Tiếng Việt là tài sản quý báu của dân tộc Việt Nam

Sáng 8/9, tại Hà Nội, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Bộ Ngoại giao đã tổ chức Hội thảo Tổng kết triển khai Kế hoạch Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài năm 2023. 

Tham dự Hội thảo có bà Lê Thị Thu Hằng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài; ông Triệu Tài Vinh, Phó Trưởng Ban Dân vận Trung ương.

Hội thảo còn có sự tham dự trực tiếp của gần 80 đại biểu là đại diện các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương và các địa phương có đông người Việt Nam ở nước ngoài; các chuyên gia, nhà nghiên cứu đầu ngành về ngôn ngữ và văn hóa và nhiều giảng viên uy tín trực tiếp tham gia công tác giảng dạy tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài.

Đặc biệt, Hội thảo kết nối trực tuyến tới các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài, đại diện các hội đoàn, cơ sở dạy tiếng Việt của cộng đồng và đông đảo đại biểu kiều bào từ gần 50 điểm cầu tại nhiều quốc gia. 

Hội thảo nhằm tổng kết, đánh giá kết quả triển khai tổ chức các hoạt động liên quan đến Ngày Tôn vinh tiếng Việt năm 2023 của các bộ, ban, ngành, địa phương, các cơ quan liên quan ở trong nước, các cơ quan đại diện Việt Nam và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; qua đó cổ vũ, khuyến khích bà con người Việt Nam ở nước ngoài học tập và sử dụng tiếng Việt.

Đồng thời, Hội thảo cũng đề xuất phương hướng, biện pháp nhằm nâng cao nhận thức về vai trò, giá trị của ngôn ngữ và văn hóa dân tộc trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài; tăng cường triển khai các hoạt động tôn vinh tiếng Việt ý nghĩa cả trong nước và ngoài nước. Từ đó thúc đẩy việc gìn giữ, học tập và sử dụng tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Lê Thị Thu Hằng khẳng định: “Tiếng Việt là tài sản quý báu của dân tộc Việt Nam, là kết tinh của hàng ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước, của lao động và phát triển. Đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đang phát triển mạnh mẽ với gần 6 triệu người đang sinh sống ở trên 130 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, tiếng Việt là phương tiện lưu giữ, trao truyền văn hóa, giúp đồng bào ta ở nước ngoài bảo tồn bản sắc văn hóa riêng, tự tin phát triển và hội nhập với thế giới. Tiếng Việt cũng là nhịp cầu thân thương nối liền đồng bào Việt Nam trên toàn thế giới với nhau và với Tổ quốc”.

Theo bà Lê Thị Thu Hằng, song song với công tác bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, công tác tiếng Việt luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm sâu sắc, được khẳng định thành chủ trương nhất quán, xuyên suốt và nêu thành nhiệm vụ cụ thể trong các văn bản chỉ đạo về công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài như Nghị quyết số 36-NQ/TW, Chỉ thị số 45-CT/TW và mới đây nhất là Kết luận số 12/KL-TW của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài trong tình hình mới.

Đề án Ngày tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 8/2022 có thể coi là đột phá trong công tác này, sẽ tạo động lực quan trọng thúc đẩy các hoạt động giảng dạy, học tập và đáp ứng nguyện vọng và nhu cầu thiết thực của cộng đồng.

Năm 2023 là năm đầu tiên tổ chức triển khai Đề án, ghi dấu ấn với những hoạt động tôn vinh tiếng Việt được triển khai đồng bộ với quy mô rộng khắp ở cả trong và ngoài nước, với sự chung tay và tham gia tích cực của các ban, bộ, ngành, đoàn thể, doanh nghiệp và đặc biệt là của bà con ta ở nước ngoài, trở thành sự kiện thu hút cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài, tạo hiệu ứng lan tỏa các giá trị cao đẹp của ngôn ngữ và văn hóa dân tộc.

Công tác triển khai Kế hoạch Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài được xúc tiến với sự tham gia của cộng đồng người Việt ta trên toàn thế giới thông qua những hoạt động cụ thể, như: Xây dựng tủ sách tiếng Việt phục vụ cộng đồng (tại Áo, Slovakia, Hungary, Nhật Bản); Hành trình tìm kiếm và phong tặng danh hiệu “Sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2023”; Chương trình biểu diễn nghệ thuật “Tiếng Việt thân thương”; Hội nghị Ngày Tôn vinh tiếng Việt năm 2023. 

Ngoài ra, còn có các hoạt động thường niên như: Khóa tập huấn giảng dạy tiếng Việt lần thứ 9 tại Hà Nội cho 60 giáo viên kiều bào về từ 16 quốc gia và vùng lãnh thổ; tổ chức “Trại hè Việt Nam” với sự tham gia của 120 đại biểu về từ 26 quốc gia và vùng lãnh thổ nhằm bồi dưỡng tiếng Việt cho thế hệ trẻ kiều bào thông qua các hoạt động giao lưu. 

Các đại biểu tham dự sự kiện. 

