Các nhà nghiên cứu tại Quảng Châu, Trung Quốc, đã đưa ra giải thuyết: Tê tê - loài thú có mõm dài, ăn kiến thường được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc –có thể là nguồn động vật của dịch virus corona đã lây nhiễm hơn 30.000 người và đang tàn phá trên toàn thế giới.
Các nhà khoa học cho rằng đề xuất này dựa trên phân tích di truyền, là có vẻ hợp lý - nhưng cần thận trọng vì công trình vẫn chưa được công bố đầy đủ. "Đây là một quan sát cực kỳ thú vị. Mặc dù chúng ta cần xem xét thêm các chi tiết, nhưng rất ý nghĩa vì hiện nay có một số dữ liệu khác cho thấy tê tê mang virus có liên quan mật thiết đến 2019-nCoV", Edward Holmes, nhà nghiên cứu virus tiến hóa tại Đại học Sydney (Australia) nói.
Xác định danh tính nguồn động vật mang virus corona có tên là nCoV-2019 là một trong những câu hỏi quan trọng nhất ("câu hỏi chìa khoá") mà các nhà nghiên cứu đang chạy đua tìm câu trả lời. Virus corona được biết là lưu hành trên động vật có vú và chim - các nhà khoa học đã đặt giả thuyết 2019-nCoV đến từ dơi - một đề xuất dựa trên sự giống nhau của trình tự hệ gen của nó với các loại virus corona đã biết khác. Nhưng virus này có thể được truyền sang người bởi một loài động vật khác.
Theo công bố tại một cuộc họp báo ngày 7/2, Đại học Nông nghiệp Nam Trung Quốc tại Quảng Châu cho biết 2 nhà nghiên cứu của họ, Shen Yongyi và Xiao Lihua, đã xác định tê tê là nguồn tiềm năng của nCoV-2019 trên cơ sở so sánh di truyền của virus corona lấy từ động vật và từ người bị nhiễm trong ổ dịch, cùng những phát hiện khác. Các trình tự tương đồng đến 99%.
"Mong chờ bài báo và dữ liệu được công bố"
Trước đây, các nhà nghiên cứu đã lưu ý rằng virus corona là nguyên nhân có thể gây tử vong ở tê tê; nCoV-2019 và virus corona từ tê tê sử dụng các thụ thể có cấu trúc phân tử tương tự để lây nhiễm các tế bào.
Ngay trước khi có thông báo ngày 7/2, tê tê đã là một “ứng viên tốt” của loài trung gian cho virus. Vì vậy, điều thú vị là các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một trình tự gần giống như thế, David Robertson, một nhà virus học tính toán tại Đại học Glasgow (Vương quốc Anh) cho biết.
Tê tê là động vật được bảo vệ, nhưng bị buôn bán bất hợp pháp khá phổ biến, một số loài đang bị đe dọa nghiêm trọng. Thịt và vảy được bán, sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc để điều trị các bệnh như bệnh ngoài da, rối loạn kinh nguyệt và viêm khớp. Luật pháp Trung Quốc quy định người bán tê tê có thể bị phạt từ 10 năm tù trở lên.
Virus corona xuất hiện ở thành phố Vũ Hán của Trung Quốc vào tháng 12 và được cho là đã lây sang người ở chợ hải sản và động vật hoang dã, nơi nhiều người đầu tiên bị nhiễm bệnh. Tê tê không được liệt kê trong danh sách hàng hoá bán tại chợ, mặc dù việc buôn bán tê tê bất hợp pháp có thể giải thích cho thiếu sót này.
Tháng trước, các nhà khoa học ở Bắc Kinh đã công bố rằng rắn là nguồn gốc của nCoV-2019, nhưng giả thuyết đó đã bị các nhà nghiên cứu khác bác bỏ.
Shen và Xiao đã không trả lời ngay các yêu cầu bình luận của Nature, nhưng Liu Yahong, Hiệu trưởng Đại học Nông nghiệp Nam Trung Quốc (Hoa Nam), đã nói trong cuộc họp báo rằng kết quả sẽ sớm được công bố để hỗ trợ các nỗ lực kiểm soát Coronavirus.
Các nhà khoa học hy vọng bài báo sẽ cung cấp thông tin chi tiết, bao gồm cả nơi nhóm nghiên cứu tìm thấy tê tê có virus tương tự. Arinjay Banerjee, nhà nghiên cứu Coronavirus tại Đại học McMaster ở Hamilton (Canada) nói rằng một chi tiết quan trọng khác là các nhà nghiên cứu tìm thấy virus này ở đâu trên tê tê, ví dụ, như nó được phân lập từ các mẫu máu hoặc chất thải trực tràng. Điều đó sẽ giúp xác định cách nó có thể được truyền sang người và cách truyền bệnh như vậy có thể được ngăn chặn trong tương lai.
"Tôi tin điều đó có thể là sự thật", Kristian Andersen, nhà miễn dịch học và nhà sinh học tính toán tại Scripps Research ở La Jolla, California, cho biết ông đã so sánh các trình tự hệ gen Virus tê tê có sẵn công khai và nhận thấy rằng chúng giống với nCoV -2019. Tôi mong chờ bài báo và các dữ liệu được công bố".
Song Phương (Theo David Cyranoski – Nature)