Đến hết tháng 9/2023, trên địa bàn tỉnh Sơn La có 930 HTX đăng ký thành lập, 06 liên hiệp HTX. Trong đó, 06 tháng đầu năm thành lập mới 35 HTX, đạt 46,67% kế hoạch, giải thể 08 HTX, bằng 40% kế hoạch. Doanh thu bình quân 6 tháng của HTX đạt 1.500 triệu đồng; Lãi bình quân của HTX đạt 150 triệu đồng, đạt 75% kế hoạch năm 2023. Tổng số thành viên của các HTX là 38.942 người, bằng 105% kế hoạch. Tổng số lao động thường xuyên trong các HTX là 10.500 người, thu nhập bình quân người lao động đạt 48 triệu đồng/người/năm.
Các HTX đã hỗ trợ kinh tế hộ phát triển, tạo điều kiện cho kinh tế hộ trong tổ chức sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, sử dụng dịch vụ, tiếp cận thị trường... là cầu nối cho sự trao đổi hàng hóa giữa công nghiệp và nông nghiệp, giữa thành thị và nông thôn, thúc đẩy quá trình chuyển đổi cơ cấu lao động của địa phương.
Số lượng HTX tăng mạnh đã góp phần đa dạng ngành nghề, quy mô, trình độ sản xuất, tạo thêm nhiều việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động, góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Hiệu quả hoạt động của kinh tế HTX đã thúc đẩy các hình thức hợp tác đa dạng, kinh doanh tổng hợp trong sản xuất nông nghiệp.
HTX Thanh Sơn, bản Bó Phương, xã Yên Sơn, huyện Yên Châu thành lập từ năm 2018 với 7 thành viên, trồng 25ha rau màu các loại; trong đó, 17ha được cấp chứng nhận VietGAP. Hiện nay, HTX đã thực hiện liên kết hỗ trợ sản xuất, tiêu thụ sản phẩm các loại rau, củ, quả cho các hộ thành viên; trồng 3ha bắp cải, 2,5ha bí xanh trái vụ theo hướng hữu cơ, sản lượng 110 tấn/năm, bán với giá từ 5.000-13.000 đồng/kg để cung cấp cho các siêu thị, chợ đầu mối ở thành phố Hà Nội và các tỉnh Thanh Hóa, Hòa Bình.
Anh Nguyễn Văn Sơn, Giám đốc HTX Thanh Sơn, cho biết :”HTX vận động các thành viên luôn áp dụng kỹ thuật trồng rau an toàn, ưu tiên sử dụng phân bón hữu cơ và phân vi sinh; việc phòng trừ sâu bệnh chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học và đủ thời gian cách ly mới được thu hoạch. Đặc biệt, 100% nguồn nước tưới rau ở đây sử dụng nước giếng khoan, không bị ô nhiễm. Nhờ vậy, chất lượng sản phẩm rau, quả luôn đảm bảo, an toàn, được khách hàng đánh giá cao, nhiều thương lái liên hệ thu mua. Sản lượng rau của HTX đạt gần 400 tấn/năm, doanh thu gần 2 tỷ đồng”.
Còn tại HTX nông nghiệp Nà Ngà, xã Chiềng Hặc, để nâng cao giá trị sản phẩm chuối địa phương, HTX đã áp dụng sấy chuối bằng năng lượng mặt trời và được Dự án cải cách kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng xanh (GIZ) của Đức đánh giá cao, hỗ trợ xây dựng 70 m2 nhà sấy năng lượng mặt trời, gồm hệ thống mái mica tích tụ nhiệt theo hình vòm trên sàn xi măng, được trang bị hệ thống quạt hút ẩm, cửa ra vào có lưới chống côn trùng. Sử dụng nhà sấy bằng năng lượng mặt trời tận dụng được nguồn nhiệt sạch, tiết kiệm chi phí. Trong quá trình sấy, cách ly thực phẩm hoàn toàn với các yếu tố môi trường ngoài như mưa, bụi, côn trùng... nên sản phẩm vừa chất lượng, vừa đảm bảo sạch, an toàn.
Ông Lê Tiến Lợi, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Sơn La, cho biết, thời gian tới, đơn vị sẽ tập trung đào tạo nghề cho lao động, kết hợp tập huấn, bồi dưỡng cho người đứng đầu HTX; chú trọng bám sát thực tiễn, phù hợp với yêu cầu phát triển thị trường. Đồng thời, tăng cường hỗ trợ, khuyến khích các HTX tham gia xây dựng các mô hình gắn với chuỗi giá trị để làm cơ sở nhân rộng; tích cực thúc đẩy phát triển các HTX mới tại những nơi đủ điều kiện và người dân có nhu cầu sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, tập trung gắn với các sản phẩm chủ lực của các địa phương. Đơn vị cũng đặt mục tiêu xây dựng thêm nhiều mô hình kinh tế tập thể, sản xuất theo chuỗi giá trị, từ đó tạo việc làm, tăng thu nhập, góp phần giảm nghèo bền vững cho người dân.