Mỗi xã hội đang già hóa đều đối mặt với những thách thức riêng. Nhưng Nhật Bản, với dân số già nhất thế giới (27,3% công dân Nhật trên 65 tuổi hoặc già hơn) đang phải đối phó với một vấn đề mà họ không lường trước đó chính là tội phạm cao tuổi, Bloomberg cho hay.
Những đơn kiện và các vụ bắt bớ liên quan tới người già, đặc biệt là phụ nữ, đang chiếm tỷ lệ cao hơn các nhóm tuổi khác. Gần 1/5 nữ phạm nhân đang thụ án trong các nhà tù ở Nhật là người cao tuổi. Tuy nhiên, điều đáng chú ý, các nữ tù nhân lớn tuổi đều bị kết án vì những hành vi phạm tội không nghiêm trọng, ví dụ, 9/10 người bị bắt vì ăn cắp vặt trong các cửa hàng.
Ảnh: SHIHO FUKADA |
Vậy động cơ phạm tội của họ là gì? Trước đây, người cao tuổi Nhật Bản thường sống nương tựa vào gia đình và cộng đồng nhưng mọi chuyện đã thay đổi. Từ năm 1980-2015, số lượng người cao tuổi sống một mình đã tăng gấp 6 lần, lên gần 6 triệu người.
Một điều tra của chính quyền Tokyo vào năm 2017 cho thấy, hơn một nửa số người cao tuổi bị bắt vì tội ăn cắp vặt đều sống một mình, 40% không có gia đình hoặc ít khi nói chuyện với người thân. Những người này thường nói rằng họ không có ai để nhờ cậy khi cần giúp đỡ.
"Họ có thể có một ngôi nhà. Họ có thể có một gia đình. Nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc họ có một nơi mà họ cảm thấy đang ở nhà", bà Yumi Muranaka, giám thị Trại giam nữ Iwakuni, cách Hiroshima khoảng 50 km, cho biết. "Họ cảm thấy không được thấu hiểu. Họ cảm thấy bị coi chỉ là giúp việc trong nhà".
Ảnh: SHIHO FUKADA |
Phụ nữ cao tuổi cũng thường gặp khó khăn về kinh tế hơn - gần một nửa trong số các cụ bà trên 65 tuổi sống một mình phải đối mặt với cảnh nghèo túng, trong khi con số này ở các cụ ông là 29%.
"Chồng tôi qua đời vào năm ngoái", một nữ phạm nhân cho hay. "Chúng tôi không có con vì vậy tôi sống một mình. Tôi tới siêu thị mua rau xanh và nhìn thấy một gói thịt bò. Tôi muốn mua nhưng không có đủ tiền trả nên tôi đã lấy cắp".
Ảnh: SHIHO FUKADA |
Cả chính phủ và các tổ chức tư nhân đều không đưa ra một chương trình cải tạo có hiệu quả dành cho các phạm nhân cao tuổi và chi phí để giữ họ trong tù đang tăng nhanh. Chi phí chăm sóc phạm nhân cao tuổi vào năm 2015 tăng khoảng 80% so với 10 năm trước lên gần 6 tỷ yên (hơn 50 triệu USD). Các công nhân đặc biệt được thuê tới để giúp các phạm nhân tắm rửa, đi vệ sinh vào ban ngày, còn ban đêm những nhiệm vụ này do các quản giáo đảm nhận.
Tại một số trại giam, một quản giáo phải làm cả những công việc tương tự như một điều dưỡng viên. Bà Satomi Kezuka, một cựu quản giáo tại Trại giam nữ Tochigi, cách Tokyo khoảng 90km về phía bắc, cho biết nhiệm vụ của bà gồm cả việc đối phó với những phạm nhân không kiểm soát được chuyện vệ sinh cá nhân.
"Họ xấu hổ và giấu đồ lót đi", bà nói. "Tôi bảo họ đưa nó cho tôi và tôi sẽ giặt sạch".
Chính vì công việc quá vất vả nên hơn 1/3 các nữ quản giáo đã bỏ việc trong vòng 3 năm qua.
Ảnh: SHIHO FUKADA |
Năm 2016, Quốc hội Nhật Bản đã thông qua một đạo luật nhằm đảm bảo rằng những người cao tuổi tái phạm sẽ nhận được trợ cấp xã hội. Từ đó trở đi, các văn phòng công tố và các nhà tù đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chính phủ để những người phạm tội cao tuổi có được sự hỗ trợ mà họ cần.
