Ngày 15/4, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ban quản lý Làng Văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức Diễn đàn “Văn hóa các dân tộc Việt Nam - Nguồn lực phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc” tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội). Đây là một trong số các hoạt động nhân "Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam" (19/4).

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng khẳng định, đất nước Việt Nam tươi đẹp, có nền văn hóa đặc sắc lâu đời, gắn với lịch sử hình thành và phát triển của 54 dân tộc anh em đã đồng lòng tạo nên một lịch sử dựng nước và giữ nước qua hàng ngàn năm, có sự gắn kết cộng đồng, trong đó mỗi dân tộc đều có bản sắc văn hóa riêng, tạo nên sự thống nhất trong đa dạng của văn hóa Việt Nam, đó là đặc trưng đồng thời là quy luật phát triển của văn hóa nước nhà. Đó là yếu tố để làm nên sức mạnh nội sinh, tổng hợp sức mạnh quốc gia và tạo sự hấp dẫn của nền văn hóa Việt Nam góp phần định vị bản sắc văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế.

Nhắc lại lời dạy của Bác Hồ "Văn hóa soi đường cho quốc dân đi" và phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021 "Văn hóa còn là dân tộc còn", Bộ trưởng cho rằng, văn hóa và di sản văn hóa thể hiện sâu sắc bản lĩnh dân tộc Việt Nam. Di sản văn hóa do các thế hệ người Việt Nam không ngừng bồi đắp xây dựng, hun đúc để tạo nên sức mạnh văn hóa dân tộc. Những thành quả đó luôn được gìn giữ và trao truyền kết thành một kho tàng văn hóa vật thể và phi vật thể hết sức đồ sộ, phong phú và độc đáo.

Theo Bộ trưởng, cho đến nay, một phần di sản văn hóa ấy đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc - UNESCO ghi nhận, như 8 di sản văn hóa và thiên nhiên; 15 di sản văn hóa phi vật thể trong Danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp (trong đó có 2 di sản thuộc Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp); 3 Di sản tư liệu thế giới; 6 Di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Cả nước có hơn 40 nghìn di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh đã được kiểm kê. Trong đó, có 123 di tích xếp hạng quốc gia đặc biệt; 3.602 di tích quốc gia; hơn 10.000 di tích cấp tỉnh; 238 bảo vật quốc gia.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho rằng, trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước ta đã hết sức quan tâm đầu tư cho văn hóa; Đến nay đã xây dựng đồng bộ mạng lưới cơ sở văn hóa, nghệ thuật từ trung ương đến địa phương, từ cấp tỉnh, thành phố đến cấp xã, thôn bản với hàng chục nghìn thiết chế văn hóa phân bố ở các vùng, miền trong cả nước. Mạng lưới cơ sở văn hóa như các cơ sở nghiên cứu, đào tạo nhân lực, nhà sáng tác, bảo tàng, thư viện, nhà trưng bày triển lãm văn học nghệ thuật, rạp hát nghệ thuật biểu diễn, trung tâm chiếu phim, trung tâm hoạt động văn hóa thanh thiếu nhi, các tượng đài, khu vui chơi giải trí… phân bố khắp các tỉnh thành trong cả nước đang trở thành nguồn lực quan trọng để phát triển đất nước.

Trong giai đoạn hiện nay, Đảng và Nhà nước ta có chủ trương đẩy mạnh phát triển văn hóa trong chính trị và phát triển văn hóa trong kinh tế nhằm hướng đến xây dựng nền chính trị lành mạnh, chống lại sự suy thoái về tư tưởng, đạo đức, phát triển kinh tế dựa trên nền tảng văn hóa, đạo đức, hướng đến vì con người, cộng đồng, dân tộc. Đồng thời, trên bình diện đối ngoại quốc tế, chúng ta đang tăng cường quảng bá, giới thiệu sự đa dạng của các biểu đạt văn hóa các dân tộc Việt Nam ra thế giới; từng bước thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm công nghiệp văn hóa thể hiện sức sáng tạo khả năng chuyển hóa các nguồn lực văn hóa dồi dào trong cộng đồng các dân tộc nhằm phát huy sức mạnh mềm văn hóa và nâng cao vị thế hình ảnh đất nước Việt Nam trên trường quốc tế. Do đó, việc khai thác, phát huy nguồn lực văn hóa của cộng đồng các dân tộc để phát triển và hội nhập quốc tế theo hướng bền vững là hết sức quan trọng.

Để khai thác nguồn lực văn hóa, phát triển con người, đất nước, chúng ta cần quán triệt quan điểm xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của toàn dân, do Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân là chủ thể sáng tạo, đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng. Chúng ta cần huy động sự tham gia của tất cả các bên liên quan có vai trò đóng góp, thúc đẩy nguồn lực văn hoá các dân tộc cho sự phát triển đất nước.

Về phía Nhà nước, các Bộ, Ban, ngành, chính quyền địa phương cần nỗ lực xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách nhằm tăng cường đầu tư cho văn hóa, bảo vệ và phát huy di sản văn hóa, khuyến khích tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư, khai thác, phát huy nguồn lực văn hóa các dân tộc cho phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là phát triển du lịch, tuyên truyền, quảng bá văn hóa, đào tạo nhân lực văn hóa.

Về phía cộng đồng các dân tộc, với tư cách là chủ thể sáng tạo, tham gia và hưởng thụ văn hóa, cần nâng cao trách nhiệm bảo vệ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tham gia tích cực vào hoạt động sáng tạo, truyền dạy và thực hành văn hóa; kế thừa và phát huy những phẩm chất truyền thống tốt đẹp của con người Việt Nam; tiếp thu và bổ sung những giá trị mới nhằm xây dựng con người có những giá trị phù hợp với thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh Diễn đàn này chính là dịp để các nhà khoa học, nhà quản lý, doanh nghiệp, các tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp và đồng bào các dân tộc đến từ các địa phương trên lãnh thổ Việt Nam gặp nhau, trao đổi, trình bày các quan điểm, sáng kiến nhằm làm rõ vấn đề xây dựng, huy động và phát huy nguồn lực văn hóa các dân tộc Việt Nam nhằm phát triển đất nước hướng tới mục tiêu phồn vinh, nhân dân hạnh phúc.

Hồng Sơn