Phục hồi con mắt 40 năm mờ đục bằng kỹ thuật phaco nâng cao

Gần 40 năm sống chung với đôi mắt mờ đục

Từ năm 10 tuổi, chị L.T.K.T (thị trấn Sông Mã, huyện Sông Mã, Sơn La) bị bạn học vô tình bắn súng cao su vào mắt trái. Mắt đau nhức, chỉ muốn nhắm nghiền lại, K.T phải nghỉ học mấy tháng trời. 

Do hoàn cảnh gia đình ở xa tỉnh lộ, cách hơn 100 cây số đường rừng, đi lại khó khăn, gia đình K.T đành chịu để mắt con đau đớn. Từ đó, mắt chị K.T mờ dần.

Cho đến tháng 7/2023, chị K.T được giới thiệu đến Bệnh viện Mắt kỹ thuật cao Hà Nội (Hitec) và được chẩn đoán: mắt trái đục thủy tinh thể, đứt chân mống mắt rộng sau chấn thương.

ThS.BS Nguyễn Văn Sanh, Giám đốc hệ thống Hitec, đánh giá trường hợp như của chị T. là hi hữu, dù đục thủy tinh thể sau chấn thương không hiếm gặp. 

“Một sang chấn khá mạnh gây đứt chân mống mắt nhiều, làm cho mắt chị dường như có hai lỗ đồng tử (con ngươi). Dây treo thủy tinh thể (dây chằng zinn) bị đứt làm cho nhân mắt bị lệch, đục”, BS. Sanh cho biết. 

Thông thường bệnh nhân chấn thương mắt nếu đến viện sớm có thể được phục hồi các bình diện giải phẫu và cải thiện chức năng thị giác tốt hơn. Tuy nhiên trong trường hợp này, bệnh nhân đến muộn, những tổn thương cũ bị xơ hóa do chảy máu và viêm khiến phẫu thuật trở nên khó khăn hơn. 

“Nếu như một ca phaco đơn thuần chỉ cần phẫu thuật trong mấy phút thì xử lý những ca này sẽ tốn hàng giờ”, BS. Sanh với hơn 20 năm kinh nghiệm nhận định.

BS. Sanh cũng là người trực tiếp thực hiện hàng nghìn lượt mổ phaco thay thủy tinh thể nhân tạo. Ông cho hay, trước khi quyết định phẫu thuật cho chị T., các thầy thuốc đã khảo sát, đánh giá kỹ những tổn thương phía sau dịch kính và võng mạc để tiên lượng khả năng đem lại thị lực sau mổ. 

“Kết quả phẫu thuật nằm ngoài sự mong đợi của chúng tôi”, BS. Sanh cho biết. Sau khi khâu phục hồi chân mống mắt đứt rách, bệnh nhân đã có con mắt gần như bình thường với một lỗ đồng tử tròn trịa, phải là bác sỹ mắt nhìn vào mới có thể biết đây là mắt đã được “khâu vá” lại. Nhân mắt bị đục đã được lấy đi, thay vào đó là một thủy tinh thể nhân tạo bằng kỹ thuật phaco có đặt vòng căng bao. 

“Thị lực bệnh nhân phục hồi khá tốt ngay trong ngày đầu sau phẫu thuật - đạt gần 4/10 và sẽ còn tăng trong vài tuần tới”, BS. Sanh nhấn mạnh.

Lưu ý với mắt chấn thương đục thủy tinh thể 

Theo các chuyên gia tại Hitec, chấn thương mắt là tai nạn thường gặp, là nguyên nhân thứ 3 gây mù loà sau đục thể thủy tinh và glôcôm. Tổn thương mắt do chấn thương gây ra thường rất phức tạp, đòi hỏi thái độ xử trí đúng đắn và kịp thời. 

Chấn thương mắt có thể phát sinh trong nhiều hoàn cảnh khác nhau, phổ biến nhất là tai nạn sinh hoạt (chiếm 70%). Một trong những tình huống hay gặp là sang chấn đụng dập do bị súng cao su bắn vào mắt, như bệnh nhân T. 

Phân tích kỹ hơn, BS. Sanh cho biết: “Với lực đàn hồi mạnh như vậy, dù lớp vỏ nhãn cầu vẫn “lành”, không bị vỡ nhưng mắt đã bị tổn thương rất nặng nề do rối loạn tuần hoàn và dập nát các tổ chức bên trong, di lệch các bình diện giải phẫu như: đứt dây zinn, lệch thủy tinh thể hoặc đứt rách chân mống mắt gây chảy máu, viêm màng bồ đào… Sau đó, nhân mắt thường sẽ bị đục.

Tuỳ vào tác nhân gây chấn thương, bác sỹ sẽ thăm khám, đánh giá mức độ tổn thương và nguy cơ biến chứng để quyết định phương án xử lý tối ưu, cũng như thời điểm và phương pháp phẫu thuật đục thủy tinh thể phù hợp”. 

Phaco treo thủy tinh thể nhân tạo hoặc phaco đặt vòng căng bao là hai kỹ thuật phức tạp điều trị cho bệnh nhân đục, lệch thủy tinh thể sau chấn thương. Kỹ thuật này đòi hỏi phẫu thuật viên nhiều kinh nghiệm, thực hiện tại những cơ sở y tế chuyên khoa sâu. Với sự tiến bộ không ngừng của y học và tay nghề thành thạo của các phẫu thuật viên, phaco và những kỹ thuật nâng cao phối hợp đã trở thành giải pháp hiệu quả cho những mắt đục thủy tinh thể do chấn thương. 

Hệ thống Bệnh viện Mắt Hitec là đơn vị phẫu thuật phaco thay thủy tinh thể uy tín, lâu đời trong các cơ sở chuyên khoa mắt tư nhân tại Việt Nam. Trải qua nhiều năm xây dựng và trưởng thành với đội ngũ các chuyên gia nhãn khoa giỏi chuyên môn và giàu kinh nghiệm, Hitec đã góp phần đem lại ánh sáng cho đông đảo bệnh nhân đục thủy tinh thể trên khắp cả nước.

Minh Ngọc