- Ở Nhật môn Đời sống được dạy ở lớp 1, 2 và việc lựa chọn sách giáo khoa (SGK) do nhà xuất bản nào ấn hành là tùy từng nơi lựa chọn. Trong bài viết này tôi giới thiệu nội dung SGK môn Đời sống cuốn Thượng, Hạ (dành cho lớp 1, 2) do nhà xuất bản Mitsumura ấn hành.
Nội dung sách giáo khoa cuốn Thượng môn Đời sống dành cho lớp 1 gồm có các đề mục sau:
- Từ hôm nay em vào lớp 1
- Những mối quan hệ xung quanh
- Tìm hiểu về sự sinh trưởng trong đời sống của một số loài hoa
- Cùng nhau vui chơi trong bốn mùa
- Những động vật xung quanh em
- Cùng nhau mỉm cười (Tự bản thân em và mọi người trong gia đình duy trì những thói quen tốt. Và hãy luôn nghĩ, nghe thấy nụ cuời)
- Cùng kết thúc lớp 1 nào (Sau 1 năm học của lớp 1, em đã rèn được những thói quen gì trong cuộc sống...). Mục này để tổng kết sự trưởng thành của các em.
Nội dung sách giáo khoa cuốn Hạ môn Đời sống dành cho học sinh lớp 2 gồm có các đề mục sau:
- Từ hôm nay em vào lớp 2
- Thành phố rộng lớn nơi em sinh sống
- Sự lớn lên của các loại rau xanh
- Tìm hiểu về những động vật sống nhỏ bé quanh em (Bài này gắn liền với quan niệm tôn trọng sinh mệnh được dạy trong môn Đạo đức)
- Cùng nhau chế tạo các đồ thủ công (Mục này được tiến hành dựa trên việc các em tự sưu tầm các bìa cáctông, các chai nước đã uống hết để tận dụng làm thành các thành phẩm)
- Bây giờ em thế nào? (Mục này các em sẽ tự trả lời ở thời điểm đó em có thể tự mình làm được gì. Ví dụ rửa bát, quét nhà...), từ giờ về sau em mong muốn làm nghề gì và em làm gì để thực hiện nó...
Nội dung của môn Đời sống và hướng dẫn dạy môn này được nhà xuât bản Mitsumura cho công bố cụ thể trên website.
Hoa Asagao được ép plastic và trang trí trên quạt giấy |
Những quy định về thời lượng dạy, mục tiêu hướng đến của môn học trong từng đề mục, sự liên quan của môn Đời sống với các môn lân cận đều được hướng dẫn chi tiết.
Thông qua việc học trên lớp các em đã được trải nghiệm một số hoạt động như sau:
Ở chương trình lớp 1 có tìm hiểu về đời sống của Hoa. Nhiều trường tiểu học ở Nhật đã chọn lựa loài hoa Asagao (Morning Glory) để cho các em trồng. Cô giáo chỉ cung câp hạt và đất, chậu cây còn bình nước các em phải cầm từ nhà đi (được tận dụng từ lọ chai nhựa 500ml).
Mỗi ngày đến lớp trước khi vào học các em đều phải tưới cây. Thông qua đó, mỗi hôm các em sẽ thấy hoa lớn lên một chút đầu tiên là những lá non bé xíu, rồi lá to ra, hoa mỗi bông một màu...Có thể chúng ta sẽ nhìn thấy niềm vui lấp lánh trong mắt con trẻ khi tự tay các em trồng chậu hoa của mình. Chậu hoa đó được trồng từ tháng 4 và đến tháng 7 khi nghỉ hè các em lại được cầm về nhà để tiếp tục chăm sóc.
Năm lớp 1 các em cũng có nội dung tìm hiểu về động vật xung quanh em. Nhiều trường tổ chức cho học sinh đi ra công viên để các em quan sát các con ve, con giun, con dế...
Trong chương trình lớp 2 với đề mục: Khám phá về thành phố nơi em sống. Thầy cô giáo có thể chia thành 4-5 nhóm để các em đến tham quan như cửa hàng tiện lợi, cửa hàng làm rượu, cửa hàng bán xăng, cửa hàng bán bò bít tết... Mỗi nhóm từ 5-7 em. Các em sẽ được cầm theo giấy bút để làm phóng viên tác nghiệp hỏi nhân viên phục vụ tại những cửa hàng đó...Điều này giúp cho cái nhìn về cuộc sống của các em được rộng mở hơn, biết thêm những hoạt động khác bên ngoài. Các em có thể biết cửa hàng rượu đó được mở ra từ năm 1960, là cửa hàng rượu ngon và có chai khá đắt tầm 10 man ( tương đương 20 triệu tiền Việt)...
Hàng cây hoa Asagao do các em học sinh lớp 1 trồng tại Trường Tiểu học Taba (Okinawa – Japan) |
Hình ảnh các em học sinh khám phá cửa hàng bánh mì (Trong SGK môn Đời sống cuốn Hạ) |
Hướng dẫn trồng cây trong sách giáo khoa môn Đời sống (cuốn Hạ) |
Ngoài ra, ở lớp 2 có đề mục tìm hiểu về rau xanh. Các em có thể tự lựa chọn trồng và chăm sóc loại cây mình thích như cà chua, cà tím, đậu ván, ngô, khoa lang...Đối với ngô và khoai lang thì các em trồng theo nhóm còn cà chua thì mỗi em lại được cho cây giống và các em hàng ngày tưới, chăm sóc chúng. Đến khi cà chua ra quả các em được hái mang về nhà và măm măm....
***
Có thể nói rằng những bài học về Đời sống qua trang sách đều rất giản dị, dễ hiểu. Nó giúp các em học sinh lớp 1, 2 biết yêu thiên nhiên, yêu thành phố nơi em sống và vui chơi chan hòa với bạn bè thông qua các hoạt động trải nghiệm cùng nhau.
- Đào Thu Vân (Kanazawa, Nhật Bản)