Suýt chết vì bát cháo
Bác sĩ Trần Vũ Quang, Bệnh viện Phụ sản Trung ương (Hà Nội), tâm sự anh từng chứng kiến một sự cố đáng tiếc với sản phụ không tuân thủ khuyến cáo về chế độ ăn uống. Sau khi lên lịch phẫu thuật, bác sĩ dặn bệnh nhân không được ăn trong vòng 8 tiếng trước khi mổ sinh, chỉ nên uống nước.
Tuy nhiên, bệnh nhân chọn mổ lúc 8h sáng, 5h vào viện đã tranh thủ ăn bát cháo loãng. Khi các bác sĩ gây mê, bệnh nhân ho, sặc và bị tràn dịch vào phổi khiến ca cấp cứu "toát mồ hôi hột".
Trong sản khoa cũng có nhiều bà bầu đẻ cấp cứu vì vậy với những bệnh nhân này, các bác sĩ phải xử lý rất kỹ. Sản phụ cần thông báo với bác sĩ mình đã ăn gì để phòng tai biến khi gây tê, gây mê.
Theo bác sĩ Phan Văn Dũng, Khoa Gây mê Hồi sức, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, tổn thương phổi do hít sặc là biến chứng rất nghiêm trọng. Khi đó, người bệnh hít vào phổi dịch và thức ăn từ dạ dày trào lên sau khi dẫn mê, trong quá trình mổ hoặc giai đoạn hồi tỉnh.
Dạ dày đầy là một trong những yếu tố liên quan đến tổn thương phổi do hít sặc. Ngoài ra, còn nhiều nguy cơ khác, nhất là khi người bệnh bị giảm hoặc mất khả năng bảo vệ đường thở trong giai đoạn phẫu thuật.
Bệnh nhân không được ăn uống trước khi phẫu thuật
Năm 2011, Hội Gây mê Mỹ đã đưa ra hướng dẫn thực hiện việc nhịn ăn uống trước mổ và sử dụng thuốc để giảm nguy cơ tổn thương phổi do hít sặc. Hướng dẫn này tập trung vào những người bệnh chuẩn bị mổ.
Các trường hợp mổ cấp cứu không đặt nặng vấn đề nhịn ăn uống trước gây mê - phẫu thuật vì tính chất khẩn cấp của bệnh và đương nhiên phải chấp nhận nguy cơ của các biến chứng liên quan.
Một số tình trạng cụ thể của người bệnh cũng có thể lý giải cho việc thay đổi uyển chuyển các khuyến cáo. Hướng dẫn này giúp nâng cao chất lượng gây mê và giảm các biến chứng liên quan đến tổn thương phổi do hít sặc khi phẫu thuật.
Ăn như nào?
Bác sĩ Dũng cho biết, hiện nay có các khuyến cáo trong hướng dẫn cho thấy có sự khác biệt giữa thức ăn và đồ uống vì thời gian đi qua dạ dày của các chất này khác nhau.
Nhịn ăn uống hoàn toàn 2 tiếng trước khi gây mê làm phẫu thuật áp dụng cho cả trẻ em và người lớn. Các thức uống không chứa cồn (nước lọc, trà, nước đường, cà phê đen, nước ép trái cây, nước ngọt không có ga) nên dùng trước 2 tiếng (100 - 200 ml đối với người lớn và 2 ml/kg đối với trẻ em).
Với nhóm thức ăn nhẹ (bánh mì nướng, súp, cháo loãng) nên dùng trước 6 tiếng.
Các thực phẩm béo hoặc chiên xào qua dạ dày chậm hơn nên cần thời gian nhịn ăn uống 8 tiếng. Đối với trẻ nhỏ, nên nhịn uống các loại sữa tươi, sữa đặc, sữa công thức trước 6 tiếng và sữa mẹ trước 4 tiếng.
Hiện nay, việc áp dụng hướng dẫn nhịn ăn uống trước mổ được thực hiện đồng bộ qua các quy định chuẩn bị tiền phẫu trong hồ sơ bệnh án điện tử. Nhóm chuyên viên liên ngành phải quan tâm các thực hành và thay đổi quy trình nhằm đảm bảo việc chăm sóc người bệnh.
Lưu ý trước ca phẫu thuật đối với bệnh nhân
- Tẩy trang và chùi sạch sơn móng tay, móng chân
- Chải và cột gọn tóc
- Tháo kính áp tròng
- Tháo răng giả
- Tháo đồ trang sức, bao gồm các loại khuyên đeo
- Mặc quần áo do bệnh viện cung cấp, không mang vớ và mặc đồ lót. Mang giày dép thoải mái, không mang giày cao gót, xăng đan hay dép xỏ ngón.
- Đi tiểu trước khi vào phòng mổ
- Bệnh nhân nhỏ tuổi cần có bố mẹ hoặc người giám hộ đi kèm
- Trước khi phẫu thuật, nếu có các triệu chứng bất thường như: cảm lạnh, đau họng, ho, đau bụng cồn cào, tiêu chảy hoặc sốt, người bệnh cần thông báo cho bác sĩ phẫu thuật, bác sĩ gây mê hoặc điều dưỡng tại khoa để kịp thời thăm khám. Bác sĩ có thể quyết định hoãn thực hiện phẫu thuật cho đến khi tình trạng người bệnh ổn định.
Khánh Chi
Liệt mặt vì bật điều hòa suốt đêm, bác sĩ cảnh báo thói quen nhiều người mắc
Sử dụng điều hòa không đúng cách có thể gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe, trong đó có tình trạng liệt cơ mặt.
.svg){kind=icon}
