PTT Vũ Đức Đam: Cải thiện từng chỉ số của Chính phủ điện tử cần làm thực chất

Thông tin từ Cổng thông tin điện tử Chính phủ (Chinhphu.vn) cho hay, những nội dung liên quan đến việc cải thiện thứ hạng Chính phủ điện tử của Việt Nam đã được thảo luận kỹ trong cuộc họp do Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam chủ trì về Chính phủ điện tử vào chiều ngày 16/1 vừa qua. Cùng với đại diện lãnh đạo các bộ, ngành khác, lãnh đạo Bộ TT&TT tham dự cuộc họp về Chính phủ điện tử  vào chiều ngày 17/1/2017 có Bộ trưởng Trương Minh Tuấn và Thứ trưởng Nguyễn Thành Hưng.

Theo báo cáo Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử năm 2016 được Liên Hợp Quốc công bố hồi cuối tháng 7/2016, với việc đạt được 0,5143 điểm, Việt Nam xếp hạng 89/193 nước về phát triển Chính phủ điện tử, tăng 10 bậc so với năm 2014 nhưng lại tụt xuống vị trí thứ 6 trong khu vực ASEAN (năm 2015 Việt Nam đứng 5 trong 11 nước ASEAN), sau các nước: Singapore (thứ 4 thế giới và thứ nhất ASEAN); Malaysia (thứ 60 thế giới và thứ 2 ASEAN); Philippines (thứ 71 thế giới và thứ 3 ASEAN); Thái Lan (thứ 77 thế giới và thứ 4 ASEAN); Bruney (thứ 83 thế giới và thứ 5 ASEAN).

Cũng theo báo cáo này, thứ hạng của Việt Nam ở 3 nhóm chỉ số thành phần gồm Dịch vụ công trực tuyến, Hạ tầng viễn thông và Hạ tầng nhân lực lần lượt là 74, 110 và 127.

Báo cáo Chỉ số phát triển Chính phủ điện tử 2016 của Liên Hợp Quốc cũng cho thấy ngày càng nhiều quốc gia cung cấp dịch vụ công trực tuyến thông qua một địa chỉ duy nhất. Tám nước có mức thu nhập trung bình thấp lọt vào nhóm 65 nước có chỉ số Chính phủ điện tử cao, một phần lớn là nhờ vào cải cách hành chính.

Các công nghệ mới như: Big Data, IoT, GIS... trở thành các công cụ hữu hiệu để nâng cao hiệu quả cung cấp dịch vụ của các cơ quan công quyền. Mạng xã hội ngày càng trở thành phương tiện giao tiếp hiệu quả giữa cơ quan công quyền và người dân. Những xu thế chính của Chính phủ điện tử trên thế giới là tích hợp và liên thông các dịch vụ công trực tuyến; dữ liệu mở; sự tham gia của người dân vào quản lý điều hành của cơ quan công quyền và các công nghệ số, đặc biệt là các công nghệ di động.

Chinhphu.vn cho biết, tại cuộc họp ngày 17/1, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã nhấn mạnh. các xếp hạng quốc tế liên quan trực tiếp đến năng lực cạnh tranh quốc gia, môi trường kinh doanh, Chính phủ điện tử, đổi mới sáng tạo là những lĩnh vực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ rất quan tâm. 

Đây không chỉ là “cuộc đua” hình thức, xếp hạng đơn thuần trong so sánh với các nước mà liên quan trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp, đến tín nhiệm của quốc gia trong thu hút đầu tư, cạnh tranh của nền kinh tế, trong đàm phán các cam kết thương mại quốc tế. Tín nhiệm quốc tế cao thì chi phí vốn của cả quốc gia và doanh nghiệp đều giảm.

Trong cuộc họp, đại diện các bộ, ngành đã tập trung phân tích những vấn đề liên quan đến từng chỉ số thành phần trong xếp hạng Chính phủ điện tử, cũng như trách nhiệm của từng bộ, ngành.

Đáng chú ý, có rất nhiều số liệu sử dụng để tính toán trong bảng xếp hạng Chính phủ của Liên hợp quốc không được cập nhật hoặc không được cung cấp.

Điển hình trong nhóm chỉ số Hạ tầng nhân lực hiện không có 2 chỉ tiêu là số năm đi học kỳ vọng của trẻ em và số năm đi học trung bình của người lớn do hiện ngành giáo dục không có số liệu công bố mặc dù Báo cáo Chính phủ điện tử của Liên Hợp Quốc đã sử dụng chỉ số này từ năm 2014.

Tương tự, trong chỉ số Hạ tầng viễn thông, nhiều số liệu về tỷ lệ người sử dụng internet, số thuê bao điện thoại cố định/100 dân, thuê bao di động/100 dân, tỷ lệ băng rộng không dây, băng rộng cố định… thực tế Việt Nam đều cao hơn những số liệu được sử dụng trong bảng xếp hạng của LHQ.

Trách nhiệm để xảy ra tình trạng này, theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trước hết thuộc về các bộ, ngành chưa quan tâm sâu sát, chưa theo đúng các tiêu chí quốc tế, chưa thống nhất đầu mối cũng như phương thức cung cấp số liệu đồng bộ, thống nhất.

