Sáng 17/1, phát biểu kết luận Hội nghị trực tuyến toàn quốc tổng kết công tác năm 2023 và phương hướng nhiệm vụ năm 2024 của Ban Chỉ đạo 138 Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đánh giá, năm 2023 cơ bản hoàn thành tốt nhiệm vụ.
"Chúng ta không thể ru ngủ nhau bằng số liệu không thực tế"
“Trong đó, công tác phòng chống tội phạm mặc dù số liệu thống kê tăng 0,07%. Con số lạnh lùng lắm, có sao ra như vậy”, Phó Thủ tướng nói.
Ông cho biết, gần đây các cơ quan chức năng, đặc biệt Bộ trưởng Bộ Công an rất nghiêm khắc trong thống kê đúng số liệu, như số liệu tai nạn giao thông, số người chết.
“Chúng ta không thể ru ngủ nhau bằng số liệu không thực tế, không đúng, gây ra sự chủ quan và tâm lý không tích cực”, Phó Thủ tướng lưu ý.
Theo lãnh đạo Chính phủ, tuy tăng 0,07% nhưng nhìn chung là tích cực. Vì xã hội đang phát triển, năm vừa qua ta đối mặt với nhiều khó khăn, chúng ta cơ bản giữ vững thì đó là tích cực. Trong đó có nhiều chuyên án được triệt phá, đặc biệt là chuyên án án ma túy cực kỳ lớn mà khi nghe con số “tôi bàng hoàng”.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cũng lưu ý, tội phạm công nghệ cao và lợi dụng công nghệ cao ngày càng phức tạp và hoạt động mạnh. Bên cạnh đó là tính chất phạm tội ngày càng manh động, ngang nhiên và man rợ hơn.
“Ngày xưa tội phạm khu trú, nhưng giờ chỉ cần thất nghiệp là đeo khẩu trang, vác ba lô là đi cướp ngân hàng. Có những việc không có nghiệp vụ gì, nên đấu tranh cũng không bài bản và với trường hợp này, là cực khó”, Phó Thủ tướng nêu thực tế.
Ngoài ra, ông Trần Lưu Quang cũng cảnh báo, tội phạm ma túy rất đáng báo động, nhiều thủ đoạn, hình thức tinh vi, khối lượng cực kỳ lớn làm băng hoại xã hội…
Với phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, Phó Thủ tướng ghi nhận số liệu thống kê có tích cực hơn trong năm qua. Nhiều giải pháp hiệu quả, nhiều chuyên án được triệt phá, nhiều vụ việc được phát hiện.
Mặc dù vậy, Phó Thủ tướng cho rằng, những việc làm được, chỉ một phần việc không lớn trong tổng thể các vi phạm.
“Tôi cũng không biết bao nhiêu phần trăm nhưng chắc chắn ta ngăn được, bắt được và xử lý được là một phần không lớn. Chắc là có nhiều sự lọt lưới ở nhiều lĩnh vực, không phải tất cả lĩnh vực, phát sinh ra những vấn đề liên quan, như xăng dầu, phân bón, đường cát, xuất nhập khẩu hàng hóa, ảnh hưởng cuộc sống từng người, từng nhà”, Phó Thủ tướng lưu ý.
Làm không tốt thì mất cán bộ
Về nhiệm vụ năm 2024, Phó Thủ tướng lưu ý, chắc chắn khó khăn hơn 2023 và khi cuộc sống khó khăn nguy cơ tội phạm gia tăng.
Trong khi đó phạm vi trách nhiệm quản lý Nhà nước rộng hơn, trong đó có nhiều loại hình kinh doanh mới như kinh doanh online, kinh doanh trên mạng phi truyền thống, khoa học công nghệ phát triển sẽ nảy sinh nhiều thủ đoạn tinh vi chưa biết hết.
Phó Thủ tướng đặc biệt nhắc nhở, ma túy là nguồn cơn của các loại tội phạm. Chính phủ đang cố gắng đề xuất Quốc hội có chương trình quốc gia phòng chống ma túy khắc phục những tác hại của nó.
“Nếu đi kiểm tra một vòng liên quan công tác này, khắc phục tác hại phía sau, mà chúng ta nói là dọn nhà là cực kỳ khó khăn. Những người nghiện tái nghiện tôi tin chắc trên 95%”, Phó Thủ tướng chia sẻ.
Do đó, ông đề nghị cần tập trung rà soát điều chỉnh đề xuất thể chế, tập trung tháo gỡ vướng mắc, đặc biệt trong việc phối hợp giữa bộ ngành trung ương và địa phương, cụ thể là câu chuyện “quyền anh quyền tôi”.
Lưu ý lĩnh vực này nếu không phối hợp tốt là thất bại, Phó Thủ tướng bày tỏ sẵn sàng ngồi cùng các cơ quan bàn cơ chế để hài hòa, có sự phối hợp tốt hơn.
Ngoài ra, Phó Thủ tướng cũng yêu cầu đẩy mạnh công tác phòng ngừa kết hợp tuyên truyền để mọi người hiểu đúng hơn. Cùng với đó cần phối hợp tốt hơn giữa các lực lượng và phải cần rà soát lại cách mình làm.