Tại Hội thảo, các đại biểu đã lắng nghe 10 tham luận từ đại diện các Bộ Thông tin & Truyền thông, Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch; các cơ quan, tổ chức gồm Đài Tiếng nói Việt Nam, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam; các chuyên gia đến từ Đại học Khoa học & Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội; đại diện các cơ quan đại diện và kiều bào tại các địa bàn Hungary, Ba Lan, Úc, Lào, Nhật Bản.

Các tham luận chủ yếu xoay quanh các nội dung chính: tình hình triển khai các hoạt động tôn vinh tiếng Việt ở trong nước và tại các địa bàn trong năm 2023; thuận lợi và khó khăn trong hoạt động gìn giữ tiếng Việt ở nước ngoài và đề xuất các phương hướng, biện pháp cụ thể nhằm triển khai hiệu quả Đề án Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài năm 2024.

Năm 2023, các hoạt động triển khai Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài nhận được sự hưởng ứng tích cực ở cả trong và ngoài nước, đa dạng về hình thức và nội dung, tạo được sân chơi, môi trường giao lưu cho bà con kiều bào. Tuy nhiên, do một số nguyên nhân khách quan, các hoạt động còn hạn chế về quy mô, địa bàn, đối tượng tham dự, chưa thực sự đáp ứng tốt yêu cầu, mục đích đề ra. Việc huy động sự đóng góp, tham gia của các cá nhân, doanh nghiệp cũng gặp khó khăn trong hoàn cảnh hiện nay, nên không đảm bảo tính ổn định, chắc chắn trong cam kết thực hiện của các đối tác.

Các đại biểu tham gia Hội thảo cũng chỉ ra nhiều khó khăn và thách thức thực tế ở ngoài nước như việc xây dựng giáo trình và đào tạo đội ngũ giáo viên tình nguyện giảng dạy tiếng Việt cần phải đa dạng, phù hợp với từng địa bàn, nguồn lực hỗ trợ còn hạn chế… Đặc biệt, rào cản lớn nhất ngăn trở hoạt động dạy tiếng cho con em người Việt ở nước ngoài chính là thiếu động lực học tập.

Phát biểu kết luận Hội thảo, ông Mai Phan Dũng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài ghi nhận, trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, do những nguyên nhân khách quan và chủ quan, các cơ quan bộ, ban, ngành và các cơ quan liên quan vẫn tiếp tục nỗ lực triển khai các hoạt động một cách đồng bộ và đầy đủ nhất có thể. 

Đặc biệt trong thời gian qua, các cơ quan liên quan đã chủ động duy trì, sáng tạo và đổi mới cách thức dạy và học tiếng Việt, áp dụng khoa học kỹ thuật hiện đại trong việc lan toả, phổ biến tiếng Việt thông qua các mô hình đa dạng, qua hình thức trực tiếp, truyền thanh, truyền hình, Internet… như chương trình Chào tiếng Việt của VTV4 và Nhà xuất bản Giáo dục; Xin chào Việt Nam của VTV4; Kênh đào tạo tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài của Đại học Quốc gia Hà Nội; lồng ghép nội dung về tôn vinh tiếng Việt trong các khóa tập huấn giảng dạy tiếng Việt cho giáo viên người Việt Nam ở nước ngoài, Trại hè Việt Nam… 

Đồng thời, ông Mai Phan Dũng cũng đưa ra một số một số giải pháp, kiến nghị nhằm triển khai hiệu quả Kế hoạch Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài năm 2024. 

Theo đó, các giải pháp tập trung giải quyết thách thức ở các nhóm vấn đề cốt lõi như: Tạo môi trường học tập hấp dẫn, phong phú về nội dung và hình thức để tạo nền tảng cho cộng đồng kết nối, chia sẻ và bồi dưỡng tình yêu tiếng Việt, nhất là trong thế hệ trẻ người Việt Nam ở nước ngoài. Đa dạng hoá, đổi mới các giáo trình học tiếng Việt trên cơ sở tận dụng các nền tảng kỹ thuật số, ứng dụng công nghệ thông tin, kêu gọi sự chung tay, hỗ trợ về nguồn lực tài chính, sáng tạo của tri thức kiều bào trong cộng động người Việt Nam ở nước ngoài trên toàn thế giới để đáp ứng nhu cầu các nhóm đối tượng, địa bàn.

Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, hình thức giảng dạy, đào tạo dạy và học tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài cả về phương pháp giảng dạy, kiến thức tiếng Việt và văn hoá, lịch sử Việt Nam qua hình thức trực tiếp và trực tuyến. Đồng thời tiếp tục duy trì việc tổ chức tập huấn trực tiếp tại địa bàn, có nghiên cứu điều chỉnh phù hợp với đặc điểm từng khu vực.

Tăng cường triển khai công tác tuyên truyền, đăng phát thông tin trên nhiều nền tảng, kênh truyền thông để lan tỏa rộng rãi đến công chúng ở cả trong và ngoài nước về các hoạt động tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Qua đó tạo tác động tích cực, giúp lan toả tình yêu tiếng Việt, nâng cao hoạt động dạy và học tiếng Việt trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.