Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa phát đi thông báo về việc điều chỉnh giảm lãi suất điều hành.

Theo đó, chiều muộn 16/3, NHNN đã phát đi thông tin cho biết, để phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, thị trường tài chính quốc tế và tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, NHNN quyết định điều chỉnh các mức lãi suất, có hiệu lực từ 17/3/2020.

Cụ thể, NHNN giảm lãi suất tái cấp vốn từ mức 6%/năm xuống 5%/năm; lãi suất tái chiết khấu từ 4%/năm xuống 3,5%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của NHNN đối với các ngân hàng từ 7%/năm xuống 6%/năm.

Lãi suất thị trường mở OMO giảm từ 4% xuống 3,5%; trần lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1 tháng đến dưới 6 tháng giảm từ 5% xuống 4,75%; lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi không kỳ hạn và có kỳ hạn dưới 1 tháng giảm từ 0,8%/năm xuống 0,5%/năm; lãi suất tối đa áp dụng đối với tiền gửi có kỳ hạn từ 1 tháng đến dưới 6 tháng tại Quỹ tín dụng nhân dân, Tổ chức tài chính vi mô giảm từ 5,5%/năm xuống 5,25%/năm; lãi suất tiền gửi có kỳ hạn từ 6 tháng trở lên do TCTD ấn định trên cơ sở cung - cầu vốn thị trường.

Lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng VND là 1%/năm, lãi suất đối với tiền gửi vượt dự trữ bắt buộc bằng VND là 0%/năm; lãi suất đối với tiền gửi dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ là 0%/năm, lãi suất đối với tiền gửi vượt dự trữ bắt buộc bằng ngoại tệ là 0,05%/năm…

Như vậy, phần lớn các lãi suất điều hành đã được giảm từ 50 cho tới 100 điểm phần trăm. Đây là một mức giảm khá mạnh nhưng được xem là phù hợp với tình hình chung trên thế giới khi mà NHTW hàng loạt các nước vừa có một loạt các quyết định cắt giảm mạnh tay.

{keywords}
Ngân hàng Nhà nước giảm mạnh lãi suất điều hành

Trước đó, hồi giữa tháng 9/2019, NHNN cũng đã giảm lãi suất điều hành trong bối cảnh Ngân hàng trung ương Châu Âu (ECB) khi đó tay giảm lãi suất và Mỹ đã giảm và dự báo sẽ tiếp tục giảm lãi suất.

Khi đó, NHNN điều chỉnh lãi suất tái cấp vốn giảm từ 6,25% xuống 6%/năm, trong khi lãi suất tái chiết khấu giảm từ 4,25% xuống 4%/năm kể từ ngày 16/9/2019. Lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đối với các ngân hàng từ 7,25%/năm xuống 7,0%/năm. Mức giảm lãi suất 25 điểm phần trăm, tương đương với mức giảm của Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) trong lần giảm hồi cuối tháng 7/2019.

Biện pháp mạnh tay, đảm bảo mục tiêu kép

Hôm 12/3/2020, NHNN cũng đã công bố cơ chế cho phép các NHTM hỗ trợ cho DN và sẽ hạ lãi suất điều hành. Việt Nam hướnh đến thành công 'kép': đẩy lùi dịch bệnh và vững vàng tăng trưởng kinh tế.  

Thông tư số 01 được ban hành nhằm hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân vay vốn bị thiệt hại do ảnh hưởng của dịch Covid-19.  Thông tư này (có hiệu lực từ 13/3) là một văn bản quan trọng và nó đưa ra một cơ chế mở hiếm có: cho phép các NHTM được chủ động tính toán, quyết định cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, giữ nguyên nhóm nợ nhằm hỗ trợ khách hàng chịu ảnh hưởng do dịch Covid-19.

NHNN chỉ quy định những điều kiện chung như phạm vi nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ là phải phát sinh từ hoạt động cho vay, cho thuê tài chính; phát sinh nghĩa vụ trả nợ gốc và/hoặc lãi trong khoảng thời gian từ ngày 23/1/2020 đến ngày liền sau 3 tháng kể từ ngày Thủ thướng Chính phủ công bố hết dịch Covid-19. Và khách hàng phải thuộc diện không có khả năng trả nợ đúng hạn nợ gốc và/hoặc lãi do sụt giảm doanh thu, thu nhập bởi dịch Covid-19.

