Chiều 8/6, tại phiên chất vấn với Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, ĐB Nguyễn Phương Thủy (Hà Nội) đề cập diễn biến không bình thường của thị trường kinh doanh vàng miếng trong nước. ĐB nêu, đặc biệt là từ đầu năm 2022 đến nay đã thể hiện thị trường này có rất nhiều điểm bất ổn và bất hợp lý, chênh lệch quá cao về giá vàng tại Việt Nam với giá vàng trên thị trường thế giới.
ĐB nêu dẫn chứng có lúc lên đến trên 20 triệu đồng trên một lượng, chênh lệch quá khắc nghiệt giữa giá vàng miếng SJC với giá vàng trang sức SJC cùng hàm lượng hoặc với giá vàng miếng của các thương hiệu khác, gây tâm lý lo lắng, bất an cho người dân, làm giảm niềm tin vào giá trị của đồng tiền Việt Nam và làm gia tăng lạm phát.
Bà đề nghị Thống đốc cho biết trách nhiệm của NHNN đối với tình trạng nêu trên? Ngân hàng đã tiến hành thanh tra, kiểm tra yếu tố hình thành giá khi giá vàng miếng biến động bất thường hay chưa? Liệu có sự bắt tay, thao túng về giá vàng miếng SJC trên thị trường hiện nay hay không?
Đến thời điểm nào thì NHNN sẽ đề xuất Chính phủ sửa đổi Nghị định 24 năm 2012 để có thể xử lý một cách căn cơ các vấn đề bất cập của hoạt động kinh doanh vàng trong suốt thời gian qua?
Trả lời vấn đề này, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho hay, giá vàng trên thị trường quốc tế diễn biến rất phức tạp và cũng rất khó lường. Lý do vì giá vàng chịu tác động bởi rất nhiều yếu tố, như chỉ số đồng USD hay căng thẳng chính trị giữa Ukraine và Nga, một loạt các sự kiện về thương mại, chính trị khác sẽ tác động đến giá vàng và khó lường.
Theo bà Hồng, có thời điểm giá vàng tăng lên đến 2.000 USD/ounce, nhưng cũng có những thời điểm giá vàng lại xuống mức khoảng 1.700 hay 1800 USD/ounce. Việc này cho thấy giá vàng biến động rất khó lường.
Ở trong nước, giá vàng có cùng xu hướng với giá vàng của thế giới, nhưng tốc độ điều chỉnh tăng của giá vàng trong nước nhanh hơn và tốc độ điều chỉnh giá vàng xuống thì lại chậm hơn giá vàng của thế giới.
Thống đốc NHNN thông tin, qua đánh giá, phân tích những nguyên nhân thì thấy rằng giá vàng của các nhãn thương hiệu khác ngoài SJC, tức là vàng nguyên liệu, về cơ bản, chênh lệch giá vàng trong nước so với quốc tế chênh khoảng 2 triệu đồng một lượng. Nhưng riêng có giá vàng SJC tăng ở mức lớn, có khoảng 16-17 triệu trên một lượng.
Bà Hồng nêu một số nguyên nhân. Thứ nhất, thực hiện chủ trương chống vàng hóa trong nền kinh tế, từ năm 2012 thực hiện Nghị định số 24 và đặc biệt là từ năm 2014 trở lại đây, NHNN không nhập vàng về để sản xuất vàng miếng, như vậy nguồn cung vàng miếng trong nước đã giảm đi, vì có thể có một phần vàng đó được chuyển sang sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ.
Thứ hai, với biến động của giá vàng thế giới, bản thân các doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng, họ niêm yết giá cũng rất lo ngại về rủi ro nên thường niêm yết giá rất cao. Với SJC là một thương hiệu vàng mà người dân ưa chuộng hơn cả nên họ niêm yết giá cao.
Trên thực tế theo dõi, giá vàng niêm yết, giá vàng mua và giá vàng bán của các tổ chức về cơ bản chênh nhau khoảng 1 triệu hoặc 1,5 triệu đồng một lượng. Đối với SJC mua cao thì bán cao và các thương hiệu vàng khác mua thấp lại bán thấp.
Với vai trò quản lý nhà nước về vấn đề vàng, bà Hồng cho hay, cơ quan đã chuẩn bị sẵn sàng các phương án để can thiệp nếu cần thiết.
Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, qua tổng hợp số liệu của các tổ chức kinh doanh vàng, người dân cũng không có nhu cầu mua vàng miếng nhiều. Bởi vì có số liệu là bán ròng, tức khi giá càng cao thì nhiều người dân mang đi bán để lấy Việt Nam đồng.
“Chúng tôi chưa tổ chức thực hiện nhập khẩu về để can thiệp vàng nhưng đã xây dựng phương án, trong trường hợp cần thiết thì cũng sẽ thực hiện.
Bởi vì khi nhập khẩu vàng thì chúng tôi cũng sử dụng dự trữ ngoại hối nhà nước của quốc gia để nhập khẩu vàng về để can thiệp. Nhưng với nhu cầu thị trường hiện nay, NHNN cũng chưa triển khai giải pháp này”, bà Hồng nói.
Việc giá vàng “đi ngược” với thế giới có làm lợi cho tổ chức hay doanh nghiệp?
Giơ biển tranh luận, liên quan tới giá vàng, ĐB Trịnh Xuân An (Đồng Nai) cho rằng, có lẽ Việt Nam là nước duy nhất “đi ngược” với thế giới. Khi giá vàng thế giới giảm, giá vàng Việt Nam lại tăng, có những thời điểm dẫn đến khoảng cách gần 20 triệu. Ông cho rằng vấn đề trên là rất khó chấp nhận.
ĐB cũng nêu quan điểm rằng, liệu đằng sau việc giá vàng “đi ngược” với thế giới như trên có làm lợi cho tổ chức hay doanh nghiệp nào hay không? Do đó cần phải phân tích, đánh giá kỹ lưỡng về vấn đề này.
Cùng tham gia tranh luận, ĐB Nguyễn Phương Thủy đánh giá cao việc điều hành thị trường vàng, quản lý các hoạt động kinh doanh vàng trong thời gian qua.
Tuy nhiên, bà Thủy cũng đặt vấn đề, việc độc quyền một thương hiệu vàng quốc gia là SJC có phải là một trong những nguyên nhân dẫn đến giá vàng miếng SJC tăng cao như hiện nay?
ĐB chỉ rõ, cùng là vàng miếng nhưng không phải là thương hiệu SJC thì chênh với giá SJC đến 15 triệu/lượng. Nêu rõ, xét về giá thành hay xét về giá thế giới thì chênh lệch như thế là quá lớn, ĐB đề nghị Thống đốc NHNN có giải đáp cụ thể hơn về nội dung này?
Những vấn đề này sẽ được Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng tiếp tục trả lời vào phiên chất vấn sáng mai (9/6).
Hương Quỳnh
.svg){kind=icon}
