Có thể ở nhà xấu hơn, đi xe xấu hơn nhưng không ai chấp nhận thuốc kém hơn

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết: "Nhớ lại hơn 1 năm trước từ lúc tình hình rất căng thẳng, chúng ta có nghị quyết chuyển sang tâm thế mới mạnh dạn, có cơ sở khoa học thực hiện thích ứng linh hoạt, lúc đó chưa tiếp cận được vắc xin, sau đó tiếp cận được". Việt Nam đã đạt được những kết quả toàn diện, thể hiện rõ nhất qua tốc độ tăng trưởng kinh tế và cân đối vĩ mô.

Việt Nam luôn nằm trong top đầu thế giới về các chỉ số phục hồi sau dịch Covid-19. Phó Thủ tướng cho biết, đến nay thế giới chưa công bố hết dịch và Việt Nam cũng vậy.

"Tuy nhiên, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng về nhiều mặt, chúng ta có cơ sở để mạnh mẽ thực hiện các biện pháp quyết liệt tiếp tục tăng trưởng nhanh hơn, lấy lại hai năm đã mất", Phó Thủ tướng cho biết.

Đến nay nước ta đã tiêm hơn 260 triệu liều, nếu so với thế giới, Việt Nam là một trong những nước tiêm tốt nhất, bao phủ mũi cơ bản và mũi tăng cường.

Đại dịch đã cướp đi sinh mạng của rất nhiều người trên thế giới và Việt Nam cũng vậy, Phó Thủ tướng đau buồn nói "đây là những tổn thất rất nặng".

Bên cạnh đó, những khó khăn, bất cập của cả hệ thống, không riêng về vấn đề y tế, giáo dục mà cả vấn đề an sinh xã hội và cả về kinh tế tích tụ từ nhiều năm.

"Có những việc chúng ta đã nhận diện ra, bây giờ cũng nhận diện rõ hơn, có những tồn tại, bất cập tích tụ thì bây giờ bộc lộ ra sau đại dịch. Không riêng Việt Nam, tất cả các nước trên thế giới, kể cả những nước phát triển nhất cũng rất khó khăn, phải đối phó với tình trạng này... Có những nước thiếu trầm trọng nhân lực y tế đến mức thay thế chính sách nhập cư để có được nhân lực y tế trong tương lai", Phó Thủ tướng dẫn chứng.

Ở Việt Nam mặc dù rất nhiều khó khăn, nhưng như các báo cáo đã thấy, "chúng ta vẫn lo rất tốt cho bà con, không chỉ ở vùng đô thị, đặc biệt là cả các vùng núi, vùng dân tộc".

Phó Thủ tướng trân trọng cảm ơn các ĐBQH đã luôn đồng hành và thể hiện sự quan tâm rất sâu sắc, có nhiều ý kiến rất trí tuệ và trách nhiệm, tâm huyết góp ý cho giáo dục, y tế và các lĩnh vực đảm bảo an sinh xã hội cho người dân. Đặc biệt kỳ họp lần này toát lên một sự thấu hiểu sâu sắc với những thách thức và chia sẻ những khó khăn, vất vả của ngành y tế và ngành giáo dục, chủ động nêu rất nhiều các giải pháp, kiến nghị.

"Tối khuya hôm qua, một lãnh đạo bệnh viện có nói với tôi rằng: "Em vẫn đang trực, theo dõi rất sát Quốc hội. Mặc dù rất khó khăn và rất mệt mỏi cả về sức lực và tâm lý nhưng nghe phản ánh và đọc bản tin thì thấy rất mừng vì Quốc hội, tức là toàn dân đã chia sẻ được những khó khăn, vất vả của những người làm công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân.

Người bác sĩ đó cũng nói với tôi rằng, rất nhiều vấn đề chắc chắn bọn em biết chưa thể giải quyết được ngay, nhưng ít nhất sự thấu hiểu, chia sẻ cũng mang lại một sức động viên rất tốt cho toàn ngành trong lúc này", Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chia sẻ.

Phó Thủ tướng bày tỏ sự trân trọng với các thầy giáo, các thầy thuốc mặc dù còn rất nhiều khó khăn nhưng vẫn đang nỗ lực hết mình vì sự nghiệp trồng người, vì sự nghiệp bảo vệ sức khỏe của người dân.

