- Tại buổi kiểm tra việc thực hiện giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2017 của tổ công tác của Thủ tướng sáng nay, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP truyền đạt lời Thủ tướng phê bình các bộ ngành, địa phương có vốn giải ngân chậm dưới 20%.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng cho biết có 13 bộ ngành, địa phương giải ngân vốn chậm dưới 20%.

Đó là các bộ: KH-ĐT, Ngoại giao, Y tế; Ngân hàng Nhà nước, Ủy ban Dân tộc, Thông tấn xã VN, Hội Cựu chiến binh VN và các tỉnh thành: Hà Nội, Đà Nẵng, Bình Dương, Tây Ninh, TP.HCM, Bình Phước.

{keywords}
Ảnh: VGP

Ứng vốn rồi gửi ngân hàng

"Thủ tướng rất gắt gao việc này và liên tục nhắc tôi chuyển lời đến các bộ trưởng, chủ tịch các tỉnh giải ngân chậm. Nguyên nhân chậm trễ này trước hết thuộc về lãnh đạo các bộ ngành, địa phương”, Bộ trưởng Dũng nói.

Ngoài chậm có vấn đề về thủ tục, trong chỉ đạo về thi công còn chậm trễ, năng lực đơn vị tư vấn, chỉ đạo không quyết liệt…

Có đơn vị có tiền không tiêu được do thủ tục, do giải phóng mặt bằng.

“Thậm chí có đơn vị còn đẩy tiến độ giải ngân lên để ứng vốn nhưng gửi ngân hàng, tăng tỉ lệ giải ngân lên nhưng tiền ấy không vào đầu tư phát triển. Đấy là những 'nghệ thuật', mẹo không tốt mà Thủ tướng nhắc nhở”, Bộ trưởng Dũng nhấn mạnh và lưu ý phải minh bạch, công khai, tiền phải phục vụ đúng mục tiêu.

Ông cũng chỉ ra có những đơn vị có khối lượng vốn lớn nhưng rất khắt khe trong ứng vốn liên quan đến thủ tục, chỉ có chúng ta với chúng ta thôi nhưng không dám ứng tiền cũng làm chậm trễ. Có những đơn vị do quy trình, giải ngân nhưng lập dự án chậm.

Từ bất cập này, Thủ tướng giao Bộ KH-ĐT tập hợp những vướng mắc, điều chỉnh gỡ vướng để nâng cao hiệu quả đầu tư công.

“Tinh thần làm sao có giải pháp mạnh nhất để tháng 8, 9 tập trung giải ngân quyết liệt, không chấp nhận có tiền, có vốn mà không tiêu được do chỉ đạo không quyết liệt”, Bộ trưởng Dũng nói.

Thay cán bộ năng lực yếu kém

Ông cũng nhắc lại lệnh của Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành có biện pháp quyết liệt, ngay cả việc xem xét năng lực cán bộ nếu không đáp ứng được thì xem xét thay thế.

Còn nếu do giải phóng mặt bằng không tốt thì phải trực tiếp chỉ đạo. Tinh thần là tập trung giải ngân tốt, lãnh đạo các bộ ngành, địa phương vào trực tiếp làm.

“Nếu tháng 10 các đơn vị không giải ngân, Thủ tướng sẽ điều chuyển vốn. Năm ngoái nơi nào giải ngân chậm năm nay giao vốn cũng phải xem xét rất chặt chẽ”, Chủ nhiệm VPCP lưu ý.

Theo Bộ Tài chính, sau khi được đôn đốc, tình hình giải ngân các đơn vị này đã có chuyển biến tích cực, một số đơn vị đạt trên 20%.

Cập nhật mới nhất của Bộ Tài chính, tính đến 30/6, một số cơ quan, địa phương đã đạt tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công trên 20% như Ủy ban Dân tộc, Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Bình Phước, Bình Dương, Tây Ninh.

Tỷ lệ giải ngân thấp có Hội Cựu chiến binh (4,5%), Bộ Ngoại giao (5,1%), Ngân hàng Nhà nước (5,8%); Thông tấn xã VN (8,5%), Bộ KH-ĐT (13,3%), Bộ Y tế (16%).

Tổ công tác đánh giá, việc chậm trễ giải ngân vốn đầu tư công được cho là một “điểm nghẽn” đối với tăng trưởng kinh tế. 

Nếu không có các giải pháp cấp bách để thúc đẩy tiến độ giải ngân sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng của nền kinh tế, trong khi tỷ lệ và nghĩa vụ vay trả nợ công ngày càng có nguy cơ tăng cao.

Việc giải ngân chậm còn khiến Chính phủ phải gánh lãi của dân. Hết năm 2017, nợ công sẽ tăng lên mức 65% GDP chạm trần mức QH đề ra. Nợ công chạm trần, Chính phủ sẽ phải tính đến vay nợ trong nước.

Theo đánh giá của tổ công tác, để vay nợ, bù đắp bội chi, các công cụ điều hành vĩ mô như công cụ lãi suất, tỷ giá… sẽ được sử dụng. Điều này sẽ gây áp lực lên lạm phát và toàn bộ nền kinh tế. Việc huy động từ phát hành trái phiếu chính phủ xong rồi không “tiêu” được, “chậm tiêu” lại quay nằm ở ngân hàng là “luẩn quẩn”.

Thu Hằng