Ngày 9/12, tại tỉnh Bến Tre, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với UBND tỉnh Bến Tre tổ chức Hội thảo "Công nghệ xử lý chất thải rắn sinh hoạt - Thực trạng và giải pháp".

Chất thải rắn sinh hoạt đã trở thành vấn đề nóng và ngày càng được quan tâm trong giai đoạn hiện nay. Sự gia tăng dân số, tốc độ đô thị hóa và phát triển kinh tế đã làm cho lượng chất thải rắn sinh hoạt ngày càng tăng, không chỉ ở các đô thị mà còn ở cả các khu vực nông thôn. Điều này không chỉ tác động tiêu cực đến môi trường mà còn đặt ra những thách thức về quản lý chất thải và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

anh 8.jpg
Xử lý rác thải tại Nhà máy điện rác Sóc Sơn.

Đi cùng với sự gia tăng về lượng chất thải rắn sinh hoạt là kèm theo vấn đề tìm kiếm và lựa chọn các giải pháp xử lý chất thải rắn sinh hoạt một cách phù hợp để vừa đảm bảo việc xử lý không gây ô nhiễm môi trường cũng như tận dụng được rác thải như một nguồn tài nguyên. Đây là vấn đề rất được quan tâm không chỉ trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long mà còn được rất nhiều địa phương quan tâm trong thời gian vừa qua.

Từ thực tiễn tại địa phương, ông Trần Ngọc Tam, Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre cho biết, trên địa bàn tỉnh Bến Tre, hàng ngày phát sinh khoảng 1.000 tấn rác thải. Rác thải phần lớn được thu gom về bãi rác tạm hoặc được chôn lấp và xử lý bằng chế phẩm sinh học, nhằm hạn chế mùi hôi, tăng tốc độ phân hủy. Tuy nhiên, phương pháp xử lý cũ hiện không phát huy hiệu quả, ngày càng phát sinh ô nhiễm môi trường và tác động tiêu cực đến đời sống, sinh hoạt, sản xuất của người dân. Toàn tỉnh chỉ có nhà máy xử lý rác thải Bến Tre có lò đốt rác nhưng từ tháng 10/2022 đã ngưng hoạt hoạt động để tái cơ cấu. Trước thực trạng trên, đòi hỏi cần phải đặc biệt quan tâm đầu tư công nghệ xử lý rác hiện đại, tiên tiến, hiệu quả kinh tế cao, nhằm giải quyết tốt các vấn đề về môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân, hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững. Tỉnh Bến Tre mong muốn Bộ Khoa học và Công nghệ và các bộ, ngành trung ương, các chuyên gia, nhà khoa học, các doanh nghiệp, nhà đầu tư tiếp tục quan tâm, hỗ trợ Bến Tre nói riêng và các tỉnh, thành phía Nam nói chung về vấn đề quản lý chất thải rắn hướng đến nền kinh tế tuần hoàn, cũng như tăng cường hơn nữa sự phối hợp, hợp tác và liên kết với tỉnh Bến Tre, các tỉnh, thành phố phía nam trong lĩnh vực môi trường, đặc biệt là thông tin, chia sẻ các kinh nghiệm về xử lý chất thải rắn thông qua giải pháp về công nghệ bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh môi trường và phát triển bền vững.

Tại Hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học, các doanh nghiệp đã giới thiệu và chia sẻ các giải pháp công nghệ xử lý chất thải rắn sinh hoạt đã và đang áp dụng tại Việt Nam và trên thế giới như công nghệ khí hóa, than sinh học… Các chuyên gia cho rằng, các giải pháp quản lý cần đi đôi với việc phát triển và áp dụng kỹ thuật tiên tiến, hiện đại trong xử lý chất thải rắn sinh hoạt nói riêng và chất thải rắn nói chung.

Đối với vùng ĐBSCL, chất thải rắn sinh hoạt tập trung ở các khu đô thị nhưng lượng phát thải không lớn, do đó, cần tính toán kỹ phương án đốt rác phát điện. Hơn nữa, chất thải rắn sinh hoạt phần lớn là rác thải hữu cơ, chất thải nông nghiệp, phụ phẩm nông nghiệp chiếm tỷ trọng lớn, vì vậy cần phân loại triệt để để có thể tận dụng nguồn chất thải hữu cơ làm phân bón, đẩy mạnh áp dụng nguyên lý của kinh tế tuần hoàn, gia tăng giá trị cho ngành sản xuất nông nghiệp.

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Hồng Thái cho rằng, trong xử lý chất thải rắn sinh hoạt, không có một công nghệ duy nhất nào được coi là tối ưu. Việc lựa chọn công nghệ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như khối lượng chất thải rắn sinh hoạt tại địa phương, loại rác thải, quy mô xử lý, nguồn lực kinh tế và môi trường. Một sự kết hợp và tối ưu các công nghệ khác nhau cũng có thể được áp dụng tùy thuộc vào tình hình cụ thể của mỗi địa phương. Bên cạnh đó, cần áp dụng tối đa xu thế công nghệ tái chế, tái sử dụng và tận dụng năng lượng, tài nguyên từ rác thải.

Vấn đề quan trọng là các nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt khi đưa vào sử dụng cần bảo đảm được vận hành đáp ứng các tiêu chí về bảo vệ môi trường, bảo đảm tính khả thi về hiệu quả đầu tư, vận hành và tính bền vững.

Vũ Huệ và nhóm PV, BTV