Tuy nhiên, những nguyên nhân khiến các nữ phạm nhân cao tuổi tìm tới sự thoải mái trong các trại giam lại nằm ngoài khả năng giải quyết của các nhà chức trách.
Cụ bà F (89 tuổi) đã phải ngồi tù hai lần và đang thụ án một năm rưỡi. Nữ phạm nhân này có một người con gái và một người cháu. "Tôi từng sống cùng gia đình con gái và đã dùng hết tiền tiết kiệm để chăm sóc người con rể hung dữ và ngược đãi". Sau đó, cụ phải sống một mình nhờ tiền trợ cấp và đã đi ăn cắp gạo, dâu tây và thuốc cảm vì không có tiền để mua.
Trái với hoàn cảnh của cụ F, bà A (67 tuổi) lấy trộm đồ không phải vì thiếu thốn. "Tôi đã ăn trộm hơn 20 lần, toàn là quần áo được bán trên đường phố. Không phải vì tôi thực sự cần tiền. Lần đầu tiên ăn trộm, tôi không bị bắt. Tôi biết được rằng mình có thể lấy thứ gì đó mà không phải trả tiền. Điều đó khiến tôi vui sướng và phấn khích".
Ảnh: SHIHO FUKADA |
Trong khi đó, cụ T (80 tuổi) đã phải ngồi tù 4 lần và đang thụ án 3 năm 2 tháng vì lấy trộm một cuốn sách, khoai rán và một cái quạt tay. Cụ có chồng, 2 con trai và 6 người cháu.
"Tôi sống cô đơn và cảm thấy rất cô đơn. Chồng tôi cho tôi rất nhiều tiền và mọi người nói rằng tôi thật may mắn, nhưng tiền không phải là những gì tôi muốn. Nó không khiến tôi hoàn toàn hạnh phúc", nữ phạm nhân kể.
"Lần đầu tiên tôi ăn cắp vặt cách đây khoảng 13 năm. Tôi lang thang vào một hiệu sách trong thị trấn và lấy trộm một cuốn tiểu thuyết. Tôi bị bắt và bị đưa vào đồn cảnh sát. Một viên cảnh sát ngọt ngào nhất đã thẩm vấn tôi. Anh ta cũng rất tốt bụng và lắng nghe mọi thứ tôi muốn nói. Tôi cảm thấy lần đầu tiên trong đời mình được lắng nghe. Cuối cùng, anh ta vỗ vai tôi và nói: 'Tôi hiểu bà rất cô đơn, nhưng lần sau đừng làm như vậy nữa'".
"Tôi không thể kể với bạn (phóng viên) rằng tôi thích làm việc trong nhà máy của trại giam tới mức nào. Một ngày nọ, khi tôi được khen ngợi vì đã làm tốt việc, tôi cảm thấy rất vui. Tôi hối hận vì mình chưa từng lao động. Cuộc đời tôi có lẽ đã khác. Tôi tận hưởng cuộc sống trong tù nhiều hơn. Luôn có nhiều người xung quanh và tôi không cảm thấy cô đơn nữa. Khi tôi ra tù lần hai, tôi hứa sẽ không trở lại nữa. Nhưng khi ra khỏi, có lẽ tôi không thể không cảm thấy luyến tiếc", cụ T trải lòng.
Sầm Hoa
Thiệt mạng vì nghe điện thoại khi đang cắm sạc
Một nữ sinh Ấn Độ đã thiệt mạng do điện thoại nổ trong lúc cô đang nói chuyện với người thân.
Tranh cãi nảy lửa về 'nhà thổ' búp bê tình dục ở Pháp
Sự tồn tại của một trung tâm giải trí, thu phí mỗi khách hàng 89 Euro (hơn 2,7 triệu đồng) cho một giờ ở cùng búp bê tình dục, đang gây nhiều tranh cãi ở Paris.
Xem xế hộp rượt đuổi xe tải gây tai nạn bỏ trốn
Ba xế hộp 4 chỗ đã hợp sức để rượt đuổi một chiếc xe tải gây tai nạn rồi bỏ trốn.
Lính cứu hỏa hôn rắn bị rắn cắn chết
Một lính cứu hỏa Malaysia, người nổi tiếng với các kỹ năng huấn luyện rắn, đã tử vong sau khi bị một con rắn khổng lồ cắn.
Tuyển tiếp viên hàng không Mỹ và những đụng chạm khó tin
Đoạn video sốc từ những năm 1930 dưới đây đã mô tả chi tiết quá trình tuyển chọn tiếp viên hàng không mới.