyện Việt Nam từng tham gia, phục vụ chiến đấu và thực hiện nhiệm vụ quốc tế cao cả tại Campuchia đã không quản ngại gian nan, hy sinh máu xương, chiến đấu vì hòa bình và dự do của nhân dân Campuchia, vì tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai dân tộc Việt Nam - Campuchia anh em.    

Thưa Quí vị và các bạn,

Trong những năm sau đó, Việt Nam luôn quan tâm dõi theo và ủng hộ chặng đường dẫn  đến Hiệp định hoà bình lịch sử Pa-ri, tiếp tục tiến tới thắng lợi cuối cùng là thực hiện chính sách "Thắng-Thắng" hòa hợp và độc lập dân tộc của Campuchia. Vượt qua mọi khó khăn, Campuchia tiếp tục vững tiến trên trên con đường xây dựng đất nước. Quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa hai nước chúng ra tiếp tục được gìn giữ và phát triển.

Quốc vương Nô-rô-đôm Xi-ha-núc khi tiếp Chủ tịch nước Việt Nam Lê Đức Anh tại Phnom Penh năm 1995 đã khẳng định mối quan hệ hai nước “phục vụ lợi ích cao cả và sinh tử của nhân dân hai nước, là nhân tố thiết yếu của sự ổn định, hòa bình và thịnh vượng cho cả khu vực rộng lớn, nơi chúng ta mãi mãi ở sát bên nhau”.

Năm 2005, Lãnh đạo Cấp cao hai nước đã thống nhất đề ra phương châm mới trong phát triển quan hệ song phương là “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài”. Trong những năm qua, với định hướng đó, quan hệ Việt Nam - Campuchia đã không ngừng được củng cố và phát triển trên mọi lĩnh vực, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước, đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định và hợp tác ở khu vực và trên thế giới. 

Chúng ta vui mừng thấy, quan hệ chính trị giữa hai nước tiếp tục phát triển tốt đẹp. Lãnh đạo Cấp cao hai nước duy trì các chuyến thăm, tiếp xúc và trao đổi dưới nhiều hình thức kể cả khi dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp. Hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương với các cơ chế hợp tác thiết thực được triển khai ngày càng hiệu quả, đưa quan hệ hợp tác trên các lĩnh vực ngày càng đi vào chiều sâu. Các hoạt động ngoại giao nhân dân của Mặt trận, Nhóm nghị sỹ hữu nghị, Hội hữu nghị, các tổ chức đoàn thể quần chúng của hai nước, nhất là tại các tỉnh biên giới diễn ra sôi nổi và rộng khắp, góp phần nâng cao sự hiểu biết của nhân dân, nhất là thế hệ trẻ về truyền thống đoàn kết, hữu nghị, hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau giữa hai đất nước, hai dân tộc chúng ta. 

Hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước phát triển nhanh chóng và đạt được những kết quả đáng khích lệ. Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2021 đạt 9,54 tỷ USD, tăng 79,1% so với năm 2020; riêng trong 5 tháng đầu năm 2022 đạt 5,44 tỷ USD, tăng 18,7% so với cùng kỳ năm 2021. Đến nay, Việt Nam có 188 dự án đầu tư ở Campuchia với tổng vốn đăng ký đạt 2,8 tỷ USD, duy trì vị trí đứng đầu ASEAN và trong nhóm 5 nước có đầu tư trực tiếp lớn nhất tại Campuchia. Du lịch tiếp tục là lĩnh vực hợp tác nhiều tiềm năng; ngay khi hai nước mở cửa trở lại, số lượng du khách Việt Nam tới Campuchia trong 03 tháng đầu năm 2022 đạt hơn 46 nghìn lượt, đứng đầu trong số các nước có khách du lịch tới Campuchia. 

 Hợp tác trên lĩnh vực an ninh, quốc phòng không ngừng được tăng cường, ngày càng thực chất, hiệu quả, là một trong những trụ cột quan trọng trong quan hệ hai nước; phối hợp hiệu quả. Hai bên luôn khẳng định không cho phép bất kỳ lực lượng thù địch nào sử dụng lãnh thổ của mình để gây phương hại cho an ninh của nước kia. Trên cơ sở các Hiệp ước, Hiệp định và thỏa thuận của Lãnh đạo Cấp cao hai nước, các cơ quan chức năng, chính quyền và nhân dân địa phương biên giới hai bên đang phối hợp tích cực triển khai công tác phân giới cắm mốc trên đất liền. Năm 2019, hai bên đã ký hai văn kiện pháp lý ghi nhận thành quả phân giới cắm mốc khoảng 84% đường biên giới trên đất liền Việt Nam - Campuchia và hiện đang nỗ lực đàm phán giải quyết 16% còn lại để tiếp tục xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển bền vững. Chính phủ hai nước luôn tạo điều kiện thuận lợi cho kiều dân hai nước sinh sống trên lãnh thổ của nhau, phù hợp với luật pháp mỗi nước. 

Các lĩnh vực hợp tác khác về giáo dục - đào tạo, giao thông - vận tải, văn hóa, y tế, viễn thông... được quan tâm, đẩy mạnh. Hằng năm, Việt Nam cấp hàng trăm suất học bổng dài hạn cho sinh viên Campuchia sang học tại Việt Nam, cùng với đó, số lượng sinh viên Việt Nam sang học tập tại Campuchia ngày càng nhiều. Hai nước cũng thường xuyên tổ chức các hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, nhất là ở các địa phương giáp biên giới. Việt Nam thường xuyên tổ chức các đoàn bác sỹ tình nguyện sang khám chữa bệnh và cấp thuốc miễn phí cho nhân dân Campuchia; các bệnh nhân Campuchia khi sang khám và điều trị bệnh tại Việt Nam được hưởng mức lệ phí khám chữa bệnh như người Việt Nam. Đặc biệt, hai nước luôn quan tâm, giúp đỡ hỗ trợ lẫn nhau trong ứng phó với đại dịch Covid-19. 

