Ảnh minh họa: Internet

Động thái mới nhất từ Bắc Kinh là đòn giáng vào các gã khổng lồ nước ngoài như HP, Dell, Microsoft. Đây cũng là chỉ thị công khai đầu tiên với mục tiêu cụ thể là chuyển từ công nghệ quốc tế sang trong nước. Nó nằm trong chiến dịch rộng hơn nhằm giảm lệ thuộc vào công nghệ Mỹ và đồng minh của Trung Quốc, tăng cường sử dụng công nghệ bản địa.

Đầu năm nay, Washington cấm các công ty Mỹ kinh doanh với Huawei và tìm cách kêu gọi đồng minh châu Âu loại Huawei khỏi các dự án 5G.

Chuyên gia của công ty môi giới China Securities ước tính có khoảng 20 tới 30 triệu phần cứng cần được thay thế theo chỉ đạo và đợt thay thế quy mô lớn sẽ diễn ra từ năm sau. Tốc độ thay mới của các cơ quan công cộng như trường học, bệnh viện cần đạt 30% trong năm 2020, 50% trong năm 2021 và 20% trong năm 2022. Do đó, chính sách này có biệt danh là là “3-5-2”.

Chỉ thị được Văn phòng Trung ương Trung Quốc ban hành đầu năm nay dưới dạng tài liệu mật. Tuy nhiên, hai nhân viên đến từ hai công ty bảo mật cho biết các khách hàng chính phủ của họ đã mô tả chính sách này. Chính sách 3-5-2 là một phần trong việc thúc đẩy tổ chức chính phủ và nhà khai thác cơ sở hạ tầng trọng yếu sử dụng công nghệ “bảo mật và có thể kiểm soát”. Dù vậy, tới gần đây, lệnh trừng phạt của Mỹ mới đẩy nhanh dự án.

Theo các chuyên gia, các doanh nghiệp công nghệ Mỹ kiếm được 150 tỷ USD/năm từ Trung Quốc dù phần lớn đến từ khu vực tư nhân. Văn phòng chính phủ thường dùng desktop Lenovo sau khi công ty mua lại bộ phận máy tính cá nhân của IBM. Họ cho rằng khó thay thế phần mềm ngoại bằng phần mềm nội vì phần lớn các nhà phát triển đều viết sản phẩm cho hệ điều hành Mỹ như Microsoft Windows, Appe macOS.

Dù Microsoft đã sản xuất phiên bản riêng dành cho chính phủ Trung Quốc trong Windows 7 năm 2017, hai công ty bảo mật Trung Quốc cho biết khách hàng chính phủ của họ phải chuyển sang hệ điều hành “made in China” hoàn toàn. Các hệ điều hành trong nước như Kylin OS đều có hệ sinh thái khiêm tốn. Định nghĩa “sản xuất trong nước” cũng là một thách thức. Dù Lenovo là công ty Trung Quốc, lắp ráp sản phẩm tại Trung Quốc, chip máy tính lại của Intel và ổ cứng của Samsung.

Tác động của chính sách 3-5-2 sẽ vô cùng lớn vì chính phủ có thể kiểm soát việc mua hàng của các cơ quan nhà nước. Đối với khu vực tư nhân, còn phải xem lệnh từ bên trên ra sao và họ sẽ không muốn thay thế vì chi phí đầu tư quá cao.