Thủ tướng: "VN nhiều tiến sĩ nhưng ít công trình giá trị"

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chia sẻ tại Hội nghị tổng kết năm học 2015-2016 diễn ra sáng 5/8.

Ông Phúc cho rằng, năm học 2015 – 2016 vừa qua, mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức, nhưng toàn ngành giáo dục đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Ông đánh giá cao thành công của đổi mới khi Kỳ thi THPT quốc gia 2016 khắc phục những bất cập của những năm trước và giảm áp lực đối với người học, người dân và toàn xã hội.

Nguy cơ “chưa giàu đã già” nếu không có đột phá

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng nhìn nhận nhiều hạn chế, yếu kém gần đây của ngành đã được khắc phục một bước nhưng chưa thật căn bản. Đó là chưa coi trọng đúng mức đến giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, gây lo ngại cho xã hội.

Trình độ ngoại ngữ, nhất là tiếng Anh của học sinh phổ thông là rất hạn chế. Đặc biệt là học sinh còn thiếu kỹ năng sống dẫn đến nhiều trẻ đuối nước hoặc bị tai nạn thương tích. Việc khắc phục quá tải đối với học sinh phổ thông còn rất chậm.

Giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp chất lượng hạn chế, chưa gắn với nhu cầu xã hội, thị trường lao động dẫn đến nhiều sinh viên ra trường không tìm được việc làm đúng chuyên môn, thất nghiệp.

“Mỗi năm, theo ước tính sơ bộ, chúng ta phải chi hàng tỷ USD cho việc đưa con em ra nước ngoài học tập. Chất lượng đào tạo tiến sỹ, thạc sỹ đáng lo ngại. Đây là sự phản ánh của bệnh thành tích, sính bằng cấp. Nhiều tiến sĩ nhưng lại thiếu những công trình khoa học có giá trị đối với xã hội” – ông Phúc nhận định và nhấn mạnh “Việc này cần phải nghiêm túc chấn chỉnh”.

Người đứng đầu Chính phủ cũng đưa ra cảnh báo “Xu hướng già hóa dân số ngày càng nhanh, nguy cơ chưa giàu đã già sẽ trở thành hiện thực nếu chúng ta không có những đột phá, tạo chuyển biến nhanh trong công tác giáo dục đào tạo để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng năng suất lao động”.

Đừng để “ngứa trên đầu lại gãi dưới chân”

Với những nhận xét trên, ông Phúc lưu ý ngành giáo dục và đào tạo về một số phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp cần triển khai thời gian tới.

Cụ thể, về giáo dục phổ thông, ông Phúc cho rằng phải giảm tải nhanh chương trình học cho học sinh, không quá nặng về khối lượng, không quá thiên về kiến thức chuyên môn mà cần phát triển một cách toàn diện văn - thể - mỹ.

Ông Phúc cũng bày tỏ và yêu cầu chú ý giáo dục thể chất để tạo một thế hệ thanh niên khỏe mạnh toàn diện. Tạo cơ hội bình đẳng trong tiếp cận giáo dục.

Bên cạnh đó, phải bảo đảm chất lượng giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp đáp ứng nhu cầu xã hội và thị trường lao động. “Tôi hoan nghênh việc Bộ GD-ĐT sẽ làm việc với VCCI để gắn kết giữa giáo dục và thị trường lao động. Đừng để tình trạng “ngứa trên đầu lại gãi dưới chân” – ông Phúc so sánh.

Cùng lúc với đẩy mạnh tự chủ đại học cần xác định một cách rõ ràng “trách nhiệm xã hội” của trường đại học. Ông Phúc nói rõ “Chủ trương của Nhà nước ta là không phân biệt công – tư trong giáo dục đại học”.

Cuối bài nói chuyện, ông Phúc gửi gắm cho ngành về điều mà Nguyễn Trãi đã từng nói: “Nước Đại Việt ta hiền tài chưa bao giờ thiếu. Nhưng tìm cho ra hiền tài chưa bao giờ là việc đơn giản. Vì vậy, ngành cần đặc biệt chú trọng công tác phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng và trọng dụng nhân tài để trước tiên ngành có nhiều thầy giỏi, nhiều trò giỏi”.

Ông Phúc khẳng định “Xây dựng đất nước bền vững phải lấy giáo dục làm đầu, phải lấy nhân tài làm gốc", và mong muốn "tất cả chúng ta cùng nhau hành động vì mục tiêu cao đẹp đó”.

• Thanh Hùng