Bên cạnh đó, chúng ta phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn quốc tế, khu vực và tiểu vùng, nhất là Liên hợp quốc, ASEAN và các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, cơ chế Tam giác phát triển Campuchia - Lào - Việt Nam (CLV), v.v… góp phần nâng cao uy tín và vị thế của mỗi nước ở khu vực và trên thế giới.

Hòa chung niềm vui về những thành tựu to lớn trong quan hệ hữu nghị và hợp tác tốt đẹp giữa hai nước, chúng ta cũng rất phấn khởi nhiệt liệt chúc mừng những thắng lợi to lớn, toàn diện, có ý nghĩa lịch sử mà nhân dân Campuchia anh em, dưới sự trị vì anh minh của Quốc vương Nô-rô-đôm Xi-ha-mô-ni, sự lãnh đạo tài tình của Thượng viện, Quốc hội và Chính phủ Vương quốc Campuchia do Xăm-đéc Tê-chô Thủ tướng Hun Sen đứng đầu đã giành được thời gian qua. Campuchia đã duy trì vững chắc ổn định chính trị - xã hội; vừa tổ chức thành công cuộc bầu cử Hội đồng xã/phường khoá 5; là nước đầu tiên ở khu vực và là quốc gia thứ hai trên thế giới công bố hết dịch Covid-19; nhanh chóng mở cửa và phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời đạt được nhiều kết quả tích cực trong vai trò Chủ tịch ASEAN 2022, không ngừng nâng cao vị thế của mình trên trường quốc tế.

Là nước láng giềng gần gũi của đất nước Campuchia tươi đẹp, Việt Nam rất vui mừng chứng kiến những thành tựu đó, đồng thời tin tưởng chắc chắn rằng nhân dân Campuchia anh em sẽ tiếp tục giành được những thành tựu mới to lớn hơn nữa trong sự nghiệp xây dựng thành công Vương quốc Campuchia hòa bình, ổn định và phát triển thịnh vượng, có vai trò, vị thế ngày càng cao ở khu vực và trên trường quốc tế.

Nhìn lại chặng đường 55 năm qua, chúng ta cùng tự hào nhận thấy mặc dù trải qua biết bao khó khăn thử thách cùng với những thăng trầm của lịch sử, nhưng tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống và quan hệ hợp tác toàn diện tốt đẹp giữa Việt Nam và Campuchia đã và đang không ngừng được củng cố và phát triển, đóng góp thiết thực cho công cuộc xây dựng và phát triển phồn vinh của hai đất nước.

Chủ trương nhất quán của Việt Nam là ủng hộ một nước Campuchia độc lập, hòa bình, trung lập và phát triển. Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam luôn hết sức coi trọng và dành ưu tiên cao cho mối quan hệ “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài” với Campuchia. Đây cũng là mong muốn và quyết tâm của lãnh đạo cấp cao hai nước. Như lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu nhân chuyến thăm cấp Nhà nước tới Campuchia vào tháng 7/2017: “Cho dù tình hình thế giới và khu vực có những đổi thay, song trước sau như một, Việt Nam luôn coi trọng và sẽ làm hết sức mình cùng với Campuchia giữ gìn, vun đắp mối quan hệ Việt Nam – Campuchia mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững”.

Nhân dịp này, thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam, tôi bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc nhất về sự ủng hộ và giúp đỡ quý báu mà cựu Quốc vương Nô-rô-đôm Xi-ha-núc trước đây, Quốc vương Nô-rô-đôm Xi-ha-mô-ni ngày nay, các vị Lãnh đạo và nhân dân Campuchia anh em đã dành cho nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng đất nước cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay.

Tôi cũng xin thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước Việt Nam, một lần nữa bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đối với những công lao, đóng góp, hy sinh to lớn của của các anh hùng liệt sỹ, thương binh, các cựu cán bộ, chuyên gia, Quân tình nguyện Việt Nam từng tham gia, phục vụ chiến đấu và thực hiện nhiệm vụ quốc tế cao cả tại Campuchia, vì hòa bình và dự do của nhân dân Campuchia, vì tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai dân tộc Việt Nam - Campuchia anh em.    

Thưa Quí vị và các bạn,

Câu hát về tình đoàn kết “Việt Nam - Campuchia tay cầm tay samaki”, “Việt Nam - Campuchia nắm tay nhau gìn giữ hòa bình”… đã trở thành rất đỗi quen thuộc với người dân hai nước từ nhiều năm qua. Tôi rất vui mừng khi nhìn thấy trong khán phòng hôm nay có rất đông đại diện thế hệ trẻ, những chủ nhân tương lai của hai đất nước Việt Nam và Campuchia. Đây chắc chắn sẽ là những nhân tố nòng cốt, những nhịp cầu kết nối tình đoàn kết, hữu nghị và hợp tác toàn diện giữa hai nước trong tương lai.

Trong không khí thắm tình láng giềng hữu nghị của Lễ kỷ niệm ngày hôm nay - một sự kiện trọng tâm của “Năm Hữu nghị Việt Nam - Campuchia 2022”, với niềm tin vững chắc về sự phát triển tốt đẹp của mối quan hệ “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài” giữa hai đất nước, hai dân tộc, chúng ta càng thêm quyết tâm cùng chung tay gìn giữ và vun đắp cho tình đoàn kết hữu nghị Việt Nam - Campuchia mãi mãi xanh tươi, đời đời bền vững, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và trên thế giới.    

Xin trân trọng cảm ơn./.