Không chỉ là các lực lượng sẵn sàng hy sinh trong chống dịch, các y bác sĩ, nhân viên y tế hàng ngày, hàng giờ để cứu chữa bệnh nhân. Những tháng qua trong khi còn rất nhiều khó khăn các thầy cô giáo ở vùng lũ, vùng sâu, vùng xa cũng như vậy.

"Kỳ vọng vào giáo dục và y tế là có thật ở tất cả các quốc gia và luôn luôn rất căng thẳng, không chỉ ở các nước đang phát triển", Phó Thủ tướng khẳng định.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, tất cả các nước phát triển cũng như đang phát triển cả về y tế, giáo dục thì có rất nhiều vấn đề, nhưng tựu chung lại có 3 thứ chung và rất giống Việt Nam.

Thứ nhất, làm sao giữa yêu cầu, kỳ vọng của người dân, những yêu cầu mang tính chuyên môn của ngành giáo dục và ngành y tế cân đối với khả năng đảm bảo của nền kinh tế và của cả hệ thống.

Thứ hai, vấn đề bình đẳng trong tiếp cận các dịch vụ giáo dục y tế ở tất cả các nước đều là vấn đề rất lớn, kể cả những nước phát triển nhất, mặc dù đã có các cơ chế như học bổng, bảo hiểm y tế tiến bộ hơn Việt Nam nhưng không thể nào đảm bảo được bình đẳng tuyệt đối.

Thứ ba, quản trị các cơ sở giáo dục, y tế hay còn gọi là tự chủ. Làm sao để quản trị các cơ sở công mà vẫn quản trị, thúc đẩy được cơ sở tư nhân và có mức bình đẳng tương đối giữa 2 thành phần. Ở Việt Nam cũng giống như các nước, cũng đối mặt với những vấn đề này.

Tuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, Việt Nam còn những điểm khác biệt, cũng có những nền tảng từ trước, cùng với đó là kỳ vọng và đòi hỏi sự công bằng cao hơn nhiều. "Dân tộc ta hiếu học, rất nhân nghĩa nên đòi hỏi chất lượng giáo dục và y tế cũng cao hơn. Chúng ta phát huy tinh thần làm chủ của người dân, cho nên cũng góp ý nhiều", Phó Thủ tướng nói.

Việt Nam thu ngân sách không như các nước phát triển, phần nhiều các nước không phải đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng. Việt Nam hằng năm vẫn dành 30% ngân sách để chi cho đầu tư hạ tầng, cho nên trình độ kinh tế đã thấp lại phải dành một khoản rất lớn để đầu tư cho hạ tầng.

"Mọi người ở thế giới đều nói, có thể ở nhà xấu hơn, đi xe xấu hơn nhưng thuốc thì không ai chấp nhận thuốc kém hơn", Phó Thủ tướng nói.

Ở Việt Nam biên chế sử dụng ngân sách nhà nước rất lớn, trong đó giáo dục là hơn 1,1 triệu y tế khoảng 250.000.

Từ ba vấn đề chung của thế giới cộng với 3 đặc thù riêng của Việt Nam đã làm nên tình trạng luôn căng thẳng của giáo dục và y tế.

Đối với y tế, trình độ chuyên môn, bác sĩ không hề kém so với các nước phát triển, nhưng theo Phó Thủ tướng, ở các nước một bác sĩ sẽ có đến 3-4 điều dưỡng viên để chăm sóc người bệnh, không chỉ trị bệnh. Ở Việt Nam, 1 bác sĩ mới có chưa đến 1,5 người điều dưỡng viên. Theo ông, nếu để đảm bảo mức bằng trung bình thế giới phải tăng gấp đôi biên chế ngành y tế, trong khi hiện nay yêu cầu phải giảm.

Về học phí, viện phí, Phó Thủ tướng cho biết "rất cố gắng, nỗ lực" và các tổ chức quốc tế đánh giá rất cao Việt Nam với nguồn kinh phí như vậy nhưng vẫn đảm bảo chất lượng giáo dục và y tế tốt hơn rất nhiều so với những nước có cùng mức chi. Hiện nay, bảo hiểm y tế mệnh giá chỉ bằng 1/10 đến 1/30 so với các nước phát triển, trong khi thuốc và máy móc thì phải như các nước phát triển.