Vận động viên thể thao điện tử có được coi là một nghề?

Trên thực tế, vận động viên theo khái niệm là những người được đào tạo để thi đấu các môn thể thao đòi hỏi sức bền, sức khỏe và tốc độ. Vận động viên có thể là người thi đấu thể thao chuyên nghiệp, nghiệp dư hay bán chuyên nghiệp.

Ngày nay, khi các tựa game eSports xuất hiện, cách gọi vận động viên thể thao điện tử cũng được sử dụng rộng rãi với tần suất nhiều hơn.

Như thế nào được coi là vận động viên thể thao điện tử?

Hiện nay, có không ít tựa game bị đánh đồng chung là thể thao điện tử. Tuy nhiên, để được coi là một bộ môn thi đấu vẫn có những quy chuẩn nhất định và cần có sự công nhận rộng rãi.

Theo khái niệm chung, thể thao điện tử (eSports/e-sports, Electronic-Sports, game đối kháng, hay các pro gaming) là hình thức tổ chức cuộc thi chơi điện tử giữa nhiều người chơi, đặc biệt giữa những tuyển thủ chuyên nghiệp.

Các thể loại trò chơi video phổ biến nhất liên quan đến thể thao điện tử là MMO nhiều người chơi, trò chơi chiến đấu sử dụng chiến lược thời gian thực (MOBA) và thể loại game bắn súng góc nhìn người thứ nhất (FPS), nhưng thể loại FPS chỉ được gọi là đặc trưng của eSports khi chưa phát triển, khi các thể loại MOBA lên ngôi thì FPS không còn nằm trong danh mục được đăng ký tham gia eSports.

Đại diện Việt Nam giành chức vô địch Arena of Valor World Championship

Định nghĩa một cách đơn giản thì eSports (Electronic Sports) – thể thao điện tử là thuật ngữ để chỉ những tựa game mang tính chất đối kháng mà tại đó xuất phát điểm của các người chơi là như nhau. Lưu ý rằng, eSport không phải là những game đơn thuần chơi để giải trí mà nó cần phải có niềm đam mê và sự cố gắng thật nhiều.

Như vậy, game thủ tham gia thi đấu chuyên nghiệp ở những tựa game thuộc dạng này có thể được coi là vận động viên thể thao điện tử.

Vì sao khó trở thành vận động viên thể thao điện tử?

Thực tế, để trở thành vận động viên thể thao điện tử không hề đơn giản. Ngoài yêu cầu đầu tiên là tham gia thi đấu chuyên nghiệp ở những tựa game phù hợp với tiêu chí kể trên, các vận động viên còn phải đáp ứng được nhiều yếu tố khác, chẳng hạn như về độ tuổi và phong độ, kinh nghiệm thi đấu.

Tất nhiên, hầu hết các tuyển thủ game tham gia thi đấu chuyên nghiệp và bán chuyên nghiệp tại Việt Nam đều có kỹ năng khá cao, cùng khả năng nắm bắt tình huống và hợp tác cùng đồng đội. Trong số đó, đa số đều ở độ tuổi rất trẻ.

Với sự phát triển của thể loại sinh tồn, MOBA và FPS những năm gần đây, game thủ Việt thường xuyên được góp mặt ở những giải đấu mở rộng tổ chức định kỳ. Họ cũng có nhiều cơ hội để thi đấu cọ xát để trau dồi và học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau.

Vấn đề chính và cũng là hạn chế mà hầu hết các tuyển thủ/ vận động viên gặp phải nằm ở phong độ không ổn định. Không giống những bộ môn thể thao truyền thống, vận động viên sẽ liên tục rèn luyện và nâng cao kỹ năng thi đấu qua thời gian, thể thao điện tử lại khác.

Do đặc thù của thể thao điện tử bản chất là game, sẽ luôn có những bản cập nhật về nội dung và Meta khiến người chơi phải liên tục thay đổi để phù hợp. Ngoài ra, phong độ thi đấu của các tuyển thủ khá bất ổn khiến cho sự nghiệp thi đấu của họ không thể kéo dài.

