Vài ngày trước, một trong những tên miền phổ biến nhất thế giới, .org, vốn dành cho các tổ chức phi lợi nhuận, đã bị bán cho một công ty tư nhân có tên Ethos Capital, với một số tiền không tiết lộ. Thỏa thuận này sẽ được hoàn tất vào quý đầu năm sau.
Thỏa thuận này đã làm chấn động cả ngành công nghiệp internet, không chỉ vì tên miền .org luôn được vận hành trên cơ sở phi lợi nhuận mà nó còn tích cực tiếp thị bản thân như vậy. Hơn 10 triệu địa chỉ web với hậu tố .org trên đó đã được xem như các tổ chức phi lợi nhuận. Nhưng giờ đây đuôi org đó lại đang bị bán cho một công ty tư nhân – tất nhiên là một tổ chức vì lợi nhuận.
Chính vì vậy, một thỏa thuận "đi đêm" và không hề thông báo trước bị cả ngành công nghiệp internet xem như một sự phản bội lại tôn chỉ của họ. Đáng buồn hơn, PIR (viết tắt của Public Interest Registry), tổ chức quản lý tên miền .org, cũng xác nhận việc hủy bỏ tình trạng phi lợi nhuận mà họ duy trì từ năm 2003 đến nay vì thỏa thuận này.
Như xát thêm muối vào nỗi đau của những người đang làm việc trong ngành internet, tổ chức phê chuẩn thương vụ bán tên miền này – Internet Society (vốn thâu tóm tên miền .org và tạo ra PIR từ năm 2002) – luôn được xem như một người hỗ trợ và bảo trợ cho văn hóa kỹ sư nhằm sáng tạo và phát triển công nghệ mạng lưới để làm nên internet hiện đại như ngày nay.
Trong khi thế giới internet bàng hoàng vì thỏa thuận này, Internet Society lại xem đây là một bước tiến đáng kể cho internet. CEO Internet Society, Andrew Sullivan cho biết: "Đây là bước phát triển quan trọng và đầy phấn khích cho cả Internet Society và Public Interest Registry. Thương vụ này sẽ mang lại cho Internet Society khoản tài trợ bền vững và nguồn lực để đưa nhiệm vụ của chúng tôi lên một quy mô rộng lớn hơn khi chúng tôi tiếp tục công việc của mình nhằm làm Internet mở hơn, dễ tiếp cận hơn và bảo mật hơn – cho mọi người."
Một thỏa thuận đáng ngờ
Thỏa thuận này không chỉ gây tranh cãi vì phá hỏng đi tính chất phi lợi nhuận của tên miền .org mà còn xung quanh công ty tư nhân mua lại nó cũng như hàng loạt động thái khác diễn ra trước thương vụ này.
Cho dù Ethos Capital được xem như "một đối tác chiến lược mạnh mẽ, người thấu hiểu được sự phức tạp của ngành công nghiệp tên miền", không ai trong ngành này từng nghe nói đến công ty trước thương vụ này. Nó mới chỉ thành lập được vài tháng này.
Những người sáng lập công ty, CEO Erik Brooks và Nora Abusitta-Ouri đều không có kinh nghiệm gì với lĩnh vực này.
Tuy nhiên, một điều thú vị về Erik Brooks là trước khi thành lập nên Ethos Capital vài tháng trước, ông từng làm việc cho một công ty đầu tư có tên Abry Partners. Nhà tư vấn cấp cao của hãng đầu tư này là ông Fadi Chehadé, người từng là cựu CEO của ICANN, tổ chức phi lợi nhuận giám sát mọi tên miền của thế giới internet.
Trước đó, vào ngày 30 tháng 6 năm nay, ICANN đã đồng ý gỡ bỏ mức giá trần trong 10 năm tới đối với các tên miền .org – vốn rất rẻ khi chỉ ở mức từ 10 USD đến 15 USD mỗi năm, vì để phục vụ cho các tổ chức phi lợi nhuận. Điều này sẽ mở đường cho việc tăng giá đến mức không giới hạn đối với hơn 10 triệu tên miền đang dùng đuôi .org này.
Chính vì vậy, quyết định cũng giúp tăng giá trị của hoạt động đăng ký tên miền .org từ hàng triệu USD lên mức hàng tỷ USD trong những năm tới. Tất nhiên quyết định này lúc đó đã bị phản đối và chỉ trích dữ dội từ cộng đồng khi có hơn 3.000 lời bình luận từ các tổ chức phi lợi nhuận gửi tới phản đối quyết định này.
Và chỉ vài tháng sau quyết định, tên miền này đã bị bán cho một công ty tư nhân - vì lợi nhuận.
Các tổ chức như Hiệp hội thương mại Internet (Internet Commerce Association – ICA), với nhiều thành viên là các đơn vị quản lý và vận hành tên miền, cho rằng, thương vụ này là một phần của xu hướng sẽ phá hoại toàn bộ mục đích của tên miền .org, làm việc duy trì hoạt động của các tổ chức phi lợi nhuận trở nên ngày càng khó khăn hơn.
Trong một lá thư mở gửi tới ICANN, ICA cảnh báo rằng, cả quyết định gỡ bỏ giá trần và thương vụ bán PIR cho Ethos, đều nên bị chặn lại.
ICA cho biết: "Thật may mắn là việc bán có chủ định việc đăng ký tên miền .org mang lại cơ hội đình chỉ việc phê chuẩn, loại bỏ Thỏa thuận Đăng ký đối với bất kỳ giao dịch đã hoàn tất nào, và đưa hợp đồng này ra một cuộc đấu thầu cạnh tranh."
Một cuộc đấu thầu cạnh tranh cũng có thể mang lại các đối tác minh bạch hơn, hiểu rõ hơn về những gì mình cần làm và ý nghĩa của nó với ngành công nghiệp internet toàn cầu.
Tên miền cấp cao .org không chỉ là một tên miền thông thường. Đây đang là nơi trú ngụ của hàng triệu tổ chức phi lợi nhuận trên toàn cầu, những tổ chức đang phải chật vật góp sức mình nhằm gây dựng một thế giới tốt đẹp hơn cho nhiều triệu người khác trên toàn cầu.
Tư nhân hóa một cách không rõ ràng tên miền này cũng như việc gỡ bỏ giá trần duy trì từ lâu nay có thể khiến mức phí cấp mới và duy trì các tên miền đó tăng một cách không kiểm soát và làm hoạt động của các tổ chức trên trở nên ngày càng khó khăn hơn.
.svg){kind=icon}
