Trong tháng 7, nhiều chính sách mới sẽ chính thức có hiệu lực, đặc biệt liên quan đến cư trú, sổ hộ khẩu, bảo hiểm y tế... mang lại nhiều lợi ích cho người dân.
Thu hồi, không cấp mới sổ hộ khẩu, sổ tạm trú
Từ ngày hôm nay (1/7), theo Luật Cư trú mới có hiệu lực khi công dân đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi sổ đã cấp (trong một số trường hợp).
Như vậy, không phải tất cả Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú đều bị thu hồi, mà chỉ khi người dân đi làm các thủ tục nêu trên thì mới bị thu hồi. Những sổ khác, không thuộc trường hợp bị thu hồi, vẫn sử dụng bình thường.
Cũng từ hôm nay, khi người dân đi làm thủ tục đăng ký thường trú sẽ không còn được cấp Sổ hộ khẩu, làm thủ tục đăng ký tạm trú sẽ không còn được cấp Sổ tạm trú. Đồng thời, khi các cuốn sổ này bị mất, bị hư hỏng, rách nát… cũng không còn được cấp lại.
Mọi thông tin về cư trú của người dân sẽ được cập nhật và lưu tại Cơ sở dữ liệu về cư trú. Thay vì một cuốn sổ bằng giấy, từ ngày 1/7, việc quản lý dân cư sẽ được quản lý bằng dữ liệu điện tử.
Tuy không cấp mới sổ hộ khẩu và sổ tạm trú nhưng 1/7 chưa phải là thời điểm bãi bỏ hoàn toàn hai loại giấy tờ này. Theo luật, đến 1/1/2023, sổ hộ khẩu và sổ tạm trú mới chính thức bị xóa bỏ hoàn toàn.
Đăng ký thường trú ở 63 tỉnh, thành như nhau
Không chỉ "số phận" của Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú, từ 1/7 Luật Cư trú còn thay đổi rất nhiều vấn đề về đăng ký thường trú, tạm trú.
Điều kiện đăng ký thường trú ở 63 tỉnh, thành là như nhau, không phân biệt thành phố trực thuộc trung ương như trước đây. Đáng chú ý, việc nhập hộ khẩu vào các thành phố lớn cũng có phần “cởi mở” hơn so với trước đây, bởi đã xóa bỏ điều kiện “thời gian tạm trú”, chỉ yêu cầu người dân có chỗ ở hợp pháp là có thể làm thủ tục đăng ký thường trú.
Trong thủ tục đăng ký tạm trú, Luật cũng không còn yêu cầu người thuê nhà phải có ý kiến đồng ý của chủ nhà.
Luật đã bổ sung quy định về những nơi không được đăng ký thường trú, tạm trú, như: Nhà nằm trên đất lấn chiếm; Nhà đã có quyết định thu hồi đất; Nhà đã có quyết định phá dỡ…
Luật cũng quy định thêm nhiều trường hợp bị xóa đăng ký thường trú.
Không cần về nơi thường trú để làm căn cước công dân
Thông tư 59 và Thông tư 60 của Bộ Công an trong tháng này cũng có hiệu lực liên quan đến thủ tục cấp Căn cước công dân gắn chip - loại giấy tờ tùy thân quan trọng nhất của mỗi công dân.
Bộ Công an yêu cầu thu hồi mọi Chứng minh nhân cũ (9 số, 12 số) khi người dân làm thủ tục đổi sang Căn cước công dân gắn chip. Trong khi trước đây, chỉ thu hồi với Chứng minh nhân dân bị hỏng, bong tróc, không rõ nét, còn các trường hợp khác thì chỉ bị cắt góc và được trả lại cho người dân.
Thời gian tối đa để cấp Căn cước công dân cho người dân là 8 ngày làm việc.
Mã QR trên thẻ Căn cước công dân chứa thông tin về số Chứng minh nhân dân cũ của người dân. Do đó, người dân không cần phải xin Giấy xác nhận số CMND và cung cấp khi làm các thủ tục, giao dịch sử dụng số Chứng minh nhân dân cũ như trước đây, trừ trường hợp mã QR không có thông tin về số Chứng minh nhân dân.
Người dân chính thức được làm Căn cước công dân ở nơi tạm trú từ ngày 1/7, thay vì phải về nơi thường trú như trước đây.
Khi đi làm thủ tục cấp Căn cước công dân gắn chip, người dân không còn phải điền thông tin trên Tờ khai căn cước công dân như trước, mà cán bộ làm thủ tục sẽ Tìm kiếm thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, sau đó in phiếu cho người dân kiểm tra, ký và ghi rõ họ tên…
Mức trợ cấp xã hội hàng tháng tăng mạnh
Tiền lương cơ sở luôn được điều chỉnh tăng vào ngày 1/7 hàng năm. Tuy nhiên, năm nay, mức lương này vẫn được giữ nguyên. Bù lại, vẫn có nhiều khoản trợ cấp cho các đối tượng hưởng bảo trợ xã hội được điều chỉnh tăng vào thời điểm này, theo Nghị định 20 của Chính phủ.
Chính phủ đã chính thức tăng mạnh mức chuẩn trợ giúp xã hội là 360.000 đồng/tháng, tăng 90.000 đồng/tháng (so với mức hiện hành là 270.000 đồng/tháng). Theo đó, mức trợ cấp xã hội hàng tháng được tính như sau: Mức trợ cấp xã hội hàng tháng = Mức bằng mức chuẩn trợ giúp xã hội X Hệ số
Trẻ mồ côi dưới 4 tuổi; trẻ nhiễm HIV thuộc hộ nghèo được hưởng trợ cấp 900.000 đồng/tháng, thay cho mức 675.000 đồng/tháng;
Người từ đủ 60 đến đủ 80 tuổi thuộc hộ nghèo, không có người phụng dưỡng được hưởng trợ cấp 540.000 đồng/tháng, thay cho mức 405.000 đồng/tháng;
Người khuyết tật đặc biệt nặng được hưởng trợ cấp 720.000 đồng/tháng thay cho mức 540.000 đồng/tháng; người khuyết tật nặng được hưởng trợ cấp 540.000 đồng/tháng, thay cho mức 405.000 đồng/tháng…
Trợ cấp mai táng người chết, mất tích do thiên tai, hỏa hoạn; tai nạn giao thông, tai nạn lao động đặc biệt nghiêm trọng hoặc các lý do bất khả kháng khác tối thiểu là 18 triệu đồng, trước đây chỉ là 5,4 triệu đồng, với trường hợp gia đình tổ chức mai táng…
Hỗ trợ làm nhà ở, sửa chữa nhà ở do thiên tai, hỏa hoạn hoặc lý do bất khả kháng khác cho hộ dân phải di dời khẩn cấp tối thiểu là 30 triệu đồng/hộ, trước đây tối đa là 20 triệu đồng/hộ…
Chính sách mới bảo hiểm y tế
Luật Cư trú 2020 thay đổi khái niệm “hộ gia đình tham gia BHYT”. Theo đó, hộ gia đình tham gia BHYT là những người cùng đăng ký thường trú hoặc cùng đăng ký tạm trú tại một chỗ ở hợp pháp theo quy định của pháp luật về cư trú (trước đây là toàn bộ những người có tên trong Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú).
Nghị định 20 của Chính phủ bổ sung một số trường hợp được cấp thẻ BHYT miễn phí, như: Người đơn thân nghèo đang nuôi con dưới 16 tuổi hoặc con từ 16 đến 22 tuổi nhưng đang ăn học; Người nhiễm HIV/AIDS thuộc diện hộ nghèo không có nguồn thu nhập ổn định hàng tháng…
Thông tư 04 của Bộ Y tế quy định việc thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT theo định suất;
Pháp lệnh Ưu đãi người có công năm 2020 quy định vợ hoặc chồng liệt sĩ đã tái giá nhưng vẫn nuôi con liệt sĩ hoặc chăm sóc cha, mẹ đẻ của liệt sĩ cũng được hỗ trợ về BHYT (trong khi trước đây không được)…
Mộc Miên
Luật cư trú từ 1/7 người thuê nhà cũng được đăng ký thường trú
Từ ngày 1/7, việc đăng ký thường trú tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là như nhau, không có sự phân biệt; người thuê nhà cũng được đăng ký thường trú và thời gian giải quyết đăng ký thường trú tối đa chỉ còn 7 ngày.