Với dân số khoảng 100 triệu dân, tại Việt Nam, mỗi năm chỉ có khoảng 10 người chết não hiến tạng, tương đương tỷ lệ người chết não hiến tạng là 0,1 trên 1 triệu dân, thuộc hàng thấp nhất thế giới.
Con số này ở Hàn Quốc là 11. Đây cũng là quốc gia có tỷ lệ người chết não hiến tạng cao nhất châu Á. Con số này ở Tây Ban Nha là 50 (cao nhất thế giới), ở Mỹ là 49.
Tỷ lệ người chết não hiến tạng trên 1 triệu dân ở Việt Nam chỉ 0,1. Đồ họa: Võ Thu
PGS.TS Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, sáng 18/1 chia sẻ với PV thông tin trên bên lề lễ thành lập chi hội vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức.
Tại bệnh viện này, trong nhiều năm qua, có 107 ca chết não hiến tạng, chiếm tới 70% số ca chết não hiến tạng trên cả nước.
Ghép mô, tạng là một trong những thành tựu quan trọng của ngành y tế trong việc chữa bệnh, đặc biệt đối với các bệnh nhân mắc bệnh mạn tính, hiểm nghèo do các mô, tạng bị suy giảm chức năng và không hồi phục được như: suy thận mạn, gan, tim, tủy, hỏng giác mạc...
Việc thực hiện thành công các ca ghép tạng từ người cho chết não mở ra cơ hội có cuộc đời mới cho nhiều bệnh nhân đồng thời thúc đẩy sự phát triển ghép tạng của ngành Y tế Việt Nam.
Tại buổi lễ, PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, Chủ tịch Hội Vận động hiến mô, tạng Việt Nam, cho biết trên thế giới, tỷ lệ người bệnh được ghép từ nguồn cho chết não rất lớn. Trong khi đó ở Việt Nam, tỷ lệ nguồn tạng hiến từ người cho chết và chết não chỉ chiếm chưa đến 0,1% trong tổng số nguồn hiến.
Bà Tiến đã đăng ký hiến tạng từ năm 2013, thời điểm bà đương nhiệm chức vụ Bộ trưởng Y tế. Theo bà, công nghệ ghép tạng của Việt Nam ngang tầm khu vực và thế giới, nhưng bản đồ hiến tạng của thế giới và Đông Nam Á chưa thấy có Việt Nam. Điều đó phản ánh việc hội nhập của Việt Nam còn hạn chế.
"Chúng ta làm tốt công nghệ nhưng nguồn tạng hiến sau chết não trên cộng đồng và vận động tại các bệnh viện rất thấp. Tỷ lệ người dân Việt Nam đăng ký hiến tạng thấp nhất thế giới. Tỷ lệ người hiến tạng sau chết não cũng thấp nhất", nguyên Bộ trưởng Kim Tiến nói.
Tính đến đầu tháng 10/2023, sau 31 năm ghép tạng và 13 năm lấy tạng từ người cho chết não, cả nước đã thực hiện gần 8.000 ca ghép tạng, tuy nhiên trong số này chỉ có gần 6% số ca được ghép từ nguồn tạng là người cho chết não, chết tim (tương đương gần 500 ca).
Cả nước có 25 trung tâm ghép tạng, 25% số ca ghép tạng ở Việt Nam được thực hiện ở Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Mỗi năm cơ sở này ghép tới 300 ca.
Nhu cầu ghép mô, tạng ở Việt Nam rất lớn, đến nay trên cả nước đã tiếp nhận được hơn 78.000 người đăng ký hiến mô, tạng sau chết, chết não. Theo Tiến sĩ Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Chi hội trưởng Chi hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam của bệnh viện này, cho biết Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác đã ra đời năm 2006 nhưng xuất hiện những bất cập, đòi hỏi phải nghiên cứu, đề xuất thay đổi.
Đơn cử, theo quy định, bắt buộc phải có đăng ký hiến tạng sau chết, chết não thì khi hiến mới đảm bảo tính pháp lý. "Tuy nhiên, thực tế, có những trường hợp bản thân công dân đã đăng ký hiến tạng nhưng người nhà không đồng ý, lúc đó thầy thuốc vẫn không được phép lấy tạng. Như vậy, quy định phải đăng ký hiến tạng 'không có giá trị nhiều mà vô hình trung lại có cản trở với công tác hiến", ông Hùng nói.
Với vai trò là Chi hội trưởng Chi hội Vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, ông Hùng cho hay sẽ có những tham mưu với lãnh đạo Bộ Y tế và cơ quan lập pháp để điều chỉnh quy định phù hợp.
.svg){kind=icon}
