Thực tế cho thấy, các biện pháp phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố phải thực hiện đồng bộ, kịp thời và nghiêm minh theo quy định của pháp luật, trên cơ sở bảo đảm chủ quyền, an ninh quốc gia; bảo đảm hoạt động bình thường về kinh tế, đầu tư; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; chống lạm quyền, lợi dụng việc phòng, chống rửa tiền để xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân có liên quan.

Công tác phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố cũng luôn không dễ dàng, vì liên quan đến chứng minh, xác định chủ thể, tội danh; cũng như do tính bí mật, xuyên quốc gia và tính phức tạp của chúng, đặc biệt là do có liên quan đến những người có chức, có quyền...

Hơn nữa, cần đề cao trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan về phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố trong hoạt động kinh tế - xã hội; theo đó, cần xác định và kiểm soát nghiêm ngặt các hành vi bị cấm cả trong quản lí nhà nước nói chung, cũng như trong việc tổ chức, tham gia hoặc tạo điều kiện thực hiện hành vi rửa tiền; thiết lập hoặc duy trì tài khoản vô danh, tài khoản sử dụng tên giả; thiết lập và duy trì quan hệ kinh doanh với ngân hàng được thành lập tại một quốc gia hoặc vùng lãnh thổ, nhưng không có sự hiện diện hữu hình tại quốc gia hoặc vùng lãnh thổ đó và không chịu sự quản lí, giám sát của cơ quan quản lí có thẩm quyền; cung cấp trái phép dịch vụ nhận tiền mặt, séc, công cụ tiền tệ khác hoặc công cụ lưu trữ giá trị và thực hiện thanh toán cho người thụ hưởng tại một địa điểm khác; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong phòng, chống rửa tiền xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; cản trở việc cung cấp thông tin phục vụ công tác phòng, chống rửa tiền; đe dọa, trả thù người phát hiện, cung cấp thông tin, báo cáo, tố cáo về hành vi rửa tiền…

Đồng thời, yêu cầu các tổ chức tài chính - ngân hàng phải áp dụng các biện pháp nhận biết khách hàng khi khách hàng mở tài khoản hoặc thiết lập giao dịch với tổ chức tài chính; khi khách hàng thực hiện giao dịch không thường xuyên có giá trị lớn hoặc thực hiện giao dịch chuyển tiền điện tử mà thiếu thông tin về tên, địa chỉ, số tài khoản của người khởi tạo; khi có nghi ngờ giao dịch có liên quan đến hoạt động rửa tiền; khi có nghi ngờ về tính chính xác hoặc tính đầy đủ của các thông tin nhận biết khách hàng đã thu thập trước đó.

Các tổ chức, cá nhân kinh doanh ngành nghề phi tài chính có liên quan phải áp dụng các biện pháp nhận biết khách hàng trong các trường hợp: Tổ chức, cá nhân kinh doanh trò chơi có thưởng, casino… phải tiến hành các biện pháp nhận biết khách hàng đối với các khách hàng có giao dịch có giá trị lớn; tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ quản lí bất động sản, môi giới bất động sản, sàn giao dịch bất động sản có trách nhiệm áp dụng các biện pháp nhận biết khách hàng khi cung cấp dịch vụ môi giới mua, bán và quản lí bất động sản cho khách hàng.

Tổ chức, cá nhân kinh doanh kim loại quý, đá quý có trách nhiệm áp dụng các biện pháp nhận biết khách hàng trong trường hợp khách hàng có giao dịch mua, bán kim loại quý, đá quý có giá trị lớn bằng tiền mặt.

Tổ chức, cá nhân kinh doanh cung ứng dịch vụ công chứng, kế toán, dịch vụ pháp lí của luật sư, tổ chức hành nghề luật sư có trách nhiệm áp dụng các biện pháp nhận biết khách hàng khi thay mặt khách hàng chuẩn bị các điều kiện để thực hiện giao dịch hoặc thay mặt khách hàng thực hiện giao dịch chuyển giao quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà; quản lí tiền, chứng khoán hoặc các tài sản khác của khách hàng; quản lí tài khoản của khách hàng tại ngân hàng, công ty chứng khoán; điều hành, quản lí hoạt động công ty của khách hàng; tham gia vào hoạt động mua, bán các tổ chức kinh doanh; các tổ chức cung cấp dịch vụ ủy thác đầu tư, dịch vụ thành lập, quản lí, điều hành doanh nghiệp, dịch vụ cung cấp giám đốc, thư kí của doanh nghiệp cho bên thứ ba có trách nhiệm áp dụng các biện pháp nhận biết khách hàng khi cung ứng các dịch vụ thành lập công ty; cung cấp dịch vụ đại diện cho công ty; dịch vụ ủy thác đầu tư; dịch vụ cung cấp người đại diện cho cổ đông.

Đồng thời, các đối tượng phải báo cáo trong hoạt động phòng, chống rửa tiền phải ban hành quy định nội bộ về phòng, chống rửa tiền để bảo đảm phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lí có hiệu quả các hoạt động có nghi ngờ liên quan tới rửa tiền; phù hợp cơ cấu tổ chức, quy mô hoạt động và mức độ rủi ro về rửa tiền trong hoạt động của mình, với những nội dung chính gồm:

Chính sách chấp nhận khách hàng; quy trình, thủ tục nhận biết khách hàng, xác minh và cập nhật thông tin khách hàng; giao dịch phải báo cáo; quy trình rà soát, phát hiện, xử lí và báo cáo giao dịch đáng ngờ; cách thức giao tiếp với khách hàng thực hiện giao dịch đáng ngờ; lưu giữ và bảo mật thông tin; áp dụng biện pháp tạm thời, nguyên tắc xử lí trong các trường hợp trì hoãn thực hiện giao dịch; chế độ báo cáo, cung cấp thông tin cho NHNN và các cơ quan nhà nước có thẩm quyền; bồi dưỡng nghiệp vụ phòng, chống rửa tiền; kiểm soát và kiểm toán nội bộ việc tuân thủ các chính sách, quy định, quy trình và thủ tục liên quan đến hoạt động phòng, chống rửa tiền; trách nhiệm của từng cá nhân, bộ phận trong việc thực hiện quy định nội bộ về phòng, chống rửa tiền.

Khánh Hòa và nhóm PV, BTV