Cụ thể đối tượng nào được xét cơ cấu là do NHTM tự quyết định dựa trên những đánh giá về các khách hàng của mình.

{keywords}
Thế giới chạy đua chống lại dịch Covid-19 và suy thoái kinh tế.

Việc miễn, giảm lãi, phí cũng được thực hiện theo cơ chế và khoảng thời gian tương tự.

Trước đó, tại Chỉ thị số 11/CT-TTg đã giao NHNN chỉ đạo, hướng dẫn kịp thời các tổ chức tín dụng cân đối, đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xét duyệt hồ sơ vay vốn, nâng cao khả năng tiếp cận vốn vay của khách hàng; kịp thời áp dụng các biện pháp hỗ trợ như cơ cấu lại thời hạn trả nợ, xem xét miễn giảm lãi vay, giữ nguyên nhóm nợ, giảm phí... đối với khách hàng gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch Covid-19, trước hết là gói hỗ trợ tín dụng khoảng 250 ngàn tỷ đồng.

Những quyết định mạnh tay của NHNN diên  ra trong bối cảnh đêm qua (giờ Việt Nam - 15/3/2020), Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định hạ lãi suất cơ bản bớt 100 điểm phần trăm từ mức 1-1,25% xuống 0-0,25% - bằng đúng với mức thấp nhất mà ngân hàng trung ương Mỹ áp dụng trước cuộc khủng hoảng tài chính 2008.

Bên cạnh đó, Fed sẽ mua trái phiếu và chứng khoán đảm bảo thêm ít nhất 700 tỷ USD, nhằm bơm tiền giải cứu nền kinh tế khỏi những tác động của dịch Covid-19 đang hoành hành và lan rộng lên tới 160 nước trên thế giới, trong đó có Mỹ.

Trước đó, hôm 3/3 Cục dự trữ liên bang Mỹ cũng đã bất ngờ đảo chiều chính sách, cắt giảm lãi suất 50 điểm phần trăm từ mức 1,5 - 1,75% xuống 1% - 1,25% nhằm khẩn cấp hỗ trợ nền kinh tế Mỹ trước nguy cơ suy  giảm tăng trưởng do dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19.

Như vậy, chỉ trong chưa tới 2 tuần, Mỹ đã hạ lãi suất bớt 150 điểm phần trăm xuống mức 0%.

Trong tuần qua, Fed cũng đã bơm thêm 1.500 tỷ USD vào thị trường tài chính, thông qua việc mua các tài sản tài chính, trong một nỗ lực lớn nhằm bơm tiền vào thị trường trái phiếu giữa lúc thị trường Phố Wall đang hoảng loạn và biến động chưa từng có trong lịch sử, tăng giảm 1000-2000 điểm thường xuyên và khó lường.

Hôm nay 16/3, Ngân hàng trung ương Hàn Quốc (BoK) cũng đã bất ngờ hạ lãi suất xuống mức thấp kỷ lục. Cụ thể, BoK đã giảm lãi suất chủ chốt 50 điểm phần trăm xuống 0,75%. Đây là lần hạ lãi suất khẩn cấp đầu tiên trong hơn 10 năm qua. Mức lãi suất 1,25% trước đó của Hàn Quốc đã được duy trì kể từ tháng 10/2019.

Trong một thông báo, BoK cho hay kể từ cuộc họp của Uỷ ban Chính sách Tiền tệ hôm 27/2, những lo ngại về kinh tế toàn cầu sụt giảm đã gia tăng do dịch COVID-19 lan rộng trên toàn cầu.

Với quyết định của Fed và BoK, thế giới đã bước vào một cuộc đua hạ sâu lãi suất đang diễn ra trên phạm vi toàn thế giới. Trong tuần trước, Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) hôm 11/3 đã cắt 50 điểm phần trăm, đưa lãi suất cơ bản từ mức 0,75% xuống 0,25%/năm; Ngân hàng Canada (BoC) hôm 5/3 đã cắt giảm mạnh lãi suất 50 điểm cơ bản xuống 1,25%.

M. Hà