“Những công việc triển khai Chính phủ điện tử đã chỉ đạo nhiều năm nay nhưng chuyển biến chưa rõ nét vì chưa đủ cụ thể, chưa đủ quyết liệt, chưa quy trách nhiệm cụ thể của các bộ, ngành. Buổi làm việc hôm nay cần giải quyết triệt để những tồn tại trên”, Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ GD&ĐT khẩn trương phối hợp với Bộ LĐTB&XH (giáo dục nghề nghiệp) tính toán để cập nhật, công bố ngay 2 số liệu còn thiếu trong chỉ số về Hạ tầng nhân lực. 

Bộ TT&TT chấn chỉnh, thống nhất đầu mối, cơ chế cung cấp thông tin, trước hết là nhóm chỉ số về hạ tầng viễn thông thuộc chức năng quản lý nhà nước của mình. Với vai trò là cơ quan được giao đầu mối đối với Báo cáo Chính phủ điện tử của Liên Hợp Quốc, Bộ TT&TT cần chủ trì cùng các bộ, ngành, địa phương triển khai những công việc cụ thể liên quan đến cải thiện các chỉ số Chính phủ điện tử.

“Những việc chúng ta làm tốt mà dữ liệu cung cấp không chính xác thì phải chấn chỉnh, cập nhật ngay. Những chỉ số nào đã cung cấp đúng dữ liệu mà vẫn ở thứ hạng thấp thì cần có biện pháp cải thiện mạnh mẽ, thực chất”, Phó Thủ tướng nói.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn cho biết đầu năm 2017, Bộ sẽ ban hành hệ thống chỉ tiêu thống kê TT&TT, báo cáo đánh giá ứng dụng CNTT của các cơ quan Nhà nước, sách trắng về CNTT. Đây là những văn bản rất quan trọng cung cấp các số liệu liên quan đến Chính phủ điện tử ở Việt Nam.

Liên quan đến chỉ số Dịch vụ công trực tuyến, đại diện các Bộ GD&ĐT, LĐTB&XH, TN&MT, Y tế… đã trực tiếp báo cáo về tiến độ thực hiện việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến theo nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết 36a về Chính phủ điện tử.

Kết luận buổi làm việc, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành cần bàn bạc cụ thể, thống nhất đầu mối, đồng bộ số liệu liên quan đến Chính phủ điện tử để cung cấp cho các tổ chức quốc tế, LHQ theo định kỳ cũng như cập nhật lên cổng thông tin điện tử của các bộ, ngành.

“Việc cải thiện từng chỉ số chúng ta phải làm thật thực chất, đề ra kế hoạch cụ thể, đặc biệt là dịch vụ công trực tuyến. Năm vừa rồi các bộ đã rất tích cực cung cấp dịch vụ công trực tuyến nhưng mới được phần ở Trung ương, bây giờ cần tập trung nhiều hơn cho địa phương, và phải đẩy mạnh thuê dịch vụ CNTT. Về cơ bản, hệ thống văn bản chỉ đạo về Chính phủ điện tử tương đối đầy đủ nhưng yếu ở khâu tổ chức thực hiện, mà một trong những nguyên nhân là không có kế hoạch thật cụ thể. Tôi đề nghị, sau cuộc họp này lãnh đạo các bộ ngành phải chỉ đạo rất sát vấn đề này”, Phó Thủ tướng nói.

Với mục tiêu đẩy mạnh phát triển Chính phủ điện tử, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước, phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn; Nâng vị trí của Việt Nam về Chính phủ điện tử theo xếp hạng của Liên hợp quốc; Công khai, minh bạch hoạt động của các cơ quan nhà nước trên môi trường mạng, ngày 14/10/2015, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 36a về Chính phủ điện tử.

Nghị quyết 36a ra đời đã có tác động tích cực về nhận thức để các bộ, ngành, địa phương quan tâm, tăng cường chỉ đạo công tác ứng dụng CNTT. Đến nay, sau hơn 1 năm Nghị quyết 36a được triển khai, tình hình xây dựng Chính phủ điện tử tại Việt Nam theo Nghị quyết này đã thu được những kết quả bước đầu khả quan. Các bộ, ngành, địa phương đã cơ bản hoàn thành những nhiệm vụ chung, chủ yếu được đặt ra trong Nghị quyết 36a. Trong đó, riêng về phát triển dịch vụ công trực tuyến (DVCTT), từ chỗ DVCTT tuy đa dạng về số lượng nhưng vẫn phổ biến ở mức 1 và 2, chiếm tới 96,3% khối bộ, ngành và  95,2% khối địa phương trong giai đoạn trước; thì tính đến hết năm 2016, đã có 19/21 bộ, ngành cung cấp 253 DVCTT mức độ 3; 226 DVCTT mức độ 4. 60/63 tỉnh, thành phố đã triển khai DVCTT từ mức độ 3 trở lên, với 6.579 dịch vụ mức 3 và 935 dịch vụ mức 4.