GTV.MeomaikA lên ngôi vô địch WESG SEA bộ môn Starcraft 2

Thông thường, một vận động viên thể thao điện tử sẽ ở đỉnh cao sự nghiệp trong khoảng 2,3 năm. Khá ít người có thể duy trì thi đấu chuyên nghiệp trong nhiều năm, khoảng thời gian này quá ngắn so với những bộ môn thể thao truyền thống.

Những trường hợp như Archie hay Sofm ở bộ môn Liên Minh Huyền Thoại có sự nghiệp thi đấu chuyên nghiệp lên đến 5,6 là điển hình hiếm hoi ở Việt Nam.

Khởi nghiệp tại Saigon Jokers, Archie cùng những người đồng đội trở thành đại diện đầu tiên của Việt Nam xuất hiện tại giải đấu CKTG mùa 2. Hay trong màu áo Gigabyte Marines, Archie cũng gặt hái được vô số những danh hiệu, với đỉnh cao là chức vô địch GPL mùa xuân 2017 và tham dự CKTG mùa 7 tại Trung Quốc.

Archie và Sofm là những tuyển thủ có sự nghiệp thi đấu dài nhất ở bộ môn Liên Minh Huyền Thoại

Trong khi đó, “thần rừng Việt Nam” sau khi chuyển qua thi đấu tại Trung Quốc từ năm 2016, lần lượt khoác áo SuperHype Gaming, ⁠Snake Esports, ⁠LNG Esports và ⁠Suning, Sofm đã sắp đủ điều kiện trở thành nội binh của đội tuyển nước ngoài.

Với những bộ môn thi đấu đơn, các vận động viên sẽ có thể rèn luyện và duy trì phong độ một cách dễ dàng hơn. Khá đáng tiếc khi nhiều game thủ Việt có thế mạnh ở thể loại này, nhưng các tựa game được công nhận là thể thao điện tử lại không nhiều.

Vận động viên thể thao điện tử có được coi là một nghề?

Khi thể thao điện tử trở nên chính danh với các giải đấu quy mô, chuyên nghiệp thường xuyên được tổ chức, những định kiến của xã hội về game thủ chuyên nghiệp cũng đã dần phai nhạt.

Đặc biệt hơn, nhiều tựa game thể thao điện tử cũng đã được công nhận và lựa chọn trở thành những môn thi đấu tranh huy chương ở các kỳ đại hội thể dục thể thao như Sea Games, Olympic. Trong bối cảnh đó, có không ít game thủ Việt đã lựa chọn trở thành vận động viên thể thao điện tử chuyên nghiệp và coi đó là một nghề mưu sinh.

Câu hỏi được đặt ra ở đây là nếu đã coi vận động viên thể thao điện tử là một nghề, vậy làm thế nào để đảm bảo các yếu tố như cơ hội nghề nghiệp, chế độ phúc lợi xã hội…để đảm bảo cho họ có thể an tâm thi đấu?

Trên thực tế, lĩnh vực thể thao điện tử tại Việt Nam đã bước qua thời kỳ sơ khai và bắt đầu bước vào quá trình hoạt động chuyên nghiệp. Đã có những tổ chức eSports vận hành quy mô, đầu tư và sở hữu hệ thống hạ tầng, cơ sở vật chất đảm bảo để tuyển thủ có thể rèn luyện, thi đấu.

Cũng có một số tổ chức tuyển dụng thực tập sinh ngay từ đầu với chế độ lương thưởng hàng tháng. Sau đó, họ sẽ được từng bước làm quen với sự nghiệp thi đấu và được hưởng đầy đủ phúc lợi xã hội theo quy định giống như một vận động viên chuyên nghiệp.

Đồng thời, khi đã được coi là một nghề với sự nghiệp thi đấu và có chế độ phúc lợi riêng, các tuyển thủ/ vận động viên thể thao điện tử cũng sẽ phải chịu những áp lực nhất định như tinh thần thi đấu vì màu cờ, sắc áo và nghĩa vụ cá nhân về thuế thu nhập.

Điệp Lưu

Những game nào được coi là thể thao điện tử ở Việt Nam?

Nhiều game đang phát hành ở trong nước và trên thế giới, nhưng không phải game nào cũng đủ tiêu chuẩn để trở thành eSports.