Với việc mới là khó nên cần có cách tiếp cận khác, đối tượng phạm tội hành vi ngày càng mới hơn, khoa học hơn, nên không đổi mới cách nghĩ cách làm là khó, cộng thêm phải có sự quyết tâm.
Phó Thủ tướng lưu ý các lực lượng chức năng phải biết giữ mình. Bởi các lãnh đạo và cán bộ trong lĩnh vực này liên quan đến tiền hàng, lợi ích không hề nhỏ.
Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đã dẫn câu nói của Tổng Bí thư, trong đó đề cập cuộc chiến phòng chống tham nhũng chưa bao giờ dừng lại và không hề có ngoại lệ, nên không giữ mình thì mọi việc rất tệ hại.
"Ta đã có những việc không vui và rất tệ về việc này, nên cần động viên chia sẻ, gần gũi anh em thực hiện nhiệm vụ và kịp thời ngăn chặn sai phạm có thể xảy ra”, Phó Thủ tướng nhắn nhủ.
Thêm nữa là cần ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, đặc biệt là Đề án 06 phải quyết liệt làm. Thực tế không phải ai cũng muốn thay đổi thói quen. Có người không muốn sự minh bạch, bởi nếu làm không tốt hay khuất tất người ta biết. Do đó, ở đâu đó vẫn còn có tư tưởng cát cứ về chia sẻ dữ liệu, đổ thừa cho giải pháp kỹ thuật, nhưng thực tế là không có ràng buộc gì về vấn đề này.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu cần có cơ chế và phát huy hiệu quả trong việc thu thập thông tin kịp thời hiệu quả; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và điều tra với các đối tượng vi phạm
“Nếu làm không tốt thì mất cán bộ, người đứng đầu để cán bộ thuộc quyền vi phạm sẽ bị ảnh hưởng và vi phạm”, Phó Thủ tướng cảnh báo.
11 vụ cướp ngân hàng cơ bản do người thất nghiệp gây ra
Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Duy Ngọc đánh giá, trong năm 2023, đất nước đối mặt với những khó khăn chưa có tiền lệ, công tác an ninh trật tự cũng vậy.
“Tuy nhiên, với sự nỗ lực rất cao của các cơ quan chuyên trách và sự đồng lòng phối hợp của các bộ ngành, địa phương, chúng ta đã kiểm soát được tình hình tội phạm, không để cho tội phạm lộng hành”, Thứ trưởng Nguyễn Duy Ngọc nhấn mạnh.
Lưu ý một số nội dung, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, trong các nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tội phạm có xuất phát từ tình trạng thất nghiệp.
Cụ thể, năm 2023 có 29,6% tội phạm là người thất nghiệp, 11 vụ cướp ngân hàng cơ bản do người thất nghiệp gây ra. Trước đây nói đến cướp ngân hàng trên thế giới là các đối tượng rất chuyên nghiệp, còn ở ta bây giờ lại rất đơn giản do những người thất nghiệp đi cướp ngân hàng. Vì vậy, cần quan tâm đến vấn đề an sinh xã hội, nhất là dịp Tết.
Thứ trưởng Bộ Công an đề nghị Bộ LĐ-TB&XH cần rà soát chính sách an sinh xã hội. Bên cạnh đó là quan tâm quản lý người nghiện vì 96% người nghiện hiện nay không có việc làm, 14,3% tội phạm trong năm 2023 do người nghiện gây nên.
Hiện có 2.500 người ngáo đá, 2.700 người tâm thần thường trực gây ra các vụ trọng án giết người, gây rối.
Do đó, các lực lượng, đặc biệt phường xã lập hồ sơ, phân công, có giải pháp với từng người nghiện, người ngáo đá, tâm thần để ngăn chặn các thảm án, vụ án đáng tiếc xảy ra.
Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Duy Ngọc cũng đề nghị Bộ TT&TT quan tâm, đẩy nhanh và tiến đến mốc kiểm soát được sim rác, tài khoản không chính chủ. Bởi đây là phương tiện, công cụ cho tội phạm lợi dụng để lừa đảo trên không gian mạng, chiếm đoạt tài sản của công dân.
Ông Nguyễn Duy Ngọc cũng đề nghị Ngân hàng Nhà nước có thông tư hướng dẫn các ngân hàng khác về cho vay tín chấp thông qua dữ liệu dân cư để người dân không phải thế chấp những tài sản không có, vay hạn mức thấp phục vụ tiêu dùng, giải quyết khó khăn, không để tín dụng đen lộng hành như thời gian qua.
Với Bộ Tư pháp, Thứ trưởng Bộ Công an đề nghị quan tâm đến 19.600 cặp mâu thuẫn ở cơ sở hiện nay. Đây cũng là nguy cơ dẫn đến các trọng án, các vụ án. Vì vậy, Bộ Tư pháp cần chỉ đạo cơ sở có các tổ hòa giải để tháo gỡ.