Trường đại học nào lâu đời nhất Việt Nam?

Lịch sử phát triển Trường Đại học Y Hà Nội được trải qua 5 giai đoạn từ thời kỳ thuộc Pháp (1902-1945), tiếp đó đến thời kỳ kháng chiến chống Pháp (1945-1954), xong đến thời kỳ 10 năm hòa bình (1955-1965), và đến giai đoạn 4 là thời kỳ kháng chiến chống Mỹ (1965-1975) và giai đoạn từ 1975 đến nay. Được thành lập từ năm 1902, Trường Đại học Y Hà Nội là trường đại học lâu đời nhất Việt Nam.

Bác sĩ Yersin được coi là người sáng lập trường và là hiệu trưởng đầu tiên của Trường Y khoa Hà Nội. Ông giữ chức 2,5 năm với quyết tâm xây dựng một trường Y chính quy và hiện đại ở Đông Nam Á, có quy chế tương tự như đại học y Paris. Khó khăn đầu tiên ông vượt qua được là trình độ học sinh tuyển vào chỉ đủ để đào tạo y tá, nhưng ông đã cho bổ túc văn hoá để có thể đào tạo y sỹ, nhờ vậy sau này khi đủ điều kiện trường được nâng cấp lên cao đẳng, rồi đại học. Khó khăn thứ hai là giới cầm quyền không chấp nhận nhiều ý đồ và việc làm quá mạnh dạn của ông nên ông phải ra đi sau khi chuyển trường khỏi làng Kinh Lược và cho xây dựng ngôi trường ở phố Bobillot (Lê Thánh Tông ngày nay), xây dựng bệnh viện thực hành ở phố Lò Đúc.

GS. Hồ Đắc Di sinh ngày 11/5/1900 mất ngày 25/6/1984 tại Hà Tĩnh, quê ở làng An Truyền, xã Phú An, huyện Phú Vang, Thừa Thiên Huế. Ông là một bác sĩ nổi tiếng ở Việt Nam. Ông được phong giáo sư từ năm 1944 và là giáo sư duy nhất người Việt lúc đó ở trường này. Ông là ngọn cờ và trụ cột của trường Y-Dược sau khởi nghĩa tháng 8 và trong kháng chiến chống Pháp, có công đầu trong duy trì hoạt động của trường và trong đào tạo các thế hệ bác sĩ lão thành hiện nay của Việt Nam cùng GS. Tôn Thất Tùng. Ông là hiệu trưởng đầu tiên của Trường Đại học Y Hà Nội của nước Việt Nam độc lập.

Năm 1906, trường Đại học Đông Dương được thành lập dưới sự quản lý của Toàn quyền Đông Dương Paul Beau. Sau khi trải qua một khóa khai giảng đầu tiên, trường bị thực dân Pháp cắt ngân sách và dừng hoạt động vì cho rằng đã khích lệ phong trào yêu nước trong giai đoạn 1908 – 1909. Mãi đến năm 1917, khi Albert Sarraut làm toàn quyền Đông Dương thì trường mới được cho phép hoạt động trở lại. Đến năm 1945, sau khi giành được chính quyền từ tay Pháp, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đổi tên trường Đại học Đông Dương thành Đại học Quốc gia Việt Nam. Năm 1956 trường được đổi tên thành Đại học Tổng hợp. Năm 1993, trường đổi tên là Đại học Quốc gia Hà Nội.

Trường Đại học Sài Gòn được xây dựng vào năm 1908 có tiền thân là trường Trung học Pháp - Hoa. Ngoài tiếng Trung Quốc, học sinh còn được học thêm cả tiếng Pháp, vì thế những người tốt nghiệp trường Pháp - Hoa thời đó rất có vị thế trong xã hội, nổi tiếng khắp "Nam kỳ lục tỉnh" trong lĩnh vực thương mại. Họ thường được gọi với cái tên là "Mái Chín", một số truyện của Hồ Biểu Chánh và Bình Nguyên Lộc có nói về các nhân vật này. Sau đó, trường được đổi là Bác Ái học viện, dành riêng cho con em Hoa kiều đang định cư tại Việt Nam theo học. Học viện được tổ chức với quy mô gồm 20 lớp, mỗi lớp có 40 sinh viên.

Ngày 09/02/1972, Trường Sư phạm cấp II miền Nam Việt Nam được thành lập ở Chiến khu C, huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh. Tháng 5/1975, Trường Sư phạm cấp II miền Nam Việt Nam được chuyển về Sài Gòn và tiếp quản trường Sư phạm Sài Gòn. Tháng 8/1976, thành lập Trường Cao đẳng Sư phạm TP.HCM trên cơ sở Trường Sư phạm cấp II miền Nam Việt Nam. Năm 2007, trường chính thức được nâng cấp thành Đại học Sài Gòn và là cơ sở giáo dục đại học công lập trực thuộc UBND thành phố Hồ Chí Minh.