Ở nước ta, con sam biển có nhiều ở Quảng Ninh, Hải Phòng, Khánh Hóa, Bình Thuận,... Hai loài sam phổ biến nhất ở bờ biển Việt Nam là Tachypleus tridentatus và Carcinos corpius rotundicauda.
Sam biển là loài vật có có 6 đôi chân và 4 mắt, trong đó có 2 mắt lồi ra ở bên thân thể và 2 mắt còn lại ở trên đầu nằm sát vào nhau. Con sam phân bố ở các vùng ven biển, chủ yếu là các dải cát tại khu vực có thủy triều cao. Sam biển sống thành từng cặp cho đến hết đời.
Mỗi cặp sam đẻ nhiều trứng từ tháng 4 đến tháng 7, tháng 8 và sau khi đẻ trứng, con sam cái sẽ bò đi nơi khác. Nếu đánh bắt đúng mùa thì sam cái sẽ có rất nhiều trứng. Sam cái có kích thước lớn hơn sam đực. Một con sam cái thường nặng từ 1,5 - 3kg, có khi nặng hơn. Còn sam đực nhỏ hơn một nửa, chỉ từ 1 - 2kg.
Tuy nhiên, việc đánh bắt sam khá khó. Sam chỉ sống được khoảng 3 ngày khi rời khỏi biển nên không phải thực khách nào cũng có cơ hội được thưởng thức món ngon trứ danh này.
Công đoạn chế biến sam cũng rất cầu kỳ. Phải là người đi biển lâu năm mới cho ra được những món sam tuyệt vời được. Nếu bắt được con sam không ăn sứa thì không sao nhưng bắt phải con ăn sứa thì gan và ruột của nó cực độc, có thể gây chết người.
Chính vì vậy người làm cần phải rất cẩn thận. Cả một con sam chỉ lấy riêng phần bụng và phần trứng, tránh không để ruột và gan sam bị vỡ. Sau khi đã được sơ chế hoàn chỉnh, sam có thể trở thành nguyên liệu của rất nhiều món hấp dẫn và bổ dưỡng như chân sam xào chua ngọt, gỏi sam, sam xào sả ớt, trứng sam chiên giòn, sụn sam nướng, sam bao bột rán, sam xào miến… món nào ăn cũng đều hấp dẫn.
Món ăn về sam thì nổi bật nhất là sam trứng nướng. Khi nướng sam chuyển màu từ xanh sang vàng là lúc nó đã chín, lúc này người của quán sẽ dùng kéo cắt quanh mép phần thân đầu, lột lớp áo giáp phía dưới để lộ ra bọng trứng vàng ươm như trứng cá tầm để thưởng thức.
Tùy theo thời điểm mà giá thành của sam cũng khác nhau. Sam được bán theo đôi, mỗi đôi có giá dao động từ 500.000 - 1.000.000 đồng. Với những đôi sam nhẹ cân, không đúng mùa, thịt không thơm ngon bằng chính vụ thì giá thành rẻ hơn, chỉ vài trăm ngàn đồng.
Vì khó đánh bắt, không sống được lâu lại kỳ công chế biến nên sam chỉ xuất hiện trong thực đơn ở một số nhà hàng. Nhiều thực khách muốn thưởng thức sam đành chấp nhận di chuyển hàng trăm cây số về vùng biển Hải Phòng, Quảng Ninh để "mục sở thị" những món ăn lạ miệng từ sam.
Ngoài là một loại hải sản ngon có tiếng, máu sam còn rất có giá trị, nhất là trong y học. Hơn 600.000 con sam đã được đánh bắt mỗi năm trong suốt mùa sinh sản và đóng góp khoảng 30% lượng máu của chúng cho các cơ sở chuyên khoa đặc biệt ở Mỹ và châu Á. Mỗi một ga lông máu sam trị giá 60.000 USD khiến cho ngành công nghiệp máu sam trên bình diện toàn cầu đạt giá trị 50 triệu USD/năm.
Máu của loài sam đặc biệt ngay từ ngoại hình, bởi thay vì màu đỏ như của con người hay đại đa số các loài động vật khác, máu sam lại mang màu xanh dương nhạt. Nguồn gốc của màu sắc khác thường này đến từ nguyên tố đồng có trong thành phần máu của chúng (trong khi con người có máu đỏ là do chứa sắt).
(Theo Gia Đình và Xã Hội)
Bọ biển 'khổng lồ' 1 triệu đồng/đôi, đặc sản lạ hút khách sành ăn
Dù có hình thù kỳ lạ, giá thành đắt đỏ, từ khâu đánh bắt đến chế biến đều công phu nhưng sam vẫn trở thành đặc sản mang đậm hương vị biển "được lòng" giới sành ăn.