Việc ban nhạc nữ nổi tiếng Moranbong được nhà lãnh đạo Kim Jong Un cử sang biểu diễn tại Trung Quốc đã bất ngờ hủy bỏ lịch biểu diễn 4 buổi cùng Đoàn hợp xướng quốc gia Triều Tiên từ 12 đến 14/12 tại Nhà hát kịch quốc gia Bắc Kinh về nước chiều ngày 12/12 bất chấp việc 10 ngàn vé mời, (trong đó có 2 ngàn vé do sứ quán Triều Tiên mời) đã được phân phát đang trở thành tiêu điểm của báo chí Trung Quốc và quốc tế.

Mấy hôm trước, việc báo chí Triều Tiên và Trung Quốc đưa tin rộng rãi về chuyến biểu diễn này đã được giới quan sát cho rằng đây là động thái cho thấy hai nước đang nỗ lực cải thiện quan hệ, thậm chí coi là hành động mở đường để ông Kim Jung Un sang thăm Trung Quốc. Vì vậy, việc ban nhạc Moranbong đột ngột bỏ về đã gây xôn xao dư luận với nhiều ý kiến khác nhau.

{keywords}

Các thành viên ban nhạc Moranbong ra sân bay về nước chiều 12/12

Tân Hoa xã trong bản tin phát đi lúc 22h30’ đêm 12/12 chỉ nêu ngắn gọn: chương trình biểu diễn “đã không thể tiến hành đúng kế hoạch do nguyên nhân tiếp xúc và hiểu nhau giữa các cơ quan làm việc. Phía Trung Quốc coi trọng giao lưu văn hóa Trung-Triều, mong tiếp tục cùng phía Triều Tiên thúc đẩy phát triển giao lưu hợp tác giữa hai nước trong các lĩnh vực trong đó có văn hóa”. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng đó chỉ là giải thích có tính ngoại giao mà thôi…

Đâu là nguyên nhân thực sự khiến chuyến biểu diễn vốn được coi là hoạt động ngoại giao quan trọng lại đột ngột bị hủy bỏ chỉ mấy tiếng trước khi bắt đầu như thế? Báo chí Hoa ngữ cho rằng có thể do những nguyên sau đây:

Thứ nhất, do nguyên nhân chính trị. Ngày 10/12, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jung Un bất ngờ tuyên bố: Triều Tiên đã trở thành quốc gia sở hữu bom nguyên tử và bom nhiệt hạch do mình tự nghiên cứu chế tạo, sẵn sàng sử dụng chúng để bảo vệ chủ quyền quốc gia và tôn nghiêm dân tộc. 

Sau đó, ngày 11/12 bà Hoa Xuân Oánh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã tuyên bố trong cuộc họp báo: “Hiện nay tình hình bán đảo Triều Tiên rất phức tạp và nhạy cảm, thậm chí rất mong manh. Trung Quốc hy vọng nước đương sự hãy làm những điều giúp làm dịu tình hình. Phía Trung Quốc nhất quán chủ trương thực hiện phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, kiên trì giữ gìn hòa bình ổn định, thông qua đối thoại hiệp thương giải quyết vấn đề. Trung Quốc mong các bên liên quan có nỗ lực mang tính xây dựng để giữ gìn hòa bình ổn định ở bán đảo và sớm khởi động lại cuộc hội đàm 6 bên”. 

Tuy nhiên, sau đó trang web của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã lược bỏ câu “Trung Quốc hy vọng nước đương sự hãy làm những điều giúp làm dịu tình hình”. Giới phân tích quốc tế cho rằng việc lược bỏ câu này nhằm tránh để bên ngoài bàn luận quá nhiều về quan hệ Trung-Triều và cũng để tạo không khí hòa dịu cho chuyến biểu diễn của ban nhạc Moranbong của đoàn hợp xướng quốc gia Triều Tiên.

Thứ hai, hai bên có bất đồng về nội dung và đối tượng xem biểu diễn rồi dẫn đến mâu thuẫn gay gắt khiến kế hoạch biểu diễn chết yểu. Trước đây, Trung Quốc đã trì hoãn chuyến biểu diễn của ban nhạc Moranbong do không tán thành việc Triều Tiên quá nhấn mạnh chủ đề “tư tưởng Chủ thể”. 

{keywords}

Hyon Song-wol bị báo chí phỏng vấn tại Bắc Kinh hôm 11/12

Về phía khán giả, phía Triều Tiên yêu cầu Thủ tướng Lý Khắc Cường đến xem nhưng phía Trung Quốc từ chối và đề xuất cấp cao nhất đến xem chỉ là Ủy viên Bộ Chính trị. Phía Triều Tiên đã bày tỏ bất bình. Hơn nữa gần đây trong tuyên truyền, phía Trung Quốc lại nhấn mạnh chuyến biểu diễn của Moranbong do phía Triều Tiên chủ động đề xuất, khiến họ bực tức vì cảm thấy bị “lép vế” nên gọi ban nhạc về nước.

Thứ ba, việc Trung Quốc đề cấp đến người bạn gái cũ Hyon Song Wol của ông Kim Jung Un trong ban nhạc. Hyon Song Wol là một trong những ca sĩ nổi tiếng nhất Triều Tiên những năm 1990, được chính phủ phong danh hiệu Nghệ sỹ Công huân. Trước đây, hai người từng yêu nhau trong thời gian ông Kim Jung Un du học ở Thụy Sỹ, tuy nhiên sau đó ông đã kết hôn với bà vợ hiện tại vào năm 2009. 

Lần này, khi Hyon Song Wol xuất hiện tại Bắc Kinh với cương vị Trưởng nhóm nhạc Morandong, báo chí Trung Quốc đã đăng ảnh và các bài viết nói cô là “người tình cũ của Kim Jung Un”, lại còn “bác bỏ tin đồn Hyon Song Wol đã bị xử tử”. Điều này khiến nhà lãnh đạo Kim Jung Un rất bực tức nên đã quyết định hủy bỏ kế hoạch biểu diễn và gọi ban nhạc về nước ngay.

Tuy nhiên, đó chỉ là những giả thuyết. Cho đến lúc này vẫn chưa thấy phía Triều Tiên lên tiếng về vụ việc này. Nhưng bất kể vì nguyên nhân gì thì vụ việc này sẽ khiến quan hệ giữa hai bên ít nhiều trở nên xấu đi.

Ngô Tuyết