Tăng lãi suất: Ngân hàng hướng tới điều gì?

Không chỉ Sacombank hay VPBank phát hành chứng chỉ tiền gửi mà nhiều ngân hàng khác như VIB, VietABank hay LienVietPostBank… cũng công bố phát hành chứng chỉ tiền gửi và hầu hết tập trung vào các gói trung và dài hạn.

Điều đặc biệt là việc các ngân hàng phát hành chứng chỉ tiền gửi để huy động vốn là một diễn biến mới đáng chú ý. Phải chăng việc tăng lãi suất huy động này chính là đáp ứng mục tiêu tăng trưởng tín dụng và cơ cấu lại nguồn vốn tại các ngân hàng.

Tính toán cân đối dài hạn

Trao đổi với chúng tôi, chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu cho biết sở dĩ các ngân hàng đồng loạt phát hành chứng chỉ tiền gửi do đang chịu áp lực từ Thông tư 06 của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Theo đó, các ngân hàng đang phải cân đối lại nguồn vốn để giảm tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn từ mức 60% xuống còn 50%.

Nhiều người lo ngại về việc lãi suất cho vay sẽ tăng khi lãi suất đầu vào các ngân hàng tăng mạnh.

“Nói một cách dễ hiểu là trước kia, có 100 đồng vốn ngắn hạn thì ngân hàng có thể sử dụng 60 đồng cho vay trung và dài hạn, trong đó có cho vay bất động sản. Nhưng hiện nay, các ngân hàng chỉ được sử dụng 50 đồng để cho vay trung và dài hạn. Như vậy, các ngân hàng buộc phải huy động nhiều vốn hơn. Việc phát hành chứng chỉ tiền gửi thực chất là một cách huy động vốn trung và dài hạn của ngân hàng”, ông Hiếu cho biết.

Chia sẻ về mức lãi suất của chứng chỉ tiền gửi mà các ngân hàng phát gần đây ông Hiếu cho biết, hiện nay, NHNN chỉ áp trần lãi suất 5,5%/năm với các khoản tiền gửi dưới 6 tháng. Với các khoản trên 6 tháng, ngân hàng và người gửi tiền được phép áp dụng lãi suất thỏa thuận. “Với kỳ hạn dài trên 5 năm, nhiều ngân hàng sẵn sàng phát hành chứng chỉ tiền gửi có số dư từ vài trăm triệu cho tới cả tỷ với lãi suất lên đến 9%/năm cho khách hàng”, ông Hiếu cho biết.

Ông Hiếu cũng chia sẻ thêm việc các ngân hàng đẩy mạnh chứng chỉ tiền gửi không hoàn toàn là do cạnh tranh từ các công ty tài chính (CTTC). “Các CTTC cũng đang phát hành chứng chỉ tiền gửi với lãi suất huy động tương đối cao. Tuy nhiên, có thể thấy rõ mục đích phát hành chứng chỉ tiền gửi của các ngân hàng khi hầu hết họ nhắm tới các kỳ hạn rất dài”.

Theo tìm hiểu, hiện nay, lãi suất huy động thông qua phát hành trái phiếu và chứng chỉ tiền gửi của các CTTC vào khoảng 10%/năm, không cao hơn nhiều so với lãi suất huy động dài hạn của ngân hàng.

Theo ông Hiếu, nguyên nhân của mức chênh lệch này là do ngân hàng được dễ dàng huy động từ nhiều nguồn vốn khác nhau, trong khi đó CTTC chỉ có thể huy động từ tổ chức, vì vậy họ buộc phải đẩy lãi suất cao hơn để thu hút nguồn tiền.

Mặc dù vậy, nhưng tổng vốn huy động của các CTTC hiện mới chỉ trên dưới 40 nghìn tỷ, chưa bằng một ngân hàng nhỏ, chứng tỏ đó chỉ là một thị phần rất nhỏ trong thị trường tài chính ngân hàng.

Với việc các ngân hàng đẩy mạnh huy động vốn trung và dài hạn bằng chứng chỉ tiền gửi ông Hiếu cũng cho rằng có thể sẽ tác động làm tăng cả lãi suất huy động và lãi suất cho vay trong năm nay.

Lê Hà