Mức phí rẻ hơn thị trường khác, nhưng cao gấp đôi Zing Mp3, Nhaccuatui
Ngày 13/3, dịch vụ âm nhạc trực tuyến lớn nhất thế giới Spotify đã công bố việc gia nhập thị trường Việt Nam nhưng nếu nhìn vào việc người dùng bàn tán và chia sẻ về Spotify trên mạng xã hội những ngày gần đây, không ít người đã tin vào tương lai tương sáng của ứng dụng này. Tuy nhiên, đây chỉ là hiệu ứng “bầy đàn” khi mà điều này cũng đã xảy ra với Apple Music hay Netflix khi 2 ứng dụng này vào thị trường. Bởi vì, sau khi số lượng dùng thử tăng nhanh thì sau đó cũng không có nhiều người còn nhắc hay chia sẻ về Apple Music như khi mới giá nhập thị trường. Nguyên nhân là do mức giá còn khá cao nhất là khi người Việt Nam đã quen với miễn phí, ít nhạc Việt Nam và Apple Music gắn với hệ sinh thái Apple còn khá “đóng”.
Cụ thể, mức giá 59.000 đồng/tháng mà Spotify đưa ra tương đương với mức giá của Apple Music ở thị trường Việt Nam và rẻ hơn rất nhiều so với các thị trường khác trên thế giới. Mặc dù vậy, so với mức giá tài khoản VIP của các trang nghe nhạc trực tuyến lớn ở Việt Nam thì vẫn cao hơn hẳn. Cụ thể, mức giá VIP trên Nhaccuatui và Zing Mp3 vào khoảng 30.000 đồng/tháng, 80.000 đồng/3 tháng, 150.000 đồng/6 tháng và 270.000 đồng/12 tháng.
Tuy nhiên, hiện Spotify mới chỉ áp dụng hình thức thanh toán qua thẻ Visa/MasterCard. Còn Zing Mp3 và Nhaccuatui hỗ trợ các hình thức khác như nạp qua thẻ cào điện thoại hay qua ví điện tử như Zalo Pay, Momo…
Còn đối với phiên bản miễn phí, so với Zing Mp3 hay Nhaccuatui, Spotify miễn phí đang bị giới hạn một số tính năng như chỉ bỏ qua được 6 bài hát trong một giờ, chỉ cho phép nghe trực tuyến...trên ứng dụng smartphone.
Thách thức lớn nhất là một thị trường quen miễn phí
Một câu hỏi được đặt ra, Spotify có gì khác biệt so với Apple Music, Zing Mp3 và Nhaccuatui. Ưu điểm lớn nhất của Spotify là giao diện và trải nghiệm người dùng thực sự tốt hơn hẳn so với những ứng dụng còn lại như khả năng gợi ý nhạc, playlist theo hành vi, sở thích người dùng thay vì chỉ cung cấp nhạc thuần như Apple Music hay gợi ý nhạc tốt hơn so với 2 ứng dụng Việt. Chính vì thế, nếu luôn băn khoăn với câu hỏi “Hôm nay nghe gì”, Spotify là sự lựa chọn phù hợp, khi mà với việc vào thị trường Việt Nam thì kho nhạc Việt cũng đã được bổ sung với những ca sĩ vắng bóng trên các site nhạc trực tuyến trước giờ như Lệ Quyên, Mỹ Tâm.
Tuy nhiên, có không ít thách thức cho Spotify khi gia nhập thị trường Việt Nam. Đầu tiên, đó là việc sẽ kiếm tiền như thế nào khi người dùng đã quá quen với nhạc miễn phí. Mặc dù có phiên bản miễn phí để thu hút người dùng và độc quyền phát hành một số album như Tâm 9 (Mỹ Tâm) nhưng với việc bị giới hạn một số tính năng như không cho phép bỏ qua quá 6 bài trong 1 tiếng, không cho tải offline trên smartphone... cũng là một cản trở không nhỏ cho Spotify.
Nếu chỉ loay hoay với các phương án kiếm tiền quen thuộc như cung cấp tài khoản trả phí với mức giá như hiện nay, qua quảng cáo, bắt tay nhà mạng ra mắt gói cước, Spotify chắc chắn sẽ gặp khó khi người dùng chỉ thích miễn phí, quảng cáo thì ngày càng teo tóp bởi sự cạnh tranh của Google và Facebook. Chưa kể đến, để xâm nhập thị trường mới, chi phí marketing và PR, bản quyền sẽ là một số tiền không nhỏ để tạo thu hút người dùng. Guvera, ứng dụng nghe nhạc của Úc thành lập năm 2009, từng gọi vốn 130 triệu USD, cũng chia tay thị trường Việt Nam sau một thời gian ngắn thử nghiệm mô hình thu phí.
Đây là một thách thức không hề nhỏ khi ngay cả các ứng dụng nhạc trực tuyến trong nước cũng chưa thể giải được bài toán kiếm tiền hiệu quả và “chuyển đổi” được doanh thu tương ứng với số lượng người dùng đông đảo. Bản thân Spotify cũng đang gặp những khó khăn nhất định khi “cứ kiếm được 100 đồng, Spotify phải chi 84 đồng cho ngành công nghiệp âm nhạc, 16 đồng còn lại mới là của họ”. Doanh thu năm 2015 của Spotify là hơn 2 tỉ USD nhưng lỗ gần 200 triệu USD, lỗ lũy kế gần 700 triệu USD.
Thách thức thứ 2 là việc so với các trang nhạc Việt như Nhaccuatui, Zing Mp3, Spotify không cung cấp nhạc chất lượng cao lossless ngay cả với tài khoản trả phí. Đây cũng là lý do khiến Tidal, dù mới gia nhập thị trường đã trở thành đối thủ nặng ký của Spotify.
Thách thức thứ 3, đó là số lượng bài hát và playlist nhạc Việt Nam. Mặc dù Spotify đã sở hữu các ca sĩ hạng Anhư Lệ Quyên, Mỹ Tâm cho đến các ca sĩ trẻ như Sơn Tùng M-TP hay Noo Phước Thịnh, nhưng so với các trang nhạc “nội” thì số lượng các ca khúc Việt trên Spotify vẫn chưa thực sự phong phú và cũng chưa có nhiều playlist nhạc Việt “chất” giống như playlist nhạc US-UK. Ngoài ra, ứng dụng Spotify phiên bản Việt Nam vẫn khác biệt một số tính nắng so với bản ở thị trường US-UK. Khi ưu điểm lớn nhất chưa được phát huy, rõ ràng Spotify sẽ khó thuyết phục người dùng trả phí hơn.
Thử thách cuối cùng là việc thị trường nhạc Việt Nam hiện nay đã ở mức bão hòa, bằng chứng là số lượng người dùng Youtube, Zing Mp3 và Nhaccuatui luôn nằm trong top đầu ở Việt Nam. Vì thế, cơ hội cho một ứng dụng mới chen chân không phải là một điều dễ dàng. Keeng, Nhac.vn, Nhac.vui hay NhacSO.net là những ví dụ điển hình.
Tựu chung lại, dù còn nhiều khó khăn nhưng việc Spotify gia nhập là một tín hiệu tốt cho thị trường nhạc Việt Nam để người dùng bắt đầu làm quen và có ý thức hơn với việc “nghe nhạc có ý thức” . Bởi vì, chỉ với một thị trường âm nhạc trả phí thì mới khiến các bên tham gia từ nghệ sĩ, các trang nhạc, người dùng hưởng lợi: người dùng nhận được các sản phẩm âm nhạc có chất lượng từ nội dung cho đến file nhạc, nghệ sĩ có thể sống được bằng nghề và yên tâm cho ra đời những tác phẩm tốt, các trang nhạc có kinh phí để duy trì và phát triển.