Chị L.T.N (45 tuổi, Bắc Ninh) rất chú ý đến ăn uống dinh dưỡng hợp lý, nhưng mấy năm gần đây vẫn liên tục tăng cân khó kiểm soát.
Các vòng ngực, bụng của chị to ra trông thấy, tưởng rằng chỉ là tăng cân do không có thời gian tập thể dục nhưng đến gần đây vòng cổ gáy của chị cũng tăng lên không ngừng. Sau đó, chị phát hiện ra một khối u to vùng sau gáy, u còn lan ra phía trước cổ lấp đầy cả góc cổ cằm.
Tại Trung tâm Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, qua thăm khám lâm sàng kết hợp chụp chiếu, người bệnh được chẩn đoán mắc căn bệnh hiếm gặp: Đa u mỡ đối xứng lan tỏa nhiều vùng cơ thể bao gồm cả cổ gáy, ngực bụng, lưng.
Các khối u lan tỏa dính với nhau tạo thành 3 đến 4 vòng điển hình quanh cố gáy, ngực bắp tay, bụng vòng qua lưng trên. Nặng nhất là khối u khoảng 20x15cm nổi gồ sau gáy khiến người bệnh vướng víu, khó chịu, mất thẩm mỹ. Chức năng gan của người bệnh cũng bắt đầu thay đổi, gan nhiễm mỡ, đường máu cao, huyết áp nhiều lúc cao trên bình thường
Do yêu cầu thẩm mỹ và an toàn cao nên các bác sĩ đã thực hiện ca phẫu thuật bằng kỹ thuật nội soi xâm lấn tối thiểu trong phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ. Thay vì phải rạch 1 đường rạch dài 20cm ngang hoặc dọc vùng cổ gáy, chỉ với đường mổ 3 đến 4 cm, các bác sĩ đã đưa camera nội soi vào trong vùng mổ, phóng to các tổ chức mạch máu thần kinh lên 6 đến 10 lần trên màn hình Full HD để tiến hành bóc tách khối u.
Cũng nhờ kỹ thuật nội soi, các bác sĩ lại có thể lấy bớt da thừa, căng lại da cổ cũng như cố định các đường nét, góc cổ hàm tạo hiệu ứng thanh thoát và trẻ hóa cho vùng cổ (lão hóa vùng cổ là vùng khó sửa chữa nhất hiện nay trong tạo hình thẩm mỹ). Sau mổ người bệnh cảm thấy nhẹ nhõm như trút được gánh nặng trên vai, vùng mổ cũng không sưng không đau nhiều do ưu điểm ít gây sang chấn của kỹ thuật mổ nội soi.
PGS.TS Nguyễn Hồng Hà, Trưởng khoa Phẫu thuật Tạo hình Thẩm Mỹ, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, cho biết, đa u mỡ đối xứng lan tỏa (bệnh Madelung hay Bướu bò tót ...) là một bệnh hiếm gặp. Trước đây bệnh được cho là chỉ gặp ở đàn ông tại các vùng ven Địa Trung hải, không gặp ở châu Á. Bệnh có yếu tố thuận lợi là ở trên những người nghiện rượu nặng (bệnh uống rượu sinh u), gây tổn thương cho gan, dẫn đến rối loạn chuyển hóa mỡ trong cơ thể.
Bệnh biểu hiện ra ngoài bằng các khối u xếp thành vòng xung quanh người từ cổ gáy, vai thượng đòn, bắp tay, ngực bụng, lưng, bẹn, bìu ... Tỉ lệ gặp khoảng 1/15.000 đến 1/30.000 người. Trên y văn thế giới mới ghi nhận báo cáo về 400 đến 500 ca bệnh chủ yếu trên người đàn ông da trắng, hiếm khi ở châu Á.
Trung tâm Phẫu thuật sọ mặt và Tạo hình Thẩm mỹ Việt Đức đã tiếp nhận và phẫu thuật thành công cho trên 100 bệnh nhân mắc căn bệnh hiếm gặp này (tức là hơn 1/5 số ca được báo cáo trên toàn thế giới).
Tỉ lệ phụ nữ mắc bệnh còn hiếm gặp hơn đàn ông hàng chục lần, tức là chỉ 1/300.000 đến 1/200.000. Do thường không liên quan đến tiền sử uống rượu mà do gan yếu, rối loạn chuyển hóa mỡ nên các bệnh nhân nữ thường bị chẩn đoán muộn nhiều khi ở giai đoạn đã có biến chứng.
Nhiều chị em khi mắc bệnh nhưng chủ quan cho rằng chỉ là tăng cân thông thường, ngay cả các bác sỹ chuyên khoa sâu cũng cho rằng bệnh chỉ có ở nam giới. Cho đến khi khối u quá to và bắt đầu xuất hiện các biến chứng chèn ép rõ ràng như tê bì 2 tay, khó nằm ngửa, ngủ ngáy và nặng hơn là khó thở khi nằm. U vùng ngực to quá sẽ dẫn đến gù lưng thoái hóa cột sống.
U mỡ tích tụ nhiều vùng bụng sẽ gây gan nhiễm mỡ, mỡ máu cao, đái tháo đường type 2, thoái hóa khớp gối... Với sự phát triển y học hiện nay, bệnh có thể hoàn toàn khỏi mà hầu như không để lại di chứng gì nguy hiểm. Ở giai đoạn sớm, chị em có áp dụng chế độ ăn uống, giảm tiêu thụ cồn cùng với luyện tập phù hợp để bệnh không chuyển lên giai đoạn nặng hơn. Ở giai đoạn sau này, khi khối u mỡ đã hình thành rõ ràng, thì tùy theo vị trí bệnh nhân sẽ được phẫu thuật bằng các kỹ thuật đặc biệt.
Các bác sĩ khuyến cáo chị em không nên chủ quan với căn bệnh đa u mỡ đối xứng lan tỏa này, cũng như căn bệnh thừa cân béo phì vì có thể gây rối loạn chức năng gan, gan nhiễm mỡ, tiểu đường thoái hóa cột sống ảnh hưởng đến sức khỏe.