Điều kiện tự nhiên của Tây Ninh khá phong phú, diện tích đồng bằng tự nhiên hơn 4.041km²; đường biên giới dài 240km, tiếp giáp ba tỉnh thuộc Campuchia, trong đó có hai cửa khẩu quốc tế là Mộc Bài và Xa Mát, ba cửa khẩu chính và 11 cửa khẩu phụ; nằm trên tuyến đường Xuyên Á, đóng vai trò quan trọng trong việc tổ chức các tuyến du lịch, đưa đón khách du lịch từ Việt Nam sang Campuchia và các nước lân cận.

Một góc tỉnh Tây Ninh

Dồi dào tiềm năng 

Theo Tiến sĩ Nguyễn Thị Hậu, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh nhận định, Tây Ninh là một vùng đất địa linh, có tiềm năng, lợi thế để phát triển kinh tế - xã hội, nhất là tiềm năng về du lịch. Tiềm năng đầu tiên phải nói đến là tài nguyên từ di sản lịch sử  - văn hóa; từ vị thế địa - văn hóa và quá trình lịch sử của Tây Ninh, có thể nhận thấy Tây Ninh có 3 đặc trưng mà các nhà khoa học gọi là các “ADN” để làm nên bản sắc văn hóa và cũng là một lợi thế lớn để phát triển du lịch.

Quần thể Khu du lịch Quốc gia núi Bà Đen với diện tích bán kính rộng 24 km2, gồm 3 ngọn núi là núi Bà, núi Phụng và núi Heo tạo thành. Trong đó, núi Bà Đen có độ cao 986m, được gọi là nóc nhà Nam Bộ, quanh năm luôn che phủ bởi mây mù. 

Mỗi năm, danh thắng này đón tiếp hàng triệu du khách hành hương. Núi Bà Đen đang là điểm đến với hàng vạn khách du lịch vào ngày nghỉ, Lễ, Tết và đã trở thành điểm đến hấp dẫn nhất trong vùng Đông Nam bộ.

Tây Ninh còn có điểm du lịch tâm linh nổi tiếng là Tòa thánh Cao Đài, nơi thờ tự cấp trung ương của đạo Cao Đài; Di tích Quốc gia đặc biệt - Di tích lịch sử Căn cứ Trung ương Cục miền Nam; Vườn Quốc gia Lò Gò - Xa Mát, hứa hẹn là điểm đến tuyệt vời cho du khách thích trải nghiệm, tìm hiểu; Và nhiều di tích cấp tỉnh ghi đậm văn hóa từ thời kỳ văn hóa Óc Eo với hơn 1.000 năm tuổi đến nay.  

Hồ Dầu Tiếng với tổng diện tích mặt hồ rộng 270 km2, sức chứa 1,58 tỷ m3 nước, với đặc trưng có đảo nhím giữa lòng hồ Dầu Tiếng rộng trên 1.000 ha. Đây là công trình thủy nông nhân tạo lớn nhất Đông Nam Á, với diện tích mặt nước là 27km²; rồi sông Vàm Cỏ Đông (bắt nguồn từ Campuchia) chảy qua địa phận 5 huyện biên giới của tỉnh có chiều dài 105km, mang vẻ đẹp trong lành, hoang sơ tự nhiên.

Tây Ninh có cung đường vòng quanh chân núi, cảnh quan là những vườn mãng cầu, rẫy mì, hàng cỏ lau hai bên đường cùng nhiều điểm dừng chân độc đáo như Trại cừu, hồ Mây Núi, thung lũng Ma Thiên Lãnh… hứa hẹn sẽ là đường chạy marathon tuyệt vời.

Ẩm thực của vùng đất Tây Ninh đặc sắc với nhiều sản phẩm phong phú như bánh tráng phơi sương, bánh canh Trảng Bàng, bò tơ, muối tôm, đặc biệt là các món chay của tôn giáo Cao Đài, được xem là một trong những thế mạnh để tỉnh phát triển các loại hình du lịch.

Tăng tốc phát triển du lịch

Tiềm năng thì lớn, nhưng khai thác như thế nào cho hiệu quả? Bởi lẽ, du lịch là ngành kinh tế rất kén chọn, không thể khai thác bừa bãi, không thể “bóc ngắn cắn dài”. 

Theo quan sát, kinh tế - xã hội nửa đầu năm của Tây Ninh đạt khá toàn diện, có những điểm nhấn rất ấn tượng, kinh tế tiếp tục phục hồi tốt và có bước phát triển tích cực hơn sau đại dịch COVID-19, trong đó ngành du lịch bắt đầu "mở cửa" và lập tức phát triển một cách mạnh mẽ.

Theo, Tiến sĩ khoa học Trần Ngọc Thêm - Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng, để có thể biến tiềm năng thành hiện thực.... tới đây Tây Ninh cần phải có một chiến lược tăng tốc phát triển du lịch bền vững, được xây dựng trên cơ sở triết lý bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa của Tây Ninh.

Cụ thể, chương trình tăng tốc phát triển du lịch Tây Ninh cần thực hiện 4 giải pháp như: Xây dựng Khu du lịch Thủ đô Cách mạng miền Nam; xây dựng phức hệ du lịch Tòa thánh Cao Đài - Bảo tàng Tôn giáo Nam Bộ; hoàn thiện Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen và xây dựng Khu ẩm thực - Khu du lịch về đêm tại Tây Ninh.

Các chương trình trên cần hoàn tất trước năm 2030 nhằm giúp du lịch Tây Ninh tăng tốc phát triển mạnh mẽ, bảo đảm thực hiện mục tiêu đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.

Đặc biệt, để du lịch phát triển, hạ tầng giao thông phải thông suốt. Tỉnh đang quy hoạch phát triển du lịch đường sông, tận dụng hệ thống sông ngòi đa dạng kết nối cùng TP.HCM, đầu tư bến bãi, các tuyến sông kết nối với đường bộ. 

Bên cạnh đó, các dự án giao thông như dự án đường cao tốc TP.HCM - Mộc Bài, hệ thống giao thông quốc lộ, tỉnh lộ đang và sẽ được đầu tư kết nối các khu du lịch trọng điểm như núi Bà Đen, quần thể di tích quốc gia đặc biệt Căn cứ Trung ương Cục miền Nam, Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát… đang góp phần tạo nên "đòn bẩy" để phát triển kinh tế và xã hội, đồng thời góp phần tăng khả năng cạnh tranh, định vị thương hiệu cho du lịch Tây Ninh. 